KNIEWEL THEODOR FRIEDRICH, archidiakon kościoła NMP, kompozytor, dyrygent
| Linia 4: | Linia 4: | ||
'''THEODOR FRIEDRICH KNIEWEL''' (24 I 1783 Gdańsk – 25 VII 1859 Berg koło Stuttgartu), teolog, archidiakon [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny]] (NMP), pedagog, kompozytor i dyrygent. Wnuk Johanna, rolnika z Langenfelde (Długie Pole na Żuławach Gdańskich) i Cathariny Elisabethy z domu Wessel, syn Johanna (15 X 1744 Długie Pole – 8 V 1805 Gdańsk), piwowara z Pfefferstadt 126 (ul. Korzenna 18), wybranego w 1781 do Kwartału Rybackiego ([[KWARTAŁY | kwartały]]), ławnika [[STARE MIASTO | Starego Miasta]] (1792), i jego drugiej żony Renaty Elisabethy z domu Hein (zm. 30 V 1929 Gdańsk). Brat Johanna Gottlieba Heinricha (17 IV 1779 – po 1810) i piwowara Augusta Jacoba (1786 Gdańsk – po 1831) ([[BROWARY | browarnicy]]), od 16 XII 1813 posiadającego [[OBYWATELSTWO MIEJSKIE | obywatelstwo Gdańska]] oraz Florentiny Elisabethy, Caroliny Renaty i Henrietty Wilhelminy.<br/><br/> | '''THEODOR FRIEDRICH KNIEWEL''' (24 I 1783 Gdańsk – 25 VII 1859 Berg koło Stuttgartu), teolog, archidiakon [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny]] (NMP), pedagog, kompozytor i dyrygent. Wnuk Johanna, rolnika z Langenfelde (Długie Pole na Żuławach Gdańskich) i Cathariny Elisabethy z domu Wessel, syn Johanna (15 X 1744 Długie Pole – 8 V 1805 Gdańsk), piwowara z Pfefferstadt 126 (ul. Korzenna 18), wybranego w 1781 do Kwartału Rybackiego ([[KWARTAŁY | kwartały]]), ławnika [[STARE MIASTO | Starego Miasta]] (1792), i jego drugiej żony Renaty Elisabethy z domu Hein (zm. 30 V 1929 Gdańsk). Brat Johanna Gottlieba Heinricha (17 IV 1779 – po 1810) i piwowara Augusta Jacoba (1786 Gdańsk – po 1831) ([[BROWARY | browarnicy]]), od 16 XII 1813 posiadającego [[OBYWATELSTWO MIEJSKIE | obywatelstwo Gdańska]] oraz Florentiny Elisabethy, Caroliny Renaty i Henrietty Wilhelminy.<br/><br/> | ||
| − | Uczeń [[SZKOŁA ŚW. KATARZYNY | szkoły przy kościele św. Katarzyny]], od 1798 [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]]. W latach 1801–1805 studiował teologię, filologię i filozofię w Halle, medycynę w Dreźnie. W 1805–1807 nauczyciel w Gdańsku, 1807–1809 w Berlinie, 1808 doktor filozofii, 1844 doktor teologii. Po powrocie do Gdańska, od stycznia 1810 do 10 XI 1817, był rektorem [[SZKOŁA MARIACKA | szkoły mariackiej]], a po jej połączeniu z Gimnazjum Akademickim i utworzeniu [[GIMNAZJUM MIEJSKIE | Gimnazjum Miejskiego]] tamże profesor łaciny i greki. Od 1825, po złożeniu rezygnacji z pracy w szkole, diakon, następnie archidiakon kościoła NMP. 27 III 1843, podczas obchodów 500-lecia gdańskiego kościoła NMP (i 50-lecia zajęcia Gdańska przez Prusy), wygłosił inauguracyjny wykład o przeszłości kościoła, słuchany przez około 15 000 osób. W 1847 zrezygnował z funkcji i został pastorem gminy staroluterańskiej w Gdańsku, zgrupowanej wokół [[KOŚCIÓŁ ŚW. DUCHA | kościoła św. Ducha]].<br/><br/> | + | Uczeń [[SZKOŁA ŚW. KATARZYNY | szkoły przy kościele św. Katarzyny]], od 1798 [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]]. W latach 1801–1805 studiował teologię, filologię i filozofię w Halle, medycynę w Dreźnie. W 1805–1807 nauczyciel w Gdańsku, 1807–1809 w Berlinie, 1808 doktor filozofii, 1844 doktor teologii. Po powrocie do Gdańska, od stycznia 1810 do 10 XI 1817, był rektorem [[SZKOŁA MARIACKA | szkoły mariackiej]], a po jej połączeniu z Gimnazjum Akademickim i utworzeniu [[GIMNAZJUM MIEJSKIE | Gimnazjum Miejskiego]] tamże profesor łaciny i greki. Organizował patriotyczne akademie i koncerty (między innymi 5 II 1814 w [[TEATR MIEJSKI | Teatrze Miejskim]] charytatywną akademię na rzecz żołnierzy pruskich i rosyjskich rannych w czasie zdobywania Gdańska, 10 VIII 1815 w [[KOŚCIÓŁ ŚW. MIKOŁAJA| kościele św. Mikołaja]] koncert na rzecz wdów i sierot po żołnierzach poległych w bitwie pod Lipskiem w 1813). Od 1825, po złożeniu rezygnacji z pracy w szkole, diakon, następnie archidiakon kościoła NMP. 27 III 1843, podczas obchodów 500-lecia gdańskiego kościoła NMP (i 50-lecia zajęcia Gdańska przez Prusy), wygłosił inauguracyjny wykład o przeszłości kościoła, słuchany przez około 15 000 osób. W 1847 zrezygnował z funkcji i został pastorem gminy staroluterańskiej w Gdańsku, zgrupowanej wokół [[KOŚCIÓŁ ŚW. DUCHA | kościoła św. Ducha]].<br/><br/> |
Był też muzykiem i kompozytorem. Tworzył i opracowywał muzykę kościelną. Sam też, jako tenor, brał udział w 1819 w wykonaniu oratorium ''Mesjasz'' Haendla. 18 I 1818 założył w Gdańsku Akademię Śpiewu (Singakademie, [[STOWARZYSZENIE ŚPIEWACZE | Stowarzyszenie Śpiewacze]]), której w okresie 1818–1838 prezesował. Do 1918 stowarzyszenie to było głównym organizatorem życia muzycznego i śpiewaczego w Gdańsku. W 1846 należał do [[TOWARZYSTWO PRZYJACIÓŁ SZTUKI | Towarzystwa Przyjaciół Sztuki]]. Po przejściu na emeryturę w 1855 wraz z bratankiem wyjechał do Stuttgartu. Przed wyjazdem z Gdańska ofiarował miastu swoją bibliotekę muzyczną, liczącą trzy tysiące tomów, w zamian za dożywotnią rentę. W zbiorach [[POLSKA AKADEMIA NAUK BIBLIOTEKA GDAŃSKA | Polskiej Akademii Nauk Biblioteki Gdańskiej]] zachowało się wiele jego drukowanych i rękopiśmiennych kompozycji.<br/><br/> | Był też muzykiem i kompozytorem. Tworzył i opracowywał muzykę kościelną. Sam też, jako tenor, brał udział w 1819 w wykonaniu oratorium ''Mesjasz'' Haendla. 18 I 1818 założył w Gdańsku Akademię Śpiewu (Singakademie, [[STOWARZYSZENIE ŚPIEWACZE | Stowarzyszenie Śpiewacze]]), której w okresie 1818–1838 prezesował. Do 1918 stowarzyszenie to było głównym organizatorem życia muzycznego i śpiewaczego w Gdańsku. W 1846 należał do [[TOWARZYSTWO PRZYJACIÓŁ SZTUKI | Towarzystwa Przyjaciół Sztuki]]. Po przejściu na emeryturę w 1855 wraz z bratankiem wyjechał do Stuttgartu. Przed wyjazdem z Gdańska ofiarował miastu swoją bibliotekę muzyczną, liczącą trzy tysiące tomów, w zamian za dożywotnią rentę. W zbiorach [[POLSKA AKADEMIA NAUK BIBLIOTEKA GDAŃSKA | Polskiej Akademii Nauk Biblioteki Gdańskiej]] zachowało się wiele jego drukowanych i rękopiśmiennych kompozycji.<br/><br/> | ||
22 IV 1810 zawarł w Berlinie związek małżeński z panną Henriette Friederike Wilhelmine, córką berlińskiego radcy sądowego (Königl. Obergerichtsrats und Coloniegerichtsdirektor) Johanna Heinricha Andressea (Jędrzejewskiego, zmienił nazwisko). Córka Johanna Maria Elisabeth Wilhelmina, mając rok i dziewięć miesięcy, zmarła podczas oblężenia Gdańska 10 II 1814, syn Adalbert Theodor zmarł 31 V 1826, córka Henrietta Wilhelmina w 1817 zaręczyła się z nauczycielem gimnazjalnym Johannem Christianem Blochmannem, kolejna, Carolina, była w latach 1831–1839 nauczycielką w gdańskiej [[SZKOŁA ŚREDNIA DLA DZIEWCZĄT | szkole średniej dla dziewcząt]]. {{author: MrGl}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | 22 IV 1810 zawarł w Berlinie związek małżeński z panną Henriette Friederike Wilhelmine, córką berlińskiego radcy sądowego (Königl. Obergerichtsrats und Coloniegerichtsdirektor) Johanna Heinricha Andressea (Jędrzejewskiego, zmienił nazwisko). Córka Johanna Maria Elisabeth Wilhelmina, mając rok i dziewięć miesięcy, zmarła podczas oblężenia Gdańska 10 II 1814, syn Adalbert Theodor zmarł 31 V 1826, córka Henrietta Wilhelmina w 1817 zaręczyła się z nauczycielem gimnazjalnym Johannem Christianem Blochmannem, kolejna, Carolina, była w latach 1831–1839 nauczycielką w gdańskiej [[SZKOŁA ŚREDNIA DLA DZIEWCZĄT | szkole średniej dla dziewcząt]]. {{author: MrGl}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | ||
