FRANCKENBERGER ANDREAS, rektor Gimnazjum Gdańskiego
| < Poprzednie | Następne > |
ANDREAS FRANCKENBERGER (1536 Meiningen, Frankonia – 17 I 1590 Wittenberga), rektor Gimnazjum Gdańskiego ( Gimnazjum Akademickie). Od 1555 studiował w Wittenberdze, uzyskał tytuł magistra sztuk wyzwolonych. Od 1568 rektor Gimnazjum Gdańskiego, opracował jego pierwszy wydany drukiem program nauczania (Constitutio nova Gymnasii Dantiscani). Kładł nacisk na wychowanie religijne w duchu reformacji, zwolennik nauczania encyklopedycznego, głównie prawa, medycyny, filozofii (zalecał poznanie poglądów uczonych starożytnych i współczesnych), etyki i dialektyki, historii z geografią, elementów astronomii, muzyki. Dążył do uporządkowania i ujednolicenia programów nauczania, zróżnicowania zajęć (m.in. przez wprowadzanie także ćwiczeń i publicznych dysput).
Był profesorem retoryki i historii, prowadził jednak także zajęcia z medycyny (opierając się głównie na pracy Phillipa Melanchtona (1497–1560) Liber de anima). Prowadził m.in. wykłady z anatomii ( Katedra Anatomii Gimnazjum Akademickiego), był autorem wierszy okolicznościowych. W wyniku ciężkiej sytuacji miasta podczas wojny Gdańska z królem polskim Stefanem Batorym w 1576 powrócił do Wittenbergi, dla gimnazjum oznaczało to kryzys (następcę na urząd rektora, Jakoba Fabriciusa, powołano dopiero w 1580). W 1581 został profesorem historii i retoryki w Wittenberdze, jego propozycje powrotu do Gdańska nie spotkały się z zainteresowaniem władz miasta. Uchodził za człowieka zarozumiałego, lepszego mówcę niż poetę.
W 1569 ożenił się w Gdańsku z Barbarą (ur. 1549), córką kupca Jacoba Bockelmanna. Ojciec urodzonego (około 1573) w Gdańsku 1 /Andreasa, od 1593 studenta w Wittenberdze, od 1602 we Frankfurcie nad Odrą, od 1605 żonatego; 2/ Georga (około 1575 Gdańsk – po 1628), z pierwszej nieznanego imienia żony ojciec Georga (ur. 1610), bez przeżywających niemowlęctwo potomków z drugiej żony, poślubionej 5 XII 1617 w kościele Najświętszej Marii Panny (NMP) Cathariny von Suchten (1576–1621), z trójką dzieci z trzeciej, poślubionej około 1622 Elżbiety (chrzest 28 I 1604 w kościele NMP), córki kupca Ambrosiusa Kemerera, oraz 3/ urodzonego w Wittenberdze Reinholda (16 XI 1595 – 25 I 1664 tamże), od 1616 profesora historii na uniwersytecie w Wittenberdze, w semestrach letnich 1619, 1635, 1641 i 1647 oraz zimowych 1624, 1630 i 1653 sprawującego funkcję dziekana Wydziału Filozofii, w letnich semestrach 1620, 1634 i 1656 rektora uczelni.
Bibliografia:
Czerniakowska Ewa, Franckenberger Andrzej, w: Słownik Biograficxzny Pomorza Nadwiślańskiego, t. 1, Gdańsk 1993, s. 431–432.
Nadolski Bronisław, Poetyka renesansowa rektora gdańskiego Andrzeja Franckenbergera, „Zeszyty Naukowe UMK. Filologia Polska”, z. 1, 1959, s. 51 –61.
