ZYGMUNT LATOSZEWSKI (26 IV 1902 Poznań – 18 I 1995 Warszawa), dyrygent, pedagog, muzykolog. Syn Wincentego, śpiewaka chóralnego W 1919–26 studiował w Konserwatorium Muzycznym w Poznaniu u Zdzisława Jahnkego (klasa skrzypiec), Feliksa Nowowiejskiego (teoria muzyki), Jerzego Bojanowskiego (dyrygentura); równolegle (od 1921) na uniw. w Poznaniu historię sztuki, filozofię i muzykologię. W 1929 debiutował jako dyrygent z zespołem Filharmonii Poznańskiej, otrzymał stanowisko dyrygenta Opery Poznańskiej. W 1929–33 prowadził klasę orkiestrową i chóralną oraz teorię w Państwowym Konserwatorium Muzycznym w Poznaniu. Od 1932 dr, 1931–33 kier. artyst. orkiestry symfonicznej w Poznaniu. W 1934–36 dyrygował chórami Harfa, Arion, Hasło i in., z którymi koncertował m.in. w Szwajcarii, Francji, Niemczech, Belgii. W 1933–39 dyr. i dyrygent Teatru Wielkiego w Poznaniu. Podczas II w. świat. w Warszawie. W 1945 dyr. Filharmonii Krakowskiej, 1946–48 dyr. artyst. Teatru Wielkiego w Poznaniu, równolegle w PWSM prowadził zajęcia z dyrygentury i klasy operowe. W 1948–49 pierwszy dyrygent Filharmonii Stołecznej w Warszawie. W Gd. 1949–52 dyr. Filharmonii Bałtyckiej. Współtworzył Studio Operowe, zaczątek Państwowej Opery Bałtyckiej. W marcu 1950 dyrygował zespołem podczas premierowego spektaklu
Eugeniusz Oniegin Piotra Czajkowskiego. Na koncertach symfonicznych propagował twórczość pol. kompozytorów, m.in. Tadeusza Bairda, Grażyny Bacewicz, Andrzeja Panufnika, Michała Świerzyńskiego, wprowadzał współczesne dzieła twórców fr. W 1952–54 współpracował z filharmonią i operą warsz. W Gd. 1954–61 dyr. artyst. Państwowej Opery i Filharmonii Bałtyckiej. Z jego inicjatywy powstał Chór Filharmoniczny (1957), którego prowadzenie powierzył Leonowi Starskiemu, co pozwoliło na wykonywanie dzieł wokalno-instrumentalnych. W repertuarze koncertów symfonicznych uwzględniał dzieła kompozytorów pol., w tym związanych z Gd. (
I Symfonia Kaszubska i
II Symfonia Henryka Hubertusa Jabłońskiego,
Kantata gdańska q Kazimierza Wiłkomirskiego,
Koncert fortepianowy i
Kantata gdyńska Władysława Walentynowicza). Główną uwagę poświęcał operze, stąd liczne premiery, m.in.
Faust Charles’a Gounoda (1956),
Halka Stanisława Moniuszki (1956 nowa inscenizacja),
Krakatuk Tadeusza Szeligowskiego (1956),
Rycerskość wieśniacza Pietra Mascaniego (1957),
Pajace Rugierra Leoncavalla (1958),
Peter Grimes Beniamina Brittena (pol. prem. 1958),
Bal maskowy Giuseppe Verdiego (1959),
Don Juan Wolfganga Amadeusza Mozarta (1959),
Tosca Giacoma Pucciniego (1960),
Aida G. Verdiego (1960). Wydarzeniem artyst. były prezentacje dzieł współczesnych twórców, zarówno oper, jak i baletów, gł. przez niego dyrygowanych, które plasowały gd. placówkę w czołówce krajowej. W Gd. współpracowali z nim tacy dyrygenci jak Zbigniew Bruna, Zdzisław Bytnar, Jerzy M. Michalak oraz gościnnie Henryk Czyż, Stanisław Skrowaczewski, Bohdan Wodiczko, Kazimierz Wiłkomirski. W 1961–72 kier. artyst. opery (od 1967 Teatr Wielki) w Łodzi, także prac. tamtejszej PWSM (klasa operowa), od 1964 prof. Od 1972 na emeryturze; dalej czynny zawodowo, związany z operami warsz. i łódzką oraz warsz. PWSM. 13 III 1993 pożegnał się ze sceną, dyrygując
Madame Butterfly G. Pucciniego w Teatrze Wielkim w Warszawie.
WAW
