CLEMENS ABRAHAM, kupiec
| < Poprzednie | Następne > |
ABRAHAM CLEMENS (ur. około 1705 Gdańsk – 1783 Gdańsk), kupiec, kalwinista. Pochodził z rodziny kupców wywodzących się z Amsterdamu, którzy po osiedleniu w Gdańsku (jako w większości kalwiniści), związali się z gminą tego wyznania przy kościele św. Piotra i Pawła. Jako pierwszy osiadł w Gdańsku jego pradziad Abraham, który w 1625 otrzymał kupieckie obywatelstwo Gdańska i był m.in kuratorem szpitala św. Ducha. Dziad Issack (chrzest 4 IX 1633 – pochowany 1 VII 1718) wystarał się 25 IX 1657 o potwierdzenie kupieckiego obywatelstwa Gdańska jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli), był (z braćmi) od 1682 dzierżawcą Zakoniczyna, od 1700 do 1716 Dworu VII przy Polankach (zwanego od jego czasów „Clemenshof”).
Jeden z czworga, ochrzczonych w kościele św. Piotra i Pawła, dzieci Abrahama (29 VIII 1658 – pochowany 8 VII 1728 tamże), który 22 I 1693 także wystarał się o potwierdzenia kupieckiego obywatelstwa (jako tzw. Bürger-Kind), armatora, m.in. prowadzącego w 1681 wspólne interesy w Londynie z gdańszczaninem Nathanaelem Dickhoffem (1660–1705), od tego też roku pełniącego urząd prowizora kościoła św. Piotra i Pawła. Jego matka Maria (ochrzczona 30 IV 1662 w kościele św. Piotra i Pawła – pochowana 29 III 1703 tamże), poślubiona Abrahamowi w 1690, była córką wywodzącego się z amsterdamskich bankierów Arndta (Arnolda) Passavanta (1630–1674) i poślubionej 7 V 1658 w kościele Najświętszej Marii Panny w Gdańsku Magdaleny (ochrzczona 28 III 1633 w kościele św. Piotra i Pawła – pochowana 24 X 1674 tamże), córki kupca Philippa Ouseela z Leyden (Lejda).
W latach 1757–1768 wymieniany jako jeden z trzech prowizorów kościoła Św. Piotra i Pawła (początkowo obok notowanego w tym gronie od 1725 Wilhelma Heinricha Uphagena (1692–1762) i co najmniej od 1754 Dietricha Florisa Soermanna (około 1705–1759; zob. Wilhelm Ernst Soermanns). Od 1732 żonaty był z nieznanego imienia kobietą, pochowaną (żyła 68 lat) 1 X 1672 w grobie męża. Brak informacji o ich potomstwie. Pochowany 21 I 1783 w kościele św. Piotr i Pawła po płytą nagrobną nr 40, którą zakupił jeszcze w 1776.
To samo imię nosił jego krewny (brat stryjeczno–stryjeczny), także gdański kupiec, Abraham Clemens (1695–1754), syn Mathiasa i ojciec Carla (21 XII 1742 – pochowany 30 VII 1757 w kościele św. Piotra i Pawła). Znana jest oda żałobna napisana przez nieznanego autora po śmierci Carla Dem ... Herrn Abraham Clemens, Hochverdienten Vorsteher der St. Peters Kirche widmete bey dem frühen Verluste seines einzigen Sohnes folgende Klag-Ode ein Ergebenster (Danzig 1757).
Bibliografia:
Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814, wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. V, s. 11; t. VI, s. 341, 426.
Nova acta historico-ecclesiastica oder Sammlung zu den neuesten Kirchengeschichten …, Weimar, 1758, s. 414, 417.
Kotarski Edmund, O gdańskiej poezji rodzinnej XVIII wieku, Napis, nr 2, 1995, s. 43, 50.
Leinsle Ulrich G., Comenius in der Metaphysik des jungen Clauberg w: Verbeek Theo, Johannes Clauberg (1622–1665) and Cartesian Philosophy in the Seventeenth Century, Dordrecht 1999, s.2.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.-18. Jahrhundert, Klausdorf/Schwentine 1986-1992, Bd. 1, 109.
