DWÓR MIEJSKI

< Poprzednie

Następne >

Zygmunt Vogel, Gdański Dwór Miejski, od wewnątrz, 1788

Dwór Miejski i Baszta Narożna, 1825, widok od strony zachodniej, akwarela z 1856 wedle rysunku Augusta Lobegotta Randta

Baszta Narożna przy Dworze Miejskim, Johann Carl Schultz, 1850

Dwór Miejski od wewnątrz, Johann Carl Schultz, 1855

Siedziba straży pożarnej
w Dworze Miejskim, 1895

Dwór Miejski, widok od strony północnej, początek XX wieku

Dwór Miejski, 1950

DWÓR MIEJSKI (Stadthof), zespół miejskich budynków gospodarczych w południowo-zachodnim narożniku dawnych murów miejskich, między obecną ul. Za Murami, Ogarną, Bogusławskiego i Podgarbary, powstałych wraz z lokacją Głównego Miasta. W 1457 roku mieściły się w nim wozownia i stajnia. W latach 1616–1619 Hans Strakowski wybudował stajnię składającą się z budynku zachodniego (obecnie ul. Podgarbary 10) i południowego (obecnie ul. Za Murami 2–10). Oba budynki, jednopiętrowe, z piętrem na poddaszu, z dachem dwuspadowym, na planie prostokąta, przylegały do Baszty Narożnej; budynek południowy kończył się na Baszcie Schultza ( Johann Carl Schultz). Do budowania ścian podłużnych wykorzystano mur wysoki i niski, dostawiając ściany szczytowe o trójkątnym zwieńczeniu, ozdobione rzeźbami koni. W 2. połowie XVII wieku przedłużono budynek południowy, już dwukondygnacyjny, w stronę wschodnią, włączając obniżoną i ze wspólnym dachem Basztę Browarną. Od 1859 roku miała tu swoją siedzibę miejska straż pożarna, około roku 1903 rozebrano część budynku zachodniego w celu przebicia wylotu obecnej ul. Ogarnej (przed jej skrzyżowaniem z obecną ul. Bogusławskiego).

W 1945 roku zniszczony, w latach 1947–1949 zabezpieczony. W budynku południowym mieścił się początkowo warsztat samochodowy, po 1956 pracownia kamieniarska Przedsiębiorstwa Robót Elewacyjnych (powstawały rzeźby i detale architektoniczne dla odbudowywanych kamienic Głównego Miasta). W latach 1951–1961 odbudowano budynek zachodni, w 1965–1970 budynek południowy wraz z Basztą Narożną, Schultza i Browarną, przeznaczony (akt erekcyjny wmurowano 23 XI 1964, oddano do użytku 15 XI 1970) na Dom Harcerza ( Tadeusz Polak), siedzibę Związku Harcerstwa Polskiego. Odbudowę części przeznaczonej na Dom Harcerza przeprowadzono według projektu Zbigniewa Świerka, projekt wnętrz opracowali Anna Chrzanowicz i Henryk Pracz. Obiekt oddano harcerzom do użytku 15 XI 1970. (zob. harcerstwo). Na frontonie odsłonięto tablice pamiątkowe poświęcone Tadeuszowi Polakowi i Józefowi Grzesiakowi (21 IX 1991). RED