HAASE JOHANN (HEINRICH) JACOB II, złotnik
JOHANN (HEINRICH) JACOB HAASE II (drugiego imienia właściwie nie używał) (13 VI 1735 – 11 III 1775 Gdańsk), złotnik. Syn złotnika Jakoba Haasego i Barbary z domu Langen. W 1749 został zapisany na naukę u ojca na cztery i pół roku, majstersztyk wykonał u Christopha Türcka. Od 1759 mistrz, 26 kwietnia tego roku wystarał się o potwierdzenie obywatelstwa Gdańska jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli). Używał znaku mistrzowskiego z nazwiskiem HAASE w polu o formie leżącego prostokąta lub znaku pomocniczego, podobnego w formie, dwurzędowego, w górnym rzędzie z rzymską „dwójką” (II), w dolnym z nazwiskiem. Jego stożkowaty kubek znajdował się w kolekcji Lessera Giełdzińskiego, natomiast pozłacana monstrancja w kształcie słońca, ze stopą z matowego srebra w kształcie gleby z bruzdami, korzeniami i roślinami oraz trzonem w formie snopu zboża i okienkiem na hostię obramowanym winoroślą, przechowywana była w Łajsach (Layß) powiat Braniewo.
Miał licznych uczniów, z których Johann Gottlieb Wommacher (przyjęty w 1759), syn Christian Jacob (1765), Ertman Wendler (1766) oraz Johann Verch (1772) ukończyli naukę dyplomem. Nauki nie ukończyli Johann Gottfried Weber (1762), Carl Ephraim Unger (1763), Johann Valraf Zarendt (1760, zbiegł i wstąpił do huzarów), Johann August Phielemon Jamrath (1767) i Gottfried Teusner (1773, przerwał naukę i wstąpił ochotniczo do wojska).
Ojciec Christiana Jakoba, zapisanego u niego w 1765 na 19 lat nauki, ukończonej w 1778 majstersztykiem wykonanym u Carla Ludwiga Berendta, od 1797 mistrza, w latach 1797–1809 czynnego jako złotnik w Gdańsku, od 22 XII 1809 mieszkającego w Rydze, dokąd w 1810 przeniósł się na stałe z żoną Cathariną Luise Jantzen i sześciorgiem dzieci, po sprzedaży swojego domu przy Breitgasse 1217 (ul. Szeroka 104) bankowcowi Davidowi Levinowi Goldschmidtowi. Jego z kolei uczniami byli: syn Carl Friedrich, zapisany w 1800 i Johann Jacob Neubert (1804), którzy nauki nie ukończyli, oraz Johann August Schöps (1802) i Cordel Friedrich Raths (1804), którzy uzyskali dyplom.
Pochowany 23 III 1775 w kaplicy złotników św. Krzyża w kościele NMP w Gdańsku przy rodzicach.
Bibliografia:
Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814, wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. VII, s. 464.
Czihak Eugen von, Die Edelschmiedekunst früherer Zeiten in Preussen, Leipzig 1908, s. 82.
Kriegseisen Jacek, O gdańskich złotnikach w latach 1700–1816, w: … łyżek srebrnych dwa tuziny. Srebra domowe w Gdańsku 1700–1816, Gdańsk 2007, s. 166–167.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 2, 369.
