BRANDES JOHANN (29 i 1503 Gdańsk – 28 IV 1577 Gdańsk), burmistrz. Syn Dietharda (ok. 1470 Lubeka – 2 X 1528 Gd.), ławnika (1504) i rajcy (1507), sędziego (1525). W 1536–37 ławnik, 1538–47 rajca, 1543 sędzia, 1548–77 burmistrz, 1553, 1556, 1559, 1563 i 1569 burgrabia. W listopadzie 1556 (wraz z burmistrzem q Johannem von der Linde) przebywał w Warszawie w celu uzyskania od króla pol. Zygmunta Augusta zatwierdzenia przywileju wolnego wyznawania luteranizmu w Gd. (q luteranie). Jako przew. poselstwa gd. na sejm warsz. dostał od władcy milczącą zgodę na udzielanie w Gd. komunii pod dwiema postaciami. Prowadził w tym czasie korespondencję z bp. warmińskim Stanisławem Hozjuszem, który żywił nadzieję przejścia ugodowo nastawionego w sprawach religijnych B. na katolicyzm. Jego orientacja wyznaniowa nie jest jednak pewna. Nie można wykluczyć, że mimo oficjalnego przyznawania się do luteranizmu skłaniał się po cichu ku kalwinizmowi (pod koniec XVI w. Brandesowie już jawnie deklarowali się jako q kalwini). W 2. poł. lat 60. XVI w. był zaangażowany w obronę autonomii prus. przed planami króla pol. Zygmunta Augusta i sejmu zmierzającymi do unifikacji Prus Królewskich z Koroną. W 1568 i na pocz. 1569 (w styczniu 1569 został zastąpiony przez burmistrza q Geor- ga Kleefelda) posłował w imieniu Rady Miejskiej do króla w sprawie odwiedzenia go od pomysłu likwidacji autonomii Prus Królewskich. Właściciel m.in. q Krzyżowników. Pochowany w q kośc. NMP.
DK
