DAMME RICHARD THEODOR, bankowiec, honorowy obywatel Gdańska, były patron ulicy
< Poprzednie | Następne > |
RICHARD THEODOR DAMME (28 IX 1826 Frankfurt nad Odrą – 2 IX 1916 Gdańsk), kupiec, bankowiec, radny Gdańska, honorowy obywatel Gdańska. Syn Carla Friedricha Damme. W latach 1840–1842 uczył się w Akademii Handlowej. Od 1 I 1859 właściciel firmy handlu hurtowego zbożem i drewnem z kantorem przy Langer Markt 5 (Długi Targ), następnie właściciel prywatnego banku. Kierowana przez niego firma była współzałożycielką i współwłaścicielką wielu spółek akcyjnych. W 1873 z nadburmistrzem Leopoldem Winterem (jako prezesem rady nadzorczej) powołał spółkę akcyjną do budowy i eksploatacji linii kolejowej na trasie Malbork–Mława. Linia ta zapewniała najbliższe połączenie portu gdańskiego z ziemiami polskimi pod zaborem rosyjskim; powstała w latach 1876–1877 i znajdowała się pod zarządem spółki do 1903, kiedy to została przejęta przez państwo. Współudziałowiec Danziger Privat-Aktien-Bank, w latach 1870–1901 zasiadał w jego radzie nadzorczej. W 1880 zakupił część akcji Towarzystwa Akcyjnego „Weichsel”, specjalizującego się do 1945 w transporcie osobowym i towarowym w porcie gdańskim, rejonie dolnej Wisły i Zatoki Gdańskiej.
W latach 1861–1870, 1872–1902 był członkiem Rady Miejskiej, 1864–1870 i 1872–1902 jej wiceprzewodniczącym, 1870–1871 nieetatowym radcą w Zarządzie Miasta. Współpracując z Leopoldem Winterem, zajmował się głównie sprawami gospodarczymi Gdańska: budową nowoczesnej sieci wodociągowo-kanalizacyjnej (1868–1871), doprowadzeniem linii kolejowej do spichrzy w porcie (1889; Dworzec Wiślany), budową nowych placów składowych w porcie i utworzeniem w nim strefy wolnocłowej (1899). W latach 1863–1884 wiceprezes Korporacji Kupców, od 1884 do 9 XI 1901 jej prezes. Zasiadał w Zarządzie Fundacji Abegga (1901–1908) i Towarzystwa Upiększania Malborka (Verein für die Ausschmückung der Marienburg) ( Muzeum Prowincji Zachodniopruskiej). W dowód zasług Rada Miejska nadała mu 12 IV 1897 honorowe obywatelstwo miasta. Doczekał się popiersia (dłuta prof. Stanislausa Cauera z Królewca) ustawionego w 1916 w Sieni Gdańskiej. W 1902 przeszedł na emeryturę; spisał wspomnienia.
Od 1869 mieszkał przy Vorstädtischer Graben 39 (ul. Podwale Przedmiejskie), od 1904 w nowoczesnym budynku przy Karrenwall 7 (ul. Okopowa), zbudowanym na jego zlecenie przez Ernsta Augusta Schadego, zniszczonym w 1945 roku. 10 V 1853 zawarł w kościele św. Piotra i Pawła związek małżeński z Emmeliną Elisą Magdaleną Loche (22 VII 1835 Nowy Port – 14 I 1919 Gdańsk), córką kupca z Nowego Portu. W 1903, z okazji 50-lecia ślubu, wydał dla rodziny i przyjaciół wielkie przyjęcie w hotelu Kaiserhof w Berlinie.
Z jego dzieci w 1919 żyli synowie: Paul Damme i dr Carl Johann Felix Damme (24 III 1854 Gdańsk – po 1919), w 1874 absolwent Gimnazjum Miejskiego, po studiach w 1888 prawnik w Kilonii, od 6 VII 1888 żonaty z Anną Pogge (ur. 4 IX 1864), w 1908 tajny radca, dyrektor Urzędu Patentowego w Berlinie, autor podręcznika o międzynarodowym prawie patentowym Ein Handbuch für Praxis und Studium (1906). Z córek żyły wówczas: Maria Charlotta Amalia (ur. 5 IX 1857 Gdańsk), od 29 XI 1881 żona Felixa Wilhelma Rummelspachera (27 IX 1851 Berlin – 1910), oficera armii niemieckiej, w 1904 podpułkownika w Poznaniu, zmarłego w stopniu generała majora (jako wdowa w 1919 mieszkała w Berlinie), oraz Helena Laura (ur. 29 III 1870 Gdańsk), od 28 IX 1889 żona gdańskiego kupca Hermanna Claassena (9 VI 1863 – 11 I 1899 Hamburg, zmarł nagle), po ślubie zamieszkała w Hamburgu.
Po kremacji pochowany na Zjednoczonych Cmentarzach przy Wielkiej Alei (al. Zwycięstwa), po pogrzebie tamże żony prof. Stanislaus Cauer wykonał płytę nagrobną, obecnie w Lapidarium Nekropolii Gdańskiej.
Do 1945 w Nowym Porcie istniała ulica Richarda Dammego (po 1945 Ślemińska, następnie zanikła (łączyła ul. Letnicką z ul. Oliwską)), jego imię nosił także zbudowany w 1888 w Stoczni Klawittera lodołamacz, następnie holownik (między innymi w sierpniu 1919 wykorzystany był do wizytacji portu puckiego przez amerykańsko-polską delegację misji żywnościowej (zob. Generalna Delegacja Ministerstwa Aprowizacji w Gdańsku),
9 XI 1947 rewindykowany z Kilonii, po remoncie w dyspozycji Gdańskiego Urzędu Morskiego, do 1962 w służbie Polskiego Ratownictwa Okrętowego pod imieniem „Mamut”).
Bibliografia:
Urząd Stanu Cywilnego Gdańsk, 1927/16 (akt zgonu); 144/19 (akt zgonu żony).