CMENTARZE NA SIEDLCACH
Z Encyklopedia Gdańska
< Poprzednie | Następne > |
Św. Franciszka, q Emaus, ul. Kartuska 238, rzym.-kat. Założony przypuszczalnie pod koniec XIX w. dla Emaus, powiększony po wybudowaniu q kośc. św. Franciszka (1904–06). Położony na zboczu doliny ul. Kartuskiej, po jej płd. stronie, na wysokości zespołu dawnego dworu q Krzyżowniki. Założony na planie prostokąta lekko wydłużonego w kierunku płn.-płd., o pow. 1,69 ha, podzielony na prostokątne kwatery przez 3 aleje podłużne i 2 poprzeczne, z gł. bramą w osi, na płn. granicy działki, przy bramie niewielka murowana kaplica. Zachowało się kilkadziesiąt nagrobków z 1. poł. XX w., większość to nagrobki powstałe po 1945. Przejęty w latach 50. XX w. przez Zarząd Cmentarzy Miejskich, połączony z cment. Łostowickim, do którego przylega od płn., czynny, pow. 3,08 ha.
Zbawiciela (Katholischer Kirchhof, Evangelischer Friedhof), Emaus, ul. Starodworska (Schlapker Gang), ul. Kartuska 170. Po płn. stronie ul. Kartuskiej, na stromym zboczu, wzdłuż ul. Starodworskiej, z którą graniczy od wsch. Powstał 1709 podczas zarazy (dżumy), uchwytny na planach od 1781, przeznaczony dla mieszkańców Emaus. Po 1830 cment. ewang. gminy q kośc. św. Katarzyny (chowano na nim także pastorów). Przejęty przez powstałą 1895 nową parafię luter. przy q kośc. Zbawiciela (Heilandskirche) przy ul. Kościelnej. Rozbudowany w kierunku zach. i płn. na pocz. XX w., 1905 zbudowano ceglaną kaplicę. Na planie mocno wydłużonego płn.-płd. prostokąta, o pow. 1,73 ha, na stromym terenie ukształtowanym w formie 3 tarasów, z centr. aleją w podłużnej osi działki. Po 1945 nieczynny, zamknięty 8 XII 1956, po wyrównaniu terenu założono park.
Komunalny nr 5, przy ul. Łostowickiej 35 (popularnie, ale błędnie zw. Łostowickim). Ob. największy cment. Gd., jedyna otwarta nekropolia do bieżącego chowania zmarłych. Otwarty 1979 na dotychczasowych polach uprawnych przy cment. św. Franciszka, kilkakrotnie większego obszaru położonego na łagodnych wzniesieniach na płd. od starej nekropolii, przylegający od wsch. do ul. Łostowickiej. Od bramy na zach. prowadzi gł. aleja, przy której znajduje się kaplica. Układ kwater i alej nieregularny, dostosowany do konfiguracji terenu. Przy gł. alei, w Kwaterze Sybiraków, 11 XI 1998 odsłonięto pomnik autorstwa Pawła Kruszyńskiego Pieta Sybiraków (zw. też Pomnikiem Matki Polki lub Pomnikiem Ofiar Golgoty Wschodu). Monument odlany z brązu przedstawia postać klęczącej matki tulącej dzieci. Na cokole napis: Ofiarom Golgoty Wschodu – Sybiracy. 17 IX odbywają się tu uroczystości organizowane przez Związek Sybiraków i Rodzinę Katyńską przy współudziale Urzędu Miasta. W kwaterze stoi 8 tablic pamięci z nazwiskami zmarłych na zesłaniu. Po prawej stronie gł. alei, za kaplicą, znajduje się Kwatera Światowego Związku śp. Żołnierzy Armii Krajowej, z jednakowymi nagrobkami z nazwiskami żołnierzy AK, od frontu kwatery – ściana wyłożona płytami z czarnego granitu z 76 tablicami z inskrypcjami. W 2008 powstała pierwsza na Pom. mogiła dla dzieci nienarodzonych. W 2009 powstało kolumbarium (z wejściem od ul. Armii Krajowej). W latach 1979–93 pochowano na nim 51 tys. osób, do 31 XII 2010 liczba pochówków na tym cment. oraz dawnym Emaus (będących pod wspólnym zarządem) wzrosła do 71 352 osób. Zajmuje pow. 46,63 ha (bez cment. św. Franciszka), ob. rozbudowywany w kierunku płn. (planowane włączenie 11 ha).