OBYWATELSTWO II WOLNEGO MIASTA GDAŃSKA
| < Poprzednie | Następne > |
OBYWATELSTWO II WOLNEGO MIASTA GDAŃSKA. Traktat wersalski, który powołał do życia q II Wolne Miasto Gdańsk (WMG), przesądzał kwestię obywatelstwa ludności zamieszkałej na jego terytorium (art. 105). Mieszkańcy tego obszaru tracili po uprawomocnieniu traktatu (10 I 1920) obywatelstwo niemieckie i uzyskiwali prawo do obywatelstwa II WMG. Ponieważ mogli je uzyskać w momencie formalnego proklamowania II WMG (15 XI 1920), między 10 I a 15 XI 1920 kwestia obywatelstwa pozostawała zawieszona. Mimo to administracja gdańska wystawiała w tym czasie dokumenty tożsamości, stwierdzające posiadanie obywatelstwa gdańskiego. Traktat wersalski przesądzał automatyczną zmianę obywatelstwa z niemieckiego na gdańskie. Osobom, które były pełnoletnie 10 I 1922, przyznawał prawo dokonania wyboru między obywatelstwem gdańskim a niemieckim (art. 106). W wypadku wyboru niemieckiego nakładał obowiązek przeniesienia się do Niemiec. Umowę gdańsko-niemiecką zawarto w tej sprawie 8 XI 1920. Do 10 I 1922 obywatelstwo niemieckie przyjęło ponad 10 tysięcy osób, z których do połowy roku 1923 około 90% wyjechało do Niemiec. Po włączeniu II WMG do III Rzeszy we wrześniu 1939, gdańszczanie nabywali obywatelstwo niemieckie, o ile uznano ich przynależność do narodowości niemieckiej. Osoby „zdatne do zniemczenia” mogły uzyskać tylko warunkową przynależność państwową, bez nadania obywatelstwa III Rzeszy. Należący do narodowości polskiej uzyskali status poddanych – przynależność państwowa niższej kategorii, zaś „rasowo obcy” mieszkańcy II WMG: Żydzi i Cyganie, stawali się bezpaństwowcami.
