ŁAWY CHLEBOWE
| < Poprzednie | Następne > |
ŁAWY CHLEBOWE (Brotbänke), kramy, miejsce (stoiska) sprzedaży. Mogły być dziedziczone (także przez kobiety) lub sprzedawane (pierwszeństwo zakupu miał cech). Z każdego kramu płacono czynsz (na Głównym Mieście trafiał do Rady Miejskiej, na Starym i Młodym Mieście do 1454 pobierał go komtur gdański ( komturstwo gdańskie)).
Na Starym Mieście funkcjonowały w 2. połowie XIV wieku, w liczbie 30, w okolicy obecnej ul. Olejarnia (na wprost Bramy Zamkowej), po 1457 pojawiły się także na Moście Chlebowym nad Kanałem Raduni (obecnie ul. Kowalska i Korzenna), w liczbie czterech (po dwie po każdej stronie mostu). Sprzedawano chleb także bezpośrednio w Wielkim Młynie. W XVII wieku pobór czynszu ze Starego Miasta odpowiadał funkcjonowaniu 30 ław. Lokalizacja na Młodym Mieście nieznana.
Na Głównym Mieście w 1337 wzmiankowana była platea pistorum (ul. Piekarzy), od połowy XV wieku Brotbänkengasse Mittelmarkt (Ław Chlebowych) na Rynku Środkowym (rynek: wschodni odcinek obecnej ul. Piwnej i zachodni odcinek ul. Chlebnickiej), w 1382 platea panum, połowa XV wieku Brotbänkengasse (Ław Chlebowych), obecnie ul. Chlebnicka. Dowodnie istniały tu w 1342 (informacja o obowiązku płacenia z nich czynszu), także miejsce sprzedaży produktów cukierniczych (Mittelmarkt, Targ Wąchany). Od połowy XV do XVII wieku funkcjonowały trzy ławy (dwie z pieczywem razowym, jedna z białym) przy obecnej Bramie Zielonej, w XVI wieku powstała ława (z białym pieczywem) przy Stągwiach Mlecznych, w XVII wieku przy Strzelnicy św. Jerzego. W końcu XVIII wieku pobierano czynsz z 40 ław. W soboty, w dniu wolnego handlu, pieczywo sprzedawano także na Targu Chlebowym.
W mniejszym stopniu, bo przepisy tylko częściowo to dopuszczały, sprzedaż mogła mieć miejsce bezpośrednio w domach producenta i ulicznie. Czasowe stoiska dla wyrobów pozacechowych zakładano podczas Jarmarku św. Dominika (na Targu Drzewnym), od 1681 z zastrzeżeniem, że sprzedający nie miał prawa wwozić pieczywa do miasta, a tylko je wnosić. Z uwagi na potrzeby rozrastającego się miasta nie wyeliminowano nigdy (mimo specjalnych uchwał z lat 1552 i 1566 na Głównym Mieście) sprzedaży przez przekupniów (biorących na kredyt towar od wytwórcy).