Wersja z 11:00, 17 cze 2022
THEODOR FRIEDRICH KNIEWEL (24 I 1783 Gdańsk – 25 VII 1859 Berg koło Stuttgartu), teolog, archidiakon kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny (NMP), pedagog, kompozytor i dyrygent. Wnuk Johanna, rolnika z Langenfelde (Długie Pole na Żuławach Gdańskich) i Cathariny Elisabethy z domu Wessel, syn Johanna (15 X 1744 Długie Pole – 8 V 1805 Gdańsk), piwowara z Pfefferstadt 126 (ul. Korzenna 18), wybranego w 1781 do Kwartału Rybackiego ( kwartały), ławnika Starego Miasta (1792), i jego drugiej żony Renaty Elisabethy z domu Hein (zm. 30 V 1929 Gdańsk). Brat Johanna Gottlieba Heinricha (17 IV 1779 – po 1810) i piwowara Augusta Jacoba (1786 Gdańsk – po 1831) ( browarnicy), od 16 XII 1813 posiadającego obywatelstwo Gdańska oraz Florentiny Elisabethy, Caroliny Renaty i Henrietty Wilhelminy.
Uczeń szkoły przy kościele św. Katarzyny, od 1798 Gimnazjum Akademickiego. W latach 1801–1805 studiował teologię, filologię i filozofię w Halle, medycynę w Dreźnie. W 1805–1807 nauczyciel w Gdańsku, 1807–1809 w Berlinie, 1808 doktor filozofii, 1844 doktor teologii. Po powrocie do Gdańska, od stycznia 1810 do 10 XI 1817, był rektorem szkoły mariackiej, a po jej połączeniu z Gimnazjum Akademickim i utworzeniu Gimnazjum Miejskiego tamże profesor łaciny i greki. Organizował patriotyczne akademie i koncerty (między innymi 5 II 1814 w Teatrze Miejskim charytatywną akademię na rzecz żołnierzy pruskich i rosyjskich rannych w czasie zdobywania Gdańska, 10 VIII 1815 w kościele św. Mikołaja koncert na rzecz wdów i sierot po żołnierzach poległych w bitwie pod Lipskiem w 1813). Od 1825, po złożeniu rezygnacji z pracy w szkole, diakon, następnie archidiakon kościoła NMP. 27 III 1843, podczas obchodów 500-lecia gdańskiego kościoła NMP (i 50-lecia zajęcia Gdańska przez Prusy), wygłosił inauguracyjny wykład o przeszłości kościoła, słuchany przez około 15 000 osób. W 1847 zrezygnował z funkcji i został pastorem gminy staroluterańskiej w Gdańsku, zgrupowanej wokół kościoła św. Ducha.
Był też muzykiem i kompozytorem. Tworzył i opracowywał muzykę kościelną. Sam też, jako tenor, brał udział w 1819 w wykonaniu oratorium Mesjasz Haendla. 18 I 1818 założył w Gdańsku Akademię Śpiewu (Singakademie, Stowarzyszenie Śpiewacze), której w okresie 1818–1838 prezesował. Do 1918 stowarzyszenie to było głównym organizatorem życia muzycznego i śpiewaczego w Gdańsku. W 1846 należał do Towarzystwa Przyjaciół Sztuki. Po przejściu na emeryturę w 1855 wraz z bratankiem wyjechał do Stuttgartu. Przed wyjazdem z Gdańska ofiarował miastu swoją bibliotekę muzyczną, liczącą trzy tysiące tomów, w zamian za dożywotnią rentę. W zbiorach Polskiej Akademii Nauk Biblioteki Gdańskiej zachowało się wiele jego drukowanych i rękopiśmiennych kompozycji.
22 IV 1810 zawarł w Berlinie związek małżeński z panną Henriette Friederike Wilhelmine, córką berlińskiego radcy sądowego (Königl. Obergerichtsrats und Coloniegerichtsdirektor) Johanna Heinricha Andressea (Jędrzejewskiego, zmienił nazwisko). Córka Johanna Maria Elisabeth Wilhelmina, mając rok i dziewięć miesięcy, zmarła podczas oblężenia Gdańska 10 II 1814, syn Adalbert Theodor zmarł 31 V 1826, córka Henrietta Wilhelmina w 1817 zaręczyła się z nauczycielem gimnazjalnym Johannem Christianem Blochmannem, kolejna, Carolina, była w latach 1831–1839 nauczycielką w gdańskiej szkole średniej dla dziewcząt.
