MOHRHEIM FRIEDRICH CHRISTIAN SAMUEL, kompozytor, kapelmistrz
| < Poprzednie | Następne > |
FRIEDRICH CHRISTIAN SAMUEL MOHRHEIM (26 IV 1719 Neumark, Turyngia – 8 X 1780 Gdańsk), kompozytor, kapelmistrz i klawesynista. W latach 1733–1736 uczeń szkoły św. Tomasza w Lipsku, gdzie zetknął się z Johannem Sebastianem Bachem (prawdopodobnie rozpisywał głosy Pasji według św. Mateusza), studiował na uniwersytecie w Jenie i Halle. 2 X 1747 odbył się w Gdańsku jego pierwszy koncert. Od 1750 substytut, od 1764 kapelmistrz kościoła Najświętszej Marii Panny (NMP), następca swego teścia Johanna Balthasara Christiana Freislicha. Autor utworów wokalno-instrumentalnych ( kantaty kościelne, elekcyjne ( Kürtag) i świeckie, oratoria, singspiele), organowych (preludia chorałowe i tria; edycja współczesna: Wydawnictwo ORGANON) oraz klawesynowych (koncert i inne).
Na zamówienie rodzin patrycjuszowskich komponował okolicznościowe utwory wokalno-instrumentalne, m.in. w 1759 kantatę z okazji ślubu Michaela Groddecka z Agathą Constantią Schumann, kantatę Der feierliche Abend na ślub córki Petera Uphagena Renaty Elisabethy (1741 Gdańsk – 3 I 1784 Gdańsk) z Jakobem Ludwigiem Lösekannem (1732 – po 1767), zawarty 27 XI 1760; kantatę Der träumende Schäfer na ślub córki Carla Uphagena (ochrzczony 13 III 1699 Gdańsk – 25 III 1746 Gdańsk) i Anny z domu Forret (1701 – pochowana 11 III 1773 Gdańsk), Charlotty (12 XII 1740 Gdańsk – 14 XI 1763 Gdańsk) z Johannem Heinrichem Soermannsem, zawarty 2 XII 1760; Trauer-Cantate na pogrzeb Petera Uphagena 14 II 1775, podobną kantatę na pogrzeb burmistrza Karla Groddecka, a także utwory instrumentalne, m. in. koncert klawesynowy dla Dietricha Florusa Soermannsa (1705 – pochowany 6 II 1759 Gdańsk), 11 VII 1757 otrzymał honorarium w wysokości 200 florenów. W tym samym roku w Londynie wydano jego Lesson for harpsichord (Szkołę gry na klawesynie). Skomponował Festmusik na poświęcenie organów w kościele św. Piotra i Pawła 7 V 1769, zbudowanych przez Johanna Friedricha Rhodego. Koncertował z własnymi utworami.
Był dwukrotnie żonaty. Jego pierwsza żona, Barbara (nazwisko rodowe nieznane; pochowