MAYR-KARCZEWSKA IGA (Jadwiga), aktorka
| < Poprzednie | Następne > |
IGA (Jadwiga) MAYR-KARCZEWSKA (17 IV 1921 Lwów – 28 I 2001 Wrocław), aktorka teatralna i filmowa, córka aktora i reżysera Ottona Mayra (pseudonim Otmar Rjamski) z lwowskiej rodziny aktorskiej, siostra aktorki Zofii Mayr. Od 1945 pracowała w teatrze w Koszalinie, w którym dyrektorem był jej ojciec (od VIII 1945 Teatr Domu Żołnierza Okręgu Wojskowego II, od 9 IX 1947 Teatr Objazdowy, od 1 IX 1948 do 31 VIII 1949 Teatr Miejski). Pod koniec 1946 dwukrotnie wystąpiła gościnnie w Miejskim Teatrze Wybrzeże z siedzibą w Gdyni, w Mickiewiczowskich balladach w reżyserii Haliny Gall oraz w spektaklu Z piosenką przez wieś w reżyserii Natalii Gołębskiej.
W latach 1949–1955 pracowała w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku, gdzie została zaproszona wraz z ojcem i siostrą z Koszalina przez Stanisława Kwaskowskiego, który objął dyrekcję po Iwo Gallu. Zagrała 15 ról, między innymi: Tonię Iwanichinę w Młodej Gwardii Aleksandra Fadiejewa, w reżyserii Bronisława Kassowskiego (1949), Zoję w Kto zawinił Georgija Mdiwaniego, w reżyserii Wiktora Biegańskiego (1950), Mildred Aldrews w 30 srebrnikach Howarda Fasta, w reżyserii Tadeusza Muskata (1952), Paraszę w Gorącym sercu Aleksandra Ostrowskiego, w reżyserii Zdzisława Karczewskiego (1952), Liz Utter w Wielkiej grze Janusza Makarczyka, w reżyserii Jerzego Zegalskiego (1954). W 1953 zdała eksternistycznie egzamin aktorski.
W latach 1955–1958 pracowała w Teatrze im. Stefana Żeromskiego w Kielcach i w Radomiu, w 1959–1962 – w Teatrze im. Wilama Horzycy w Toruniu, w 1962–1964 – w Teatrze Polskim w Bydgoszczy i od 1964 – w Teatrze Polskim we Wrocławiu. W latach 1965–1999 zagrała w wielu spektaklach Teatru Telewizji w reżyserii między innymi swojego męża (Świeczka zgasła Aleksandra Fredry, 1965), Stanisława Brejdyganta (Santa Cruz Maxa Frischa, 1968), Wiesława Wodeckiego (Kapitan z Köpenick Carla Zuckmayera, 1978), Macieja Wojtyszki (Powieść teatralna Michaiła Bułhakowa, 1987), Jana Różewicza (Odejście Głodomora Tadeusza Różewicza, 1988), Jerzego Jarockiego (Kasia z Heilbronnu albo próba ognia Heinricha von Kleista, 1995), Jerzego Grzegorzewskiego (Król umiera, czyli Ceremonie Eugène’a Ionesco, 1999).
W okresie od 1962 do 1980 wystąpiła w 11 spektaklach Teatru Polskiego Radia, między innymi w Życiu niegodnym życia Wacława Dominika, w reżyserii Jowity Pieńkiewicz (1976). Jej filmografia (1968–2000) obejmuje 19 pozycji, między innymi: Ostatni po Bogu (1968), Człowiek z M-3 (1968), Gniazdo (1974), Bez znieczulenia (1978), Tango z kaszlem (1986) czy Trędowata (1999). W latach 1976–1980 wykładała w Studium Aktorskim, następnie na Wydziale Aktorskim Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej we Wrocławiu.
Odznaczona między innymi Srebrnym Krzyżem Zasługi (1973), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1981), odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” (1976). Laureatka nagrody artystycznej miasta Wrocławia (1973), nagród Złotej i Srebrnej Iglicy w latach 1971, 1973, 1975, 1976, 1978 i 1996.
Od 1948 żona Zdzisława Karczewskiego. Pochowana z nim na Cmentarzu Osobowickim we Wrocławiu.
