GMINA POLSKA ZWIĄZEK POLAKÓW W WOLNYM MIEŚCIE GDAŃSKU
| < Poprzednie | Następne > |
GMINA POLSKA ZWIĄZEK POLAKÓW W WOLNYM MIEŚCIE GDAŃSKU powstała 23 V 1937 z połączenia Gminy Polskiej (GP) i Związku Polaków w Wolnym Mieście Gdańsku (ZPwWMG); celem było zakończenie rozbicia gdańskiej Polonii. Pierwsze rozmowy, przy pośrednictwie Komisariatu Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej, odbyły się w 1935. Akt konsolidacji podpisano uroczyście 2 V 1937 w byłym budynku Dyrekcji Kolei przy Am Olivaer Tor 2–4 (ul. Dyrekcyjna).
W skład pierwszego Zarządu Głównego weszli przedstawiciele GP i ZPwWMG. Marszałkami zostali Zygmunt Kierski i Stanisław Czarnowski. W skład Prezydium weszli: prezes Bronisław Budzyński, wiceprezesi Antoni Lendzion, ks. Bronisław Komorowski, Eustachy Tarnawski, Bolesław Paszota, Augustyn Wesołowski. Członkami Zarządu zostali: Michał Bellown, Piotr Jeż, Franciszek Kręcki, Bernard Milewski, Jan Pastwa, ks. Franciszek Rogaczewski, Franciszek Sędzicki, Piotr Blitek, Władysław Deik, Ignacy Kurzyński, Ludwik Lisiński, Teodor Maliszewski, Józef Mey, Witold Nełkowski, Augustyn Perszon, Józef Schwarz, Konrad Sojecki. Kierownikiem Komisji Rewizyjnej został Karol Sroczyński, w jej skład wchodzili Józef Rotnicki, Kazimierz Szczygłowski, Anastazy Wika-Czarnowski, Hirsz, Tadeusz Smulkowski, Majkowski.
Po reorganizacji, w 1938 istniały: Wydział I – organizacyjny, Wydział II – finansowy, Wydział III – kościelno-oświatowy, Wydział IV – opieki społecznej, Wydział V – zawodowo-gospodarczy, Wydział VI – polityczno-propagandowy, Wydział VII – młodzieżowy, Wydział VIII – Polek, działy też: Kasa Pogrzebowa i Straż Porządkowa. 16 II 1938 utworzono Radę Kultury Polskiej. Organem prasowym była „Straż Gdańska”.
Zarządowi Głównemu podlegały początkowo Okręgi Terenowe, tym z kolei 26 filie (w Gdańsku działające w poszczególnych dzielnicach) oraz 12 kół (w urzędach i większych zakładach pracy). Okręgi Terenowe zlikwidowano już 23 VIII 1937, od tego momentu filie i koła podlegały bezpośrednio Zarządowi. Filie miały obowiązek odbywania raz na miesiąc zebrania z udziałem członka Zarządu Głównego, raz w miesiącu odbywały się też zebrania wszystkich kierowników kół i filii. Kierownicy w większości zarządzali także świetlicami polskimi – na terenie II WMG było ich 17, na terenie Gdańska osiem: w samym Gdańsku im. Tadeusza Hołówki i im. Lisa-Kuli, we Wrzeszczu im. Józefa Piłsudskiego, w Nowym Porcie im. 4 Pułku Piechoty Legionów, w Brzeźnie, Oliwie, Oruni i Siedlcach.
Według stanu na 31 III 1938 organizacja liczyła 11.499 członków, w tym 4.357 kobiet, 7.562 osób z obywatelstwem gdańskim, 3.842 z obywatelstwem polskim i 95 z obywatelstwem innym.
