LABES FRIEDRICH, pastor kościoła św. Jakuba
| (Nie pokazano 7 wersji utworzonych przez jednego użytkownika) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{web}} | {{web}} | ||
| − | '''FRIEDRICH LABES''' (chrzest 16 II 1762 Gdańsk – | + | '''FRIEDRICH LABES''' (chrzest 16 II 1762 Gdańsk – 17 IV 1809 Gdańsk), kaznodzieja [[KOŚCIÓŁ ŚW. JAKUBA (Stare Miasto) | kościoła św. Jakuba]] na [[STARE MIASTO | Starym Mieście Gdańsku]]. Syn pochodzącego z Bukowa Morskiego koło Darłowa Caspara Labesa (pochowany 12 XI 1763 w wieku 49), od 28 XI 1753 dysponującego kupieckim [[OBYWATELSTWO MIEJSKIE | obywatelstwem Gdańska]], i poślubionej 6 XII 1753 w gdańskim [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościele Najświętszej Marii Panny]] (gdzie oboje spoczęli w kaplicy rodziny von Kempen) Christiny Juliany Wallerstein (pochowana 11 XII 1770 w wieku 46 lat). Brat m.in. [[LABES JOHANN, kupiec, senator | Johanna Labesa]]. Po wczesnej stracie ojca wychowywani byli w domu dziadka, rajcy [[LICHTENBERGER JOHANN JACOB, rajca | Johanna Jacoba Lichtenbergera]].<br/><br/> |
| − | + | 4 IX 1777 zapisany został do przedostatniej klasy (secundy) gdańskiego [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]], od sierpnia 1779 uczył się w klasie najwyższej (primie), dysputę końcową, pod kierunkiem [[TRENDELENBURG JOHANN GEORG, pedagog, senator | Johanna Georga Trendelenburga]], przeprowadził 8 VIII 1782. Od 1782 studiował teologię w Getyndze, w 1786 w Lipsku. Po studiach razem z bratem Johannem odbył podróż edukacyjną po Holandii i Anglii. 21 X 1788 zweryfikowany w Gdańsku przez [[LUTERANIE | Ministerium Duchowne]]. W latach 1790–1795 kaznodzieja w [[DOM DOBROCZYNNOŚCI | Domu Dobroczynności]] (Spendhaus), od października 1795 do 1802 pastor [[KOŚCIÓŁ NAJŚWIĘTSZEGO SERCA PANA JEZUSA I ŚW. JANA BOSKO | kościoła św. Jerzego]] (St. Georg) na [[ORUNIA | Oruni]], w 1802–1809 kaznodzieja kościoła św. Jakuba. Za jego czasów kościół zajęty został w 1807 przez wojska napoleońskie, początkowo służąc za więzienie dla jeńców pruskich i rosyjskich, następnie za magazyn. Dzięki głównie jego staraniom udało się po kilku miesiącach odzyskać świątynię, pierwsze po tym wydarzeniu nabożeństwo odprawił 7 II 1808. <br/><br/> | |
| − | + | Około 1790 w Gdańsku ożenił się z Adelgundą Christiną (29 I 1769 Gdańsk – 20 II 1809), córką [[GRODDECK MICHAEL, burmistrz Gdańska | Michaela Groddecka]], zmarłą po porodzie. Nie potrafił sobie poradzić z żalem za utratą żony, zmarł dwa miesiące po niej, wedle współczesnych na „gorączkę nerwową”. Ojciec Johanna Carla Martina Martina (18 XI 1794/1795 Kwidzyn), w latach 1814/1815 studenta teologii w Królewcu, od 1820 pastora połączonych parafii w Riesenkirch (Obrzynowo) i Riesenwalde (Stańskowo) koło Riesenburga (Prabut), od 1823 pastora parafii gminnej Prabutach, 4 IX 1831 wprowadzony przez radcę miejscowego konsystorza, superintendenta i pastora kwidzyńskiej katedry, Carla Friedricha Heinricha Giehlowa (ur. 2 VI 1788 Cottbus) na urząd pastora tamtejszej parafii miejskiej, który pełnił do 1859. {{author: BŚ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] <br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> | |
'''Bibliografia''':<br/> | '''Bibliografia''':<br/> | ||
| − | + | Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, opr. Zenon Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 359. <br/> | |
Blech Ahraham E., ''Geschichte der siebenjährigen Leiden Danzigs von 1807 –1814'', Danzig 1815, s. 21. <br/> | Blech Ahraham E., ''Geschichte der siebenjährigen Leiden Danzigs von 1807 –1814'', Danzig 1815, s. 21. <br/> | ||
Duisburg Friedrich C., ''Versuch einer historisch-topographischen Beschreibung der freien Stadt Danzig'', Danzig 1809. s. 150. <br/> | Duisburg Friedrich C., ''Versuch einer historisch-topographischen Beschreibung der freien Stadt Danzig'', Danzig 1809. s. 150. <br/> | ||
| + | Hartung George Friedrich, ''Akademisches Erinnerungs-Buch für die, welche in den Jahren 1787–1817 die Königsberger Universität bezogen haben'', Königsberg 1825, s. 217.<br/> | ||
Kościelak Sławomir, ''Kaznodzieje ewangeliccy w kościele św. Jakuba'', w: ''Szpital i kościół św. Jakuba. 600 lat fundacji gildii szyprów w Gdańsku'', Toruń 2009, s. 190.<br/> | Kościelak Sławomir, ''Kaznodzieje ewangeliccy w kościele św. Jakuba'', w: ''Szpital i kościół św. Jakuba. 600 lat fundacji gildii szyprów w Gdańsku'', Toruń 2009, s. 190.<br/> | ||
