MACUR KAZIMIERZ, architekt

Z Encyklopedia Gdańska
Wersja Blazejsliwinski (dyskusja | edycje) z dnia 20:05, 11 gru 2022

(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania

< Poprzednie Następne >
Kazimierz Macur i Zygmunt Reinhard (z lewej) przy posągu króla Zygmunta Augusta z wieży Ratusza Głównego Miasta, 1950
Kazimierz Macur przed Ratuszem Głównego Miasta Gdańska, 1950
Kazimierz Macur, 1958
Kazimierz Macur odbiera Nagrodę Artystyczną Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki za rok 1994

KAZIMIERZ MACUR (17 II 1915 Łuczaj, powiat postawski, Wileńszczyzna – 30 I 2001 Gdańsk), inżynier architekt. Syn Józefa (1871–1914), kolejarza (zginął podczas I wojny światowej) i Sabiny z Siniców (1886–1921), prowadzącej sklep kolonialny w Łuczaju. Ukończył Szkołę Powszechną w Postawach, w latach 1933–1937 pobierał nauki w Państwowej Szkole Technicznej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Wilnie. Po ukończeniu kursu podchorążych rezerwy przy 77. Pułku Piechoty w Lidzie (1937–1938) w okresie 1938–1939 studiował na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie; od czasów nauki w Szkole Technicznej wykonywał zlecone przez ówczesnego architekta wileńskiego Urzędu Konserwatorskiego Jana Borowskiego pierwsze prace inwentaryzacyjne przy obiektach zabytkowych (w tym przy ruinach zamku w Trokach). Uczestnik kampanii wrześniowej (1–17 IX 1939), w latach 1940–1944 pracował w przedsiębiorstwach wileńskich (między innymi w Biurze Projektów Przemysłowych, Urzędzie Ochrony Zabytków Kultury, Kolei Litewskiej), współpracował ze Związkiem Walki Zbrojnej i Armią Krajową (zaprzysiężony, zajmował się podrabianiem dokumentów i pieczątek, pseudonim "Tusz") .

Od stycznia 1945 pracował w Białostockiej Izbie Rolniczej, od maja przebywał w Bydgoszczy, następnie w Grudziądzu, od 1 VIII 1945 pracował jako technik budowlany w Inspektoracie Oświaty Rolniczej we Włocławku. W Gdańsku, na propozycję Jana Borowskiego, od 17 VII 1946 kontraktowy podreferendarz do spraw architektury zabytkowej w Wydziale Kultury Urzędu Wojewódzkiego. W latach 1948–1952 studiował w gdańskiej wieczorowej Szkole Inżynierskiej Politechniki Gdańskiej. W latach 1947–1951 pracował w Pracowni Konserwatorskiej przy Konserwatorze Wojewódzkim, 1951–1979 w Przedsiębiorstwie Państwowym Pracownie Konserwacji Zabytków, wieloletni kierownik zespołu w pracowni projektowej. W 1968 ukończył kurs konserwatorski w Katedrze Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Do jego najważniejszych zrealizowanych gdańskich projektów należały: rekonstrukcja hełmu na wieży Ratusza Głównego Miasta wraz z figurą króla Zygmunta Augusta (model figury wedle jego rysunków wykonał Alfons Łosowski); zabytkowych wnętrz ratusza oraz odbudowa Baszty Jacek, Baszty Łabędź, Baszty Słomianej, Baszty Na Zamurzu, Domu Towarzystwa Przyrodniczego na siedzibę Muzeum Archeologicznego i Bramy Mariackiej, Bramy Zielonej, drewnianej konstrukcji Żurawia, kamieniczek przy ul. Dzianej 8–11, kościoła św. Katarzyny, św. Bartłomieja, św. Barbary, sklepień w kościele św. Piotra i Pawła, architektoniczna rekonstrukcja pieca z Dworu Artusa, kamieniarki Wielkiej Zbrojowni, dachu, hełmu i fryzu Wieży Więziennej. Zaprojektował nowy wystrój kościoła Chrystusa Króla. Na zlecenie ks. Henryka Jankowskiego opracował w 1971 projekt odbudowy i rekonstrukcji kościoła św. Brygidy (wraz z hełmem na wieży). Inne prace dotyczyły odbudowy zabytków na Pomorzu, oraz Warmii i Mazurach, w tym zamków w Malborku, Działdowie, Reszlu, Olsztynie, Kętrzynie i Lidzbarku Warmińskim.

Należał do Związku Zawodowego Pracowników Kultury i Sztuki (1946–1957), był wiceprzewodniczącym Zarządu Okręgowego, Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego (1946–1977), Stowarzyszenia Architektów Polskich (od 1968). Od 1988 członek honorowy Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków. W latach 1961–1981 był ławnikiem w Sądzie Rejonowym w Gdańsku. Od przejścia na emeryturę w 1980 był członkiem Diecezjalnej Komisji do spraw Budownictwa i Sztuki Kościelnej. W 1982 wykonał prace projektowe przy budowie Gdańskiego Seminarium Duchownego. W 1994 założył z synem Andrzejem „Autorską Pracownię Macur”.

W 1984 otrzymał nagrodę Nagrodę Prezydenta Miasta Gdańska, w 1995 był laureatem Nagrody Artystycznej Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki za rok 1994 w dziedzinie konserwacji zabytków. Odznaczony między innymi Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Armii Krajowej (1994), Medalem Prezydenta Miasta Gdańska, medalem pamiątkowym z okazji 24-lecia wyzwolenia Gdańska, odznakami „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej”, „Zasłużony dla Warmii i Mazur”, odznaką „Tysiąclecia”, odznaką pamiątkową PKZ. W 1980 w plebiscycie „Wieczoru Wybrzeża” wybrany Gdańszczaninem 35-lecia.

Od 1941 był żonaty z Heleną z domu Prusakowską, ojciec Andrzeja Stanisława oraz Krystyny Zarańskiej (ur. 1948), Anny Macur-Żero (ur. 1949) i Elżbiety Stępińskiej, później Macur (ur. 1952). Pochowany na Cmentarzu Komunalnym nr 5, Łostowickim. Jego pamięci, jako zasłużonego dla odbudowy zabytków Gdańska po zniszczeniach II wojny światowej, poświęcona była wystawa zorganizowana w 2004 w Domu Uphagena przez Muzeum Historyczne Miasta Gdańska. ZFM

⇦ WRÓĆ
Osobiste
Przestrzenie nazw

Warianty
Widok
Działania