DWÓR III „DWÓR SCHOPENHAUERA”

< Poprzednie

Następne >

Christian Gottlieb Ludwig, III Dwór, 1825–1826; po prawej fontanna, opisywana już w pamiętniku Johanny Schopenhauer

Dom Dziecka w Dworze III, fot. Rudolf Theodor Kuhn, 1868

Dwór III na przełomie XIX i XX wieku

Berthold Hellingrath, Dwór Schopenhauera, 1924

Zakład Poprawczy w Dworze III, 2021

DWÓR III „DWÓR SCHOPENHAUERA”, ul. Polanki 122. Wzmiankowany (jako pierwszy z oliwskich dworów) od roku 1625, wydzierżawiony wówczas od klasztoru cystersów w Oliwie przez Helmicha von Twenhusena. Na przełomie XVI/XVII wieku w jego posiadanie, dzięki małżeństwu z Anną Schlakau, wszedł szwedzki rezydent w Warszawie, Georg von Wachsschläger, który drogą kupna stał się także dzierżawcą Dworu IV. Obie posiadłości dziedziczył jego syn, również Georg. Po jego śmierci pretensje do Dworu III i Dworu IV wysuwał burmistrz Gdańska Gabriel von Bömeln, którego w 1738 opat oliwski oskarżył, że odsprzedał bez jego zgody dzierżawę. Proces zakończył się w 1740 odstąpieniem burmistrza od pretensji do Dworu IV, Dwór III przejął jednak jego syn Georg Simon i już w 1741 odstąpił go Davidowi Knademu. Od 1784 dzierżawę trzymał Heinrich Floris Schopenhauer, ojciec filozofa Arthura Schopenhauera, który w dworku spędził pięć lat dzieciństwa (1788–1793). Po opuszczeniu Gdańska przez rodzinę Schopenhauerów (w 1793, po II rozbiorze Polski) kolejnymi właścicielami byli między innymi Peter Finke (początek XIX wieku), radca Lachlan Mac Lean (1819), Francis Marschall (1843), David Zimmermann (1850). W 1855 roku urządzono w dworze zakład leczniczy, w 1868 Dom Dziecka (Kinderhaus).

Od 4 VII 1945 do 1946 (także pod nr 121) mieścił się tu sierociniec dla dzieci z Warszawy (ewakuowanych ze stolicy 10 VII 1944), następnie Zakład Koedukacyjny dla dzieci w wieku 5–17 lat, od 1953 do 2010 roku Schronisko dla Nieletnich. W latach 1977–1988 budynek przeszedł generalny remont. Od 2010 roku w miejsce Schroniska utworzono Zakład Poprawczy, mieści się tu także Pracownia Badania Wypadków Drogowych Instytutu Ekspertyz Sądowych w Krakowie, Schroniska dla Ptaków Chronionych przy Zarządzie Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego (z siedzibą po wschodniej stronie ul. Polanki 51). Zachował się pochodzący z XIX wieku, później przebudowywany, piętrowy budynek dworu. Starszy i cenniejszy budynek z XVIII wieku, północny, po 1945 roku został wyburzony do parteru i przebudowany. AK