| − | Rhesa Ludwig, ''Kurzgefaßte Nachrichten von allen seit der Reformation an den evangelischen Kirchen in Westpreuszen angestellten Predigern'', Königsberg 1834, s. 68 | + | Prätorius Ephraim, D''antziger-Lehrer Gedächtniβ ...'', Danzig und Leipzig, 1760, s. 19, 36, 62, 99.<br/> |
| − | + | Rhesa Ludwig, ''Kurzgefaßte Nachrichten von allen seit der Reformation an den evangelischen Kirchen in Westpreuszen angestellten Predigern'', Königsberg 1834, s. 68, 87, 241, 243, 245. <br/> | |
Weichbrodt Dorothea, ''Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.-18. Jahrhundert'', Klausdorf/Schwentine 1986-1992, Bd. I, 295. | Weichbrodt Dorothea, ''Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.-18. Jahrhundert'', Klausdorf/Schwentine 1986-1992, Bd. I, 295. | ||
Aktualna wersja na dzień 11:16, 31 sty 2024
FRIEDRICH LABES (chrzest 16 II 1762 Gdańsk – 17 IV 1809 Gdańsk), kaznodzieja kościoła św. Jakuba na Starym Mieście Gdańsku. Syn pochodzącego z Bukowa Morskiego koło Darłowa Caspara Labesa (pochowany 12 XI 1763 w wieku 49), od 28 XI 1753 dysponującego kupieckim obywatelstwem Gdańska, i poślubionej 6 XII 1753 w gdańskim kościele Najświętszej Marii Panny (gdzie oboje spoczęli w kaplicy rodziny von Kempen) Christiny Juliany Wallerstein (pochowana 11 XII 1770 w wieku 46 lat). Brat m.in. Johanna Labesa. Po wczesnej stracie ojca wychowywani byli w domu dziadka, rajcy Johanna Jacoba Lichtenbergera.
4 IX 1777 zapisany został do przedostatniej klasy (secundy) gdańskiego Gimnazjum Akademickiego, od sierpnia 1779 uczył się w klasie najwyższej (primie), dysputę końcową, pod kierunkiem Johanna Georga Trendelenburga, przeprowadził 8 VIII 1782. Od 1782 studiował teologię w Getyndze, w 1786 w Lipsku. Po studiach razem z bratem Johannem odbył podróż edukacyjną po Holandii i Anglii. 21 X 1788 zweryfikowany w Gdańsku przez Ministerium Duchowne. W latach 1790–1795 kaznodzieja w Domu Dobroczynności (Spendhaus), od października 1795 do 1802 pastor kościoła św. Jerzego (St. Georg) na Oruni, w 1802–1809 kaznodzieja kościoła św. Jakuba. Za jego czasów kościół zajęty został w 1807 przez wojska napoleońskie, początkowo służąc za więzienie dla jeńców pruskich i rosyjskich, następnie za magazyn. Dzięki głównie jego staraniom udało się po kilku miesiącach odzyskać świątynię, pierwsze po tym wydarzeniu nabożeństwo odprawił 7 II 1808.
Około 1790 w Gdańsku ożenił się z Adelgundą Christiną (29 I 1769 Gdańsk – 20 II 1809), córką Michaela Groddecka, zmarłą po porodzie. Nie potrafił sobie poradzić z żalem za utratą żony, zmarł dwa miesiące po niej, wedle współczesnych na „gorączkę nerwową”. Ojciec Johanna Carla Martina Martina (18 XI 1794/1795 Kwidzyn), w latach 1814/1815 studenta teologii w Królewcu, od 1820 pastora połączonych parafii w Riesenkirch (Obrzynowo) i Riesenwalde (Stańskowo) koło Riesenburga (Prabut), od 1823 pastora parafii gminnej Prabutach, 4 IX 1831 wprowadzony przez radcę miejscowego konsystorza, superintendenta i pastora kwidzyńskiej katedry, Carla Friedricha Heinricha Giehlowa (ur. 2 VI 1788 Cottbus) na urząd pastora tamtejszej parafii miejskiej, który pełnił do 1859.
Bibliografia:
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, opr. Zenon Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 359.
Blech Ahraham E., Geschichte der siebenjährigen Leiden Danzigs von 1807 –1814, Danzig 1815, s. 21.
Duisburg Friedrich C., Versuch einer historisch-topographischen Beschreibung der freien Stadt Danzig, Danzig 1809. s. 150.
Hartung George Friedrich, Akademisches Erinnerungs-Buch für die, welche in den Jahren 1787–1817 die Königsberger Universität bezogen haben, Königsberg 1825, s. 217.
Kościelak Sławomir, Kaznodzieje ewangeliccy w kościele św. Jakuba, w: Szpital i kościół św. Jakuba. 600 lat fundacji gildii szyprów w Gdańsku, Toruń 2009, s. 190.
Prätorius Ephraim, Dantziger-Lehrer Gedächtniβ ..., Danzig und Leipzig, 1760, s. 19, 36, 62, 99.
Rhesa Ludwig, Kurzgefaßte Nachrichten von allen seit der Reformation an den evangelischen Kirchen in Westpreuszen angestellten Predigern, Königsberg 1834, s. 68, 87, 241, 243, 245.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.-18. Jahrhundert, Klausdorf/Schwentine 1986-1992, Bd. I, 295.
