ALFONS HOFFMANN (12 XI 1885 Grudziądz – 30 XII 1963 Gdańsk), naukowiec, elektryk. Syn Jana, tłumacza i sekretarza sądu powiatowego. W 1905 roku zdał maturę w Grudziądzu, w latach 1905–1911 studiował na Wydziale Budowy Maszyn i Elektrotechniki q THD (praca dyplomowa dotyczyła projektu elektryfikacji Sopotu). W roku 1906 został dyrygentem chóru Lutnia, potem zakładał ogniska muzyczne na Kaszubach. Z jego inicjatywy w 1910 powstał na zjeździe kół w Wejherowie Związek Śpiewaczy Okręgu Kaszubskiego. Rok później, po studiach, rozpoczął pracę w Garbe-Lahmayer, Siemens-Schukert jako projektant w biurach konstrukcyjnych. Wykładał elektrotechnikę, matematykę i fizykę w Polskim Towarzystwie Przemysłowym w Berlinie. Od 1918 roku w Gdańsku, rozpoczął działalność w q Podkomisariacie Naczelnej Rady Ludowej; członek tajnej q Organizacji Wojskowej Pomorza, planującej m.in. przyłączenie siłą miasta do Polski (autor m.in. skorowidza nazw polskich miejscowości na Pomorzu). Z upoważnienia rządu polskiego członek komisji do spraw ustalania granic między Polską a II WMG. W styczniu 1920 roku oddelegowany do Torunia, gdzie w urzędzie województwa pomorskiego pracował specjalista do spraw elektryfikacji Pomorza, w końcu lutego tegoż roku został kierownikiem budowy pierwszej polskiej elektrowni Gródek nad Czarną Wodą, koło Świecia nad Wisłą (uruchomionej w 1923, za co w 1925 otrzymał Złoty Krzyż Zasługi), jej długoletni dyrektor naczelny. Wybudował pierwszą linię 60 kV Gródek–Toruń, którą później przedłużył do Gdyni. Wspólnie z prof. Karolem Pomianowskim opracowali założenia budowy drugiej elektrowni Żur nad Czarną Wodą (1928). Projekt roboczy wykonano w pracowni projektowej PEK Gródek w Toruniu. Budowa trwała 16 miesięcy, już w roku 1930 w obecności prezydenta Ignacego Mościckiego uruchomiono elektrownię. Zainicjował budowę elektrowni parowej w Gdyni (1935–1936). Przedtem połączył się z miejskimi elektrowniami w Toruniu i Grudziądzu, w ten sposób stworzył pierwszy wojewódzki system elektroenergetyczny w kraju. Powszechnie uznawany za ojca polskiej elektroenergetyki okresu międzywojennego. Podjął decyzję o wybudowaniu w Gródku (1932–1933) nowoczesnej Fabryki Grzejników Elektrycznych, zatrudniała ona 450 osób. Od 1938 roku dyrektor naczelny Śląskich Zakładów Elektrycznych Ślązel. W czasie II wojny światowej poszukiwany przez Gestapo, ukrywał się we Lwowie i od roku 1941 w Warszawie; po powstaniu warszawskim (w którym zginęła jego córka Janina) wywieziony na roboty koło Kłodzka. Od 1945 doradca techniczny w Dyrekcji Zjednoczenia Energetycznego w Gdańsku. W latach 1949–1958 (emerytura) pracował w Zakładzie Elektroenergetyki q PG (prowadził wykłady z tematyki grzejnictwa elektrycznego, projektowania sieci elektrycznych i elektrowni wodnych). Od 1953 w Instytucie Budownictwa Wodnego PAN w Gdańsku, jako kierownik w Biurze Studiów Gospodarki Wodnej, a potem kierownik Zakładu Konstrukcji Wodnych i Śródlądowych. Od roku 1955 członek Komitetu Gospodarki Wodnej PAN. Od 1957 profesor tytularny. Pochowany na q cmentarzu Srebrzysko. Autor wielu publikacji. W 1972 roku jego imię otrzymała elektrownia szczytowo-pompowa w Żydowie (w Koszalińskiem). Poświęcone mu pamiątkowe tablice umieszczone są w elektrowni Gródek i Bielkowo, w Bydgoszczy, Tleniu i Grudziądzu (w rodzinnym domu i bazylice św. Mikołaja). W 2004 Zarząd Główny Stowarzyszenia Elektryków Polskich ustanowił medal jego imienia, nadawany osobom zasłużonym w rozwoju krajowej energetyki.
RED
