Tekst źródłowy strony MAĆKOWSKI THEODOR, proboszcz kościoła św. Mikołaja

{{web}}
[[File: Theodor_Maćkowski.png |thumb| Theodor Maćkowski]]

'''THEODOR MAĆKOWSKI''' (13 VIII 1873 Wudzynek (pow. Bydgoszcz) – 2 I 1948 Berlin, Niemcy), proboszcz [[KOŚCIÓŁ ŚW. MIKOŁAJA| kościoła św. Mikołaja]]. Syn zamożnego rolnika Józefa i Katarzyny z domu Kędzierskiej. Od 1883 uczeń Collegium Marianum w Pelplinie. Maturę zdał 13 IX 1893 w Królewskim Gimnazjum Męskim w Nakle nad Notecią. 20 IV 1894 wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Pelplinie: tonsura – 11 VII 1897; subdiakonat – 5 XII 1897; diakonat – 27 II 1898, święcenia kapłańskie przyjął 27 III 1898. <br/><br/>
Od kwietnia 1898 wikariusz kościoła Najświętszej Marii Panny w Toruniu, od grudnia 1898 wikariusz w Grzybnie, od 1899 w Łęgowie. W Gdańsku od 29 IX 1989 do lipca 1907 wikariusz w [[KOŚCIÓŁ ŚW. BRYGIDY| kościele św. Brygidy]]. Jednocześnie od 26 III 1901 do VII 1907 kuratus i kapelan w [[SZPITAL NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY | szpitalu Najświętszej Maryi Panny]] na [[DOLNE MIASTO | Dolnym Mieście]]. Za czasów jego opieki kaplica szpitalna (obecnie [[KOŚCIÓŁ NIEPOKALANEGO POCZĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY | kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny]]) uzyskała nowe okna z antycznego szkła z napisem „Na pamiątkę 50 lat istnienia Szpitala Mariackiego w Gdańsku 1852–1902” (nie zachowały się), w 1904 wyposażono ją w organy z napędem elektrycznym (trzecie organy napędzane elektrycznie w Niemczech) autorstwa Bruno Goebela. Także dzięki jego staraniom 4 VII 1904 nadano przywileje dla ołtarza głównego będącego jednocześnie ołtarzem Bractwa Serca Jezusowego, a w 1905 na terenie ogrodu ustawiono kopię groty z Lourdes wraz z fontanną i wodospadem.<br/><br/>
28–30 VII 1903 zdał egzamin proboszczowski. Od 3 VII 1907 do II 1916 proboszcz w kościele św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Redzie (od 1957 Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Katarzyny Aleksandryjskiej). Od 3 II 1916 do 30 IX 1934 proboszcz kościoła św. Mikołaja w Gdańsku. Dbał o kościół, jego wyposażenie, niezbędne remonty. Za jego kadencji 25 IV 1929 został on podniesiony do rangi bazyliki mniejszej. Do prac wykonywanych w kościele dokładał z własnych funduszy (po zmarłym bracie odziedziczył dobrze prosperującą cukrownię). W 1926 przeprowadził renowację wnętrza świątyni, podczas której odkryto freski w prezbiterium. Poddał również renowacji bogaty zbiór pochodzących z XVII /XVIII wieku paramentów. Współfinansował także z własnych środków [[DOM DZIECKA / KATOLICKI SIEROCINIEC DLA CHŁOPCÓW | Katolicki Sierociniec dla chłopców]] w Gdańsku–[[STARE SZKOTY | Starych Szkotach]], w którym był przewodniczącym zarządu. <br/><br/>
Znany był z niechęci do Polaków. Między innymi odmówił im zorganizowania w kościele św. Mikołaja nabożeństwa po wyborze na papieża Piusa XI (1922), choć zezwolił na odprawianie w kościele coniedzielnych mszy w języku polskim. Był zwolennikiem modlitwy różańcowej, którą propagował wśród parafian. Brał czynny udział w przygotowaniach i w samym I Synodzie Kościoła Gdańskiego (10 – 12 XII 1935). W jego trakcie był przewodniczącym komisji dla duszpasterstwa polskiego ze strony duchowieństwa niemieckiego. Wyznaczał tematy i zagadnienia, które miały być następnie opracowane przez członków oraz wyznaczał miejsca i czas posiedzeń. Przewodniczył również komisji zagadnień administracyjnych i stanowych kleru. <br/><br/>
Od 20 IX 1921 prodziekan, 24 V 1922 powołany przez administratora diecezji gdańskiej, biskupa [[O’ROURKE EDUARD | Eduarda O’Rourke]], w skład utworzonego przez niego konsystorza, w sądzie duchownym pierwszej instancji był promotorem sprawiedliwości i obrońcą węzła małżeńskiego (zob. [[ADMINISTRATURA APOSTOLSKA II WOLNEGO MIASTA GDAŃSKA | administratura apostolska II Wolnego Miasta Gdańska]]). Od 6 XI 1925 kanclerz gdańskiej kurii biskupiej i oficjał kurii – przewodniczący w sądzie kościelnym. 16 XI 1928 mianowany przez papieża Piusa XI prałatem domowym (Prałat Domowy Jego Świątobliwości), a 27 IV 1935 protonotariuszem apostolskim. Od 1 IV 1924 oficer, od 25 III 1926 komtur Zakonu Rycerzy Grobu Bożego w Jerozolimie. Otrzymał również godność „Grand-Offizier cum placca“ – Wielki Oficer z Gwiazdą. Po przejściu na emeryturę zamieszkał w Sopocie. Na początku 1946 wyjechał do Berlina, pracował i zmarł w Szpitalu św. Jadwigi, pochowany na cmentarzu św. Jadwigi. {{author: LeMo}}[[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]  <br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/>

'''Bibliografia''':<br/>
Źródła:<br/>
Archiwum Archidiecezjalne w Gdańsku, sygn. II/p, 90 (teczka osobowa: Theodor Maćkowski); sygn. II/KB, 211 Amtliches Kirchenblatt für die Diözese Culm 1909-1922.<br/>
Archiwum Diecezjalne w Pelplinie, Collegium Marianum Pelplin, t. 2, Księga uczniów 1858–1920.<br/>

Literatura:<br/>
''Danziger Bürgerbuch. Bilder aus Leben und Wirken Danziger Männer und Frauen in Politik, Wirtschaft, Presse, Kunst, Wissenschaft, Volksbildung'', Danzig 1927.<br/>
Jażdźewski Leszek, ''Aspekty wychowania według I Synodu Gdańskiego'', „Studia Gdańskie”, 15/16, 2002-2003, s. 75- 84.<br/>
Leksykon kapłanów wyświęconych w latach 1869–1945 pracujących w diecezji gdańskiej, oprac. Maciej Kwiecień, Gdańsk 2014.<br/>
Mross Henryk, ''Słownik biograficzny kapłanów diecezji chełmińskiej wyświęconych w latach 1821–1920'', Pelplin 1995.<br/>
Plenkiewicz Maciej, ''Kościół katolicki w Wolnym Mieście Gdańsku 1933–1939'', Bydgoszcz 1980.<br/>
Stachnik Richard, ''Danziger Priesterbuch 1920–1945; 1945–1965'', Bonn 1965. <br/>
Stachnik Richard, ''Die Katholische Kirche in Danzig'', Münster 1959.