ZIENIAWA RYSZARD, judoka, trener
| < Poprzednie | Następne > |
RYSZARD ZIENIAWA (ur. 1 II 1933 Równe, Wołyń – 15 V 2020), judoka, trener, twórca gdańskiego judo, 9. dan od Światowej Federacji Judo, 1. dan w aikido. Od 1945 mieszkał w Sopocie, od 1948 mieszkaniec Gdańska. Absolwent Technikum Wychowania Fizycznego w Gdańsku ( Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu), studiował w Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie. Uprawiał lekkoatletykę (Spójnia Gdańsk, przełom lat 40. i 50.), narciarstwo biegowe ( Lechia Gdańsk, I połowa lat 50.), żeglarstwo (YKP Sopot, 1953–1963), wspinaczkę górską (1954–1994) i rugby w pierwszoligowej Lechii Gdańsk, gdzie grał na pozycji młynarza (1956).
Po służbie wojskowej w Jeleniej Górze, gdzie zetknął się z judo, w 1954 założyciel, zawodnik i trener Zryw TWF Gdańsk (Technikum Wychowania Fizycznego), z którego następnie wyodrębniły się sekcje judo Spójni Gdańsk (1956) i Wybrzeża Gdańsk (1958). 15 VI 1957 był uczestnikiem pierwszego spotkania reprezentacji Polski w judo (w Gdyni, z NRD).
Jedenastokrotny mistrz Polski seniorów w rywalizacji indywidualnej (1957–1962, 1960–1963 w kategorii open, 1964 w wadze średniej), wicemistrz w wadze średniej w 1963, czwarty w 1964. Indywidualny mistrz Wybrzeża w 1965 w średniej, szósty na Mistrzostwach Polski wszechwag i wicemistrz Federacji „Gwardia” w średniej. Jako trener i zawodnik GKS Wybrzeże zdobywał tytuł zespołowego mistrza Polskie w 1959 (od tego roku rozpoczęto rozgrywki drużynowe), 1960, 1961, 1962, 1963, w 1964 zdobył brązowy medal. W 1963 brał udział w Mistrzostwach Świata w judo w Genewie, przegrał w pierwszej rundzie walk zarówno w turnieju otwartym jak i w turniejów amatorów. W maju 1967 wygrał turniej zapaśniczy w Heerlen (Holandia). Czynna karierę zawodniczą zakończył w 1969 roku.
W latach 1959–1964 trener kadry narodowej, funkcję pełnił społecznie. W 1968 wybrany wiceprezesem do spraw sportowych Gdańskiego Okręgowego Związku Judo. W latach 1969–1991 trener Wybrzeża Gdańsk. Od 1980 do 31 XII 1990 ponownie trener kadry narodowej, już jako szkoleniowiec etatowy. Prowadził kadrę między innymi podczas Igrzysk Olimpijskich w Seulu (1988) i podczas prestiżowego turnieju Jigoro Kano w Japonii (1986, drugie miejsce)
W latach 1991–1993 dyrektor Departamentu Kultury Fizycznej i Sportu w Urzędzie Kultury Fizycznej w Warszawie; na początku lat 90. XX wieku z jego inicjatywy przy Szkole im. Jana de la Salle w Gdańsku powstała hala do sztuk walki; kilka lat później założył tu UKS Budokan, w którym szkolił młodzież w judo; współpracował z Polskim Związkiem Judo jako konsultant kadry narodowej. W latach 1957–1976 i 1988–1994 był członkiem zarządu Polskiego Związku Judo.
Jego podopieczni zdobyli łącznie 42 medale igrzysk olimpijskich (IO), mistrzostw świata i Europy, w tym Waldemar Legień złoty medal na IO w Seulu w 1988. Wśród jego wychowanków – medalistów imprez najwyższej rangi – znaleźli się także gdańszczanie: mistrz Europy Antoni Reiter, multimedalista (dwa medale olimpijskie, sześć mistrzostw świata i Europy) Janusz Pawłowski, Andrzej Sądej, Andrzej Dziemianiuk, Jerzy Kolanowski i Krzysztof Kamiński; na początku ich kariery trenował też późniejszych mistrzów świata – Rafała Kubackiego i Pawła Nastulę, który został również mistrzem olimpijskim. Prowadzeni przez niego zawodnicy Zrywu TWF Gdańsk, Spójni Gdańsk i Wybrzeża Gdańsk zdobyli 171 medali mistrzostw Polski seniorów i juniorów.
W latach 1993–1995 był trenerem walki wręcz i wspinaczki w Dowództwie Wojsk Nadwiślańskich, w 1996–2002 wykładowcą judo w Wyższej Szkole K.F. na Taiwanie, 1996–2002 prowadził wykłady w Akademii Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku, w 1999–2000 był wicedyrektorem Departamentu Sportu UKFiS w Warszawie.
Współautor (z Włodzimierzem Erdmannem) monografii Biomechanika judo (Gdańsk 2011). Odznaczony między innymi Złotym Krzyżem Zasługi (1980), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1988), odznaką „Za Zasługi dla Gdańska” (1971), medalem „Za zasługi dla gdańskiego sportu” (2018). W 1973 w plebiscycie „Dziennika Bałtyckiego” uplasował się na drugim miejscu wśród najlepszych trenerów Wybrzeża za rok poprzedni. W 1998 w plebiscycie „Przeglądu Sportowego” uznany „Trenerem Roku”. W 2010 uhonorowany miejscem w Alei Gwiazd Sportu w Cetniewie.
Żonaty był z Teresą, ojciec Agnieszki, Marty i Małgorzaty oraz Michała (ur. 17 XII 1980), także judoki. Pochowany 19 VI 2020 na Cmentarzu Komunalnym nr 5, Łostowickim.
