Tekst źródłowy strony BONIFACIO D’ORIA, bibliofil, fundator Biblioteki Rady Miejskiej

{{paper}}
[[File:1_Bonifacio_DOria.jpg|thumb|Giovanni Bernardino Bonifacio D’Oria w wieku 32 lat (1549), drzeworyt w ''Miscellanea hymnorum, epigrammatum et paradoxorum quorundam''…, Dantisci 1599]]
[[File:2__Bonifacio_DOria.jpg|thumb|Giovanni Bernardino Bonifacio D’Oria, ''Miscellanea hymnorum, epigrammatum et paradoxorum quorundam…'', Dantisci 1599]]
[[File:Anton Möller, Bonifacio Giovanni Bernardino D’Oria, 1597.JPG|thumb|Bonifacio Giovanni Bernardino D’Oria, portret pośmiertny (w białej śmiertelnej koszuli), [[MÖLLER ANTON, malarz, rysownik, grafik | Anton Möller]], 1597]]
[[File: Bonifacio_D’Oria_epitafium.JPG |thumb| Epitafium Giovanniego Bernardina Bonifacia w [[KOŚCIÓŁ I KLASZTOR FRANCISZKANÓW ŚW. TRÓJCY| kościele Św. Trójcy]], po 1597, fundował [[SCHACHMANN BARTHOLOMÄUS, burmistrz Gdańska| Bartholomäus Schachmann]], wykonanie przypisywane [[BLOCK ABRAHAM van den, rzeźbiarz | Abrahamowi van den Blockowi]]]]
[[File:GIOVANNI_BERNARDINO_BONIFACIO_D’ORIA.JPG|thumb|Tablica pamiątkowa Giovanni Bernardino Bonifacio D’Oria na historycznym gmachu Polskiej Akademii Nauk Bibliotece Gdańskiej]]
[[File:X__Bonifacio_DOria.jpg|thumb|Giovanni Bernardino Bonifacio D’Oria na awersie medalu [[SAMP WAWRZYNIEC, artysta rzeźbiarz| Wawrzyńca Sampa]] z okazji 400-lecia Biblioteki Gdańskiej]]


'''GIOVANNI BERNARDINO BONIFACIO D’ORIA''' (10 IV 1517 Neapol – 28 III 1597 Gdańsk), bibliofil, fundator [[BIBLIOTEKA RADY MIEJSKIEJ GDAŃSKA | Biblioteki Rady Miejskiej Gdańska]]. Syn Roberta i Lukrecji z domu Cicara. Ojciec w 1522 otrzymał od cesarza Karola V tytuł markiza i posiadłości w Apulii, z centrum w zamku Oria. <br/><br/> 
Po śmierci starszych braci dziedzic tytułu markiza Orii, gruntownie wykształcony, niezależny humanista, w młodości odbył podróż edukacyjną do Hiszpanii, Francji, przebywał w Rzymie. Nie czując się przygotowany do zarządzania majątkiem, w 1545 na ręce Karola V dokonał zrzeczenia się tytułu, zachowując dożywotnio dochody z majątków. W 1551 wycofał się z życia politycznego w Neapolu (po ojcu odziedziczył godność kanclerza miejscowego uniwersytetu), oddając się pracy naukowej i literackiej, pisał pod pseudonimem Laelius Lauraeus. Ścigany przez inkwizycję za poglądy kryptokalwińskie, w 1556 wyjechał do Wenecji, po otrzymaniu w 1557 nakazu stawienia się przed sądem inkwizycji opuścił Włochy i jako emigrant przebywał w różnych krajach europejskich (Szwajcaria, Niemcy, Francja, Anglia, Szkocja, Morawy, Konstantynopol, Litwa, Polska, Dania, Szwecja). Zgromadził pokaźny księgozbiór, z którym się nie rozstawał. W wieku 74 lat podjął decyzję o zamieszkaniu w Polsce. Podczas podróży morskiej z Anglii do Gdańska jego statek 25 VIII 1591, już po minięciu [[WISŁOUJŚCIE | Wisłoujścia]], wszedł na mieliznę, uratowany wraz z częścią książek. Po doznanym wstrząsie ociemniały, bez środków do życia, początkowo mieszkał u kupca Johanna Luchsena przy Hundegasse (ul. Ogarna), następnie  zawarł umowę z władzami Gdańska, które zapewniły mu niewielką pensję i dożywotnie mieszkanie na [[STARE PRZEDMIEŚCIE | Starym Przedmieściu]], w dawnym klasztorze franciszkanów ([[KOŚCIÓŁ I KLASZTOR FRANCISZKANÓW ŚW. TRÓJCY | kościół i klasztor franciszkanów św. Trójcy]]), w zamian za ofiarowany miastu 28 IX 1591 księgozbiór (około 1040 dzieł). Dzięki darowiźnie 22 VI 1596 otwarta została Biblioteka Rady Miejskiej Gdańska.<br/><br/>
Utrzymywał kontakty z gdańskimi uczonymi, w 1593, na zaproszenie rodziny Radziwiłłów, przebywał w Wilnie. Zmarł na zapalenie płuc, pochowany został w kościele św. Trójcy. Pośmiertnie ukazał się zbiór jego utworów literackich (z dwoma drzeworytowymi portretami autora) ''Miscellanea hymnorum, epigrammatum et paradoxorum quorundam'' (1599). W kościele św. Trójcy znajduje się jego epitafium fundowane przez [[SCHACHMANN BARTHOLOMÄUS, burmistrz Gdańska | Bartholomäusa Schachmanna]] (od początku z błędnym herbem: zamiast rodziny d’Oria, herb rodziny Doria, epitafium odnownione w 2007), czytelnię [[POLSKA AKADEMIA NAUK BIBLIOTEKA GDAŃSKA | Polskiej Akademii Nauk Biblioteki Gdańskiej]] zdobi jego olejny portret jako fundatora, 21 VI 1996 na budynku tej biblioteki (obecnie tzw. starym) umieszczono poświęconą mu tablicę pamiątkową. Od 4 XII 2020 po ulicach Gdańska jeździ tramwaj jego imienia - Pesa Jazz Duo 128NG nr 1066 "Markiz Bonifacio". {{author: EK}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]