Instytut Lecha Wałęsy, 2008
Lech Wałęsa i prezes Instytutu Lecha Wałęsy Piotr Gulczyński, 2012
INSTYTUT LECHA WAŁĘSY. Fundacja Instytut Lecha Wałęsy (ILW), organizacja pozarządowa założona 22 XII 1995 z inicjatywy byłego przewodniczącego Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” i byłego Prezydenta RP, Lecha Wałęsy. Pierwsza siedziba ILW mieściła się w Warszawie, przy al. Jerozolimskich 11/19, od 29 I 2015 znajduje się w budynku Europejskiego Centrum Solidarności, przy Placu Solidarności 1 w Gdańsku. Fundacja rozpoczęła działalność 22 XII 1995, rejestracja w sądzie nastąpiła 2 II 1996.
ILW prowadzi działalność naukowo–badawczą i edukacyjną, angażuje się w projekty organizując, m.in. warsztaty, konferencje i wystawy, także o charakterze międzynarodowym. Jego misją są badania historyczne na temat roli Lecha Wałęsy w ruchu „Solidarności” i transformacji Polski, oraz popularyzacja tej wiedzy w kraju i za granicą. Od początku działalności do 2022 Instytut wydał około 20 publikacji. W początkowej fazie związał się z Akcją Wyborczą Solidarność (1996), następnie był podstawą do utworzenia nowej partii, Chrześcijańskiej Demokracji III Rzeczypospolitej Polskiej (1997).
W 2008, z okazji 25. rocznicy przyznania Lechowi Wałęsie Pokojowej Nagrody Nobla, ILW zorganizował w Warszawie (29 września), następnie w Gdańsku (5-6 grudnia), szereg wydarzeń. Na Zamku Królewskim w Warszawie odbyło się spotkanie, w którym uczestniczyli przedstawiciele świata kultury, nauki i polityki, a w warszawskiej Operze Narodowej zorganizowano koncert Nobel ‘83. Pro Memoria. W Gdańsku, w Polskiej Filharmonii Bałtyckiej, odbyło się Forum Młodych z udziałem laureatów Pokojowej Nagrody Nobla, poprzedzone warsztatami w „Expresie Solidarności”. Trasa tego specjalnie oznakowanego pociągu, w którym jechali studenci, młodzi liderzy i działacze organizacji pozarządowych, wiodła przez Kraków, Warszawę i Gdańsk do miejsc symbolizujących zmagania z totalitaryzmem w Europie. W Centralnym Muzeum Morskim odbyła się międzynarodowa konferencja Solidarność dla przyszłości, w której udział wzięli między innymi Michaił Gorbaczow, Dalajlama XIV, Nicolas Sarkozy, Guillermo Marmol i Gediminas Kirkilas (zob. obchody 25. rocznicy przyznania Lechowi Wałęsie Pokojowej Nagrody Nobla, 2008).
Jesienią 2012 ILW zorganizował i przeprowadził w Rangunie i Mandalay dwa warsztaty, w których udział wzięło 20 dziennikarzy reprezentujących 13 birmańskich redakcji. Prowadzone przez polskich trenerów i dziennikarzy zajęcia miały przybliżyć cały cykl pracy redakcji gazety oraz radia. W lipcu 2013 ILW zorganizował w Duszanbe warsztaty dla tadżyckich dziennikarzy w ramach projektu Wsparcie niezależnych mediów w Tadżykistanie oraz pięciodniowe szkolenie dla dziesięciu tadżyckich dziennikarzy Warsztat dziennikarza multimedialnego, co pozwoliło na zdobycie nowych kwalifikacji i wymianę doświadczeń. Instytut przekazał też sprzęt komputerowy, kamery i aparaty.
W 2013 ILW był także współorganizatorem 13. Szczytu Laureatów Pokojowej Nagrody Nobla w Warszawie, w którym udział wzięli m.in. Dalajlama XIV, Elisabeth Williams Frederik Willem de Klerk czy Szirin Ebadi oraz przedstawiciele organizacji – ONZ, Unii Europejskiej, Międzyrządowego Zespołu do spraw Zmian Klimatu, Lekarzy Przeciw Wojnie Nuklearnej, Ruchu Pugwash i Amnesty International. Nagrodę „Peace Summit Award”, wręczoną w czasie szczytu, otrzymała Sharon Stone (za działalność na rzecz osób chorych na HIV/AIDS), a „Peace Summit Medal for Social Activism” otrzymał Jerzy Owsiak (w uznaniu dla długoletniej działalności społecznej, a także pomocy w rozwoju polskiej medycyny). W marcu 2013 ILW współorganizował również wystawę Nieznane oblicza Iranu, którą uzupełniały debaty w wielu polskich miastach, wzmacniających wzajemne zrozumienie i szacunek między polskim i irańskim społeczeństwem. W czerwcu 2013 włączył się też w organizację w Warszawskim Muzeum Etnograficznym wystawy Unexposed, zawierającą osiemdziesiąt prac irańskich artystek niezależnych.
ILW ma też na koncie organizację w 2013 i 2014 konkursu filmowego Solidarity Shorts, zachęcającego młodych do refleksji nad stosunkami między ludźmi i kulturami, wyrażonych w formie filmu krótkometrażowego. Odpowiada też za kino objazdowe, które pojawia się w krajach na wschód od Polski (m.in. na Ukrainie, w Bułgarii Turcji, Syrii, Azerbejdżanie) i promuje polskie filmy dokumentalne i kreskówki. ILW organizował warsztaty dla kubańskich liderów opozycji, które odbywały się w Polsce w ramach projektu „Solidarni z Kubą”. Pokłosiem tych spotkań była wydana w 2014 książka Kuba. Przewodnik Turystyki Solidarnej. Bohaterami byli Kubańczycy walczący o prawa człowieka i wolności obywatelskie. Oprócz ogólnych informacji turystycznych czytelnik znajdzie tam też adresy rodzin więźniów politycznych, niezależnych bibliotek, oraz informacje o ruchach opozycyjnych na wyspie. W 2014 ILW był współorganizatorem przyznawanej przez MSZ RP Nagrody Solidarności im. Lecha Wałęsy.
Instytut prowadzi ponadto Bibliotekę i Akademię Noblowską, a także program edukacyjny dla młodzieży z Trójmiasta „Bohaterowie wolnej Polski”. Promuje Polskę, demokrację i polskie doświadczenie transformacji na świecie. Prowadzi wymianę akademicką między Polską a USA. Po 2020 ILW skupił się na popularyzacji nowoczesnych rozwiązań proekologicznych w imię idei „Solidarności XXI wieku”. AN
Prezesi Instytutu Lecha Wałęsy
| Lata pełnienia funkcji
|
Imię i nazwisko
|
| 1995–2000
|
Marek Gumowski
|
| 2000–2014
|
Piotr Gulczyński
|
| 2014 – 2016
|
Mieczysław Wachowski
|
| 2016–2017
|
Jerzy Stępień
|
| 2017 – 2023
|
Adam Domiński
|
| 2023 –
|
Bogdan Wałęsa
|
| AN
|
