DUSZPASTERSTWO AKADEMICKIE (1945–1950)
| < Poprzednie | Następne > |
DUSZPASTERSTWO AKADEMICKIE (1945–1950), katolicki ruch studencki zapoczątkowany przez duszpasterza akademickiego w Gdańsku, kapelana Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego ( pallotyni), ks. Franciszka Bogdana, działający w 1945 w baraku przy ul. Skłodowskiej-Curie. Bliskość Politechniki Gdańskiej (PG) i Akademii Medycznej w Gdańsku (AMG) oraz przychylność rektorów obu uczelni ułatwiła zorganizowanie duszpasterstwa akademickiego. Wsparcie kierowano do osób mocno doświadczonych w czasie II wojny światowej, pozbawionych rodziny, wracających z obozów, więzień, zesłania. Dary z UNRRA, Szwedzkiego Czerwonego Krzyża, od Polonii amerykańskiej oraz możliwość znalezienia noclegu sprawiły, że barak szybko stał się miejscem pracy samopomocowej, a także integracji studentów pochodzących z różnych części Polski.
Konieczność formalnego zorganizowania akcji wspierania młodzieży skłoniła ks. Franciszka Bogdana do utworzenia Caritas Academica (prezes: student PG Edward Potworowski). Utworzono sekcje, między innymi chorych, mieszkaniową. Z czasem Caritas wydawała codzienne obiady dla studentów. Zimą 1945 ks. Franciszek Bogdan przystąpił do tworzenia sodalicji mariańskiej (prezes: student PG Jerzy Miazga). Nowością gdańskiej sodalicji był brak podziału na sekcje żeńską i męską. Przyjęcie do sodalicji poprzedzał egzamin (rozmowa) z ks. Bogdanem lub konsultą, grupą kilku sodalistów. Działająca w duszpasterstwie młodzież oraz studenci spoza formacji spotykali się na recytowanych w języku łacińskim niedzielnych akademickich nabożeństwach. Chcąc trafić do młodzieży niepraktykującej lub niewierzącej, organizowano rekolekcje adwentowe i wielkopostne.
Szeregi duszpasterskie powiększały się wraz z powstaniem w 1946 kolejnych uczelni: Wyższej Szkoły Pedagogicznej, Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Sopocie ( Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku), nowego Wydziału Farmacji na AMG i Szkoły Asystentek Technicznych. Po okresie tolerancji dla publicznych poczynań Kościoła, od jesieni 1947 akademicki ruch katolicki pozostawał pod kontrolą funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa (UB). Dokonywano rewizji, inwigilacji, aresztowań najbliższych współpracowników ks. Franciszka Bogdana, jego samego wzywano na przesłuchania, lokalna prasa określała go jako „szpiega Watykanu”.
Wraz z ujawnieniem wiosną 1948 obecności w sodalicji informatorów UB, ks. Franciszek Bogdan zawiesił pracę zespołową. Założył Instytut Wyższej Kultury Religijnej, obejmujący młodzież akademicką i kadrę naukową uczelni gdańskich. W ramach trzyletniego studium wykładowcy z Gdańska, Warszawy i innych miast prowadzili zajęcia z zakresu między innymi psychologii, etyki, liturgii. Po 5 VIII 1949, kiedy rząd polski nakazał urzędową rejestrację stowarzyszeń religijnych (co równało się poddaniu ich kontroli i udostępnieniu listy członków), akademicki ruch religijno-społeczny w Gdańsku uległ rozpadowi. W marcu 1950 aresztowano Edwarda Potworowskiego i osadzono na cztery miesiące w Areszcie Śledczym pod zarzutem czerpania korzyści finansowych z pracy w Caritas. Niektórych członków duszpasterstwa nie dopuszczono do egzaminów magisterskich lub zmuszano do wyjazdu z Gdańska. W 1950 zmuszono do opuszczenia Gdańska ks. Franciszka Bogdana, który został wysłany do seminarium pallotyńskiego w Ołtarzewie.
