TERRAX JOHANN, rajca
| < Poprzednie | Następne > |
JOHANN (HANS) TERRAX (zm. 1449), kupiec, rajca Głównego Miasta Gdańska. Brat Heinricha (zm. 146), kupca działającego od 1426 w Brugii, ojca nieślubnej córki Lysbette.
W 1404 roku wspólnie z gdańszczaninem Johannem Hammersem sprzedał szafarzowi zakonu krzyżackiego w Królewcu 14 łasztów popiołu, w 1409 i 1411 eksportował do Brugii na statkach gdańskich i pruskich (między innymi elbląskich) popiół, miedź, wańczos, importował sukno, sól i ryby. Współpracował w latach 1417–1418 z gdańskim kupcem Gerwinem (Erwinem) Marschandem, komisantem innego wielkiego hanzeatyckiego kupca, działającego w Brugii Hildebrandta Veckinhusena. W 1418 był pełnomocnikiem braci Curranda i Elaisa Knouff z Torunia, zaś w 1419 uczestnikiem transakcji gdańszczanina Tiedeman Schorrpagen.
Od 1418 ławnik Głównego Miast, od 1422 racja, w 1423 pan palowy ( cło palowe, w 1428 sędzia. Z Clausem Deergarde był prowizorem szpitala św. Ducha, 12 X 1431 przekazali kwotę 48 grzywien na budowę kaplicy św. Barbary (późniejszy kościół św. Barbary). W 1442 i 1443 był jednym z witryków kościoła Najświętszej Marii Panny (NMP). Jako przedstawiciel władz miejskich brał udział w zjazdach stanów pruskich: 23 V 1429 w Malborku, 4 III 1436 i 18 IV 1436 w Elblągu, 2 I 1440 ponownie w Elblągu, 9 I 1443 ponownie w Malborku, 24 IX 1443 w Elblągu.
Jesienią 1430 był stroną w sporze Hemana Czetterisa z proboszczem (prepozytem) w Żukowie. 22 IX 1431, wraz z innymi członkami Rady Głównego Miasta, świadczył na nadaniu (zgodnie z wcześniejszym zapisem wielkiego mistrza Paula von Rusdorfa) dla klasztoru klasztoru franciszkanów. Jesienią 1437 i wiosną 1438 prowadził, wspólnie z bratem Heinrichem i najstarszym synem Anthonim, zakończone powodzeniem negocjacje w Münster i w Kloppenburgu w celu uwolnienia przez wójta Kloppenburga zatrzymanego w drodze powrotnej z Anglii burmistrza gdańskiego Heinricha Vorratha. 2 VI 1447 był świadkiem zatwierdzenia statutu dla gdańskich powroźników, 26 V 1448 poświadczył jedno z gdańskich sądowych rozstrzygnięć dokonanych przez wielkiego mistrza Konrada Erlichshusena.
Szczegóły o jego dalszej działalności handlowej znane są ze strat, jakie ponosił (o wyprawach zakończonych powodzeniem źródła z oczywistych względów nie informowały). Jesienią 1426 stracił sukno, przewożone na statku szypra Clausa Swedera, zaatakowanym na Sundzie przez poddanych króla duńskiego Eryka. W lipcu 1427 Duńczycy przejęli 130-łasztowy holk, którego był współwłaścicielem, prowadzony przez szypra Goltbeke’a, zapewne z ładunkiem soli atlantyckiej. 21 IX 1438, wspólnie z bratem Heinrichem i innymi gdańszczanami, kupcami miast pruskich oraz kontrahentami z Anglii i Flandrii, utracił towary (między innymi wańczos), wiezione na statku gdańskiego szypra Symona Lynkego, płynącym latem w kompanii innych statków do Zwin. Napadu mieli dokonać rybacy z okolic Rotterdamu i pobliskiego Schiedam (obecnie wchodzi w skład zespołu miejskiego Rotterdamu), którzy zabrali część towaru i odpłynęli, a porzucony statek z resztą załadunku dryfował i został przejęty przez Holendrów. 18 XII 1438 Rada Głównego Miasta Gdańska interweniowała u władz Rotterdamu i Schiedam o zwrot towarów oraz odszkodowanie za statek, skargi w tej sprawie składano do 1441. W tym samym mniej więcej czasie Holendrzy zajęli statek prowadzony przez szypra Kerstena Trupera i holk prowadzony przez szypra Tiedemana Gildemestera, w obu wypadkach stracił po 1/8 udziałów we własności tych jednostek.
Był właścicielem działek na Głównym Mieście Gdańsku, przy ul. Powroźniczej oraz na styku Długiego Targu i ul. Długiej (po stronie południowej). Brał pożyczki pod zastaw czynszu z tych działek (np. w 1434 o zwrot tak zabezpieczonych pieniędzy zabiegał mieszczanin z Torunia Herman Cordelicz, a następnie jego syn Hans; w tym samym roku spłacił swego partnera w interesach, także mieszczanina toruńskiego Curranda Knouffa). Sam też udzielał pożyczek (w 1439 pożyczył 11 grzywien mieszczaninowi gdańskiemu Hansowi Missenerowi), w latach 1448–1449 działał jako opiekun dzieci mieszczanina gdańskiego Johanna Bilersa. Czynił nadania na rzecz Kościoła (w 1421, wspólnie z gdańszczaninem Peterem de Waterem, przekazał wino klasztorowi kartuzów w Darłowie, 26 XI 1431 temu samemu klasztorowi ofiarował wańczos). Był zapewne fundatorem ołtarza „Trzech Króli” w gdańskim kościele NMP, który 5 I 1440 sprzedał cechowi kuśnierzy za 70 grzywien. W tym samym kościele ustanowił wikarię, zlikwidowaną w 1489 roku.
Około 1415 poślubił Sophię, córkę burmistrza Głównego Miasta Johanna Hamera, prowadzącą jakąś formę działalności gospodarczej: 11 XI 1441 komtur toruński zwrócił się do Rady Głównego Miasta Gdańska, by zwróciła przyjęte niegdyś do wybielenia płótno wdowy Kethe z Torunia. Ojciec Anthoniego (działał już w 1438, określony jako zmarły w lutym 1448); Elisabeth, od około 1440 żony ławnika Głównego Miasta Albrechta Huxera; Ypola (zm. 1480), działającego między innymi w Brugii i w Antwerpii (stryj Heinrich Terrax uczynił go jednym z wykonawców swojego testamentu).
W latach 1450–1452 toczył się proces związany z podziałem pozostawionego przez niego majątku, w który zaangażowano nawet wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego. W 1453 wdowa Sophia podarowała klasztorowi kartuzów w Darłowie trzy funty pieprzu, zaś córka Elisabeth (chyba wówczas też już wdowa) – funt szafranu oraz funt finciberis.
