ŁAGANOWSKI STEPHANI JAN, nauczyciel języka polskiego w Gimnazjum Akademickim
| < Poprzednie | Następne > |
STEPHANI JAN ŁAGANOWSKI (28 VIII 1625 Silnica, częstochowskie – 1694 Gdańsk), szlachcic herbu Nowina, nauczyciel języka polskiego. Syn Mikołaja z Łaganowa koło Proszowic i Anny z Kurowskich. Początkowo ksiądz katolicki, był przeorem i administratorem cysterskiego opactwa w Szczyrzycu, od 1652 notariuszem apostolskim. W 1666 przeszedł na luteranizm (używał odtąd pseudonimu Stephani), w 1668 był pastorem w Pasymie; przebywał w Uppsali, w latach 1670–1672 uczył języka polskiego w Rydze. Od 1672 studiował w Niemczech na protestanckich uniwersytetach, od 1675 nauczyciel języka polskiego na Pomorzu Zachodnim w majątku Puttkamerów.
W Gdańsku od września 1678, od 6 października tego roku do 1690 lektor języka polskiego w Gimnazjum Akademickim i zastępca kaznodziei polskiego w kościele/kaplicy św. Anny. Początkowo uczył także prywatnie, w styczniu 1679 – za zachętą władzy Gimnazjum by nauczał "polskiego języka i mowy" – otworzył w swoim mieszkaniu dostępną dla wszystkich Szkołę Polską. Dla uczniów opracował rozmówki polsko-niemieckie Colloquia (1676) i zbiór wzorów listów polskich Epistolographia Polonica (1680). Autor łacińskich i polskich wierszy okolicznościowych, w których rozwijał motywy bożonarodzeniowe, noworoczne i pochwalne (między innymi na cześć nowo obranych burmistrzów Gabriela Krumhausena (1685) i Constantina Ferbera (1697)). Do utworów tego typu należała Muza polska (wydana w 1686), opiewająca sukcesy militarne i mądrość króla Jana III Sobieskiego.
Od 1690 sparaliżowany, zamieszkał wraz z żoną w gdańskim szpitalu św. Ducha.
Bibliografia:
Kotarski Edmund, Gdańska poezja okolicznościowa XVII wieku, Gdańsk 1993 (przez indeks).
Nowak Zbigniew, Łaganowski Jan, w: Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t. 3, Gdańsk 1997, s. 97-98.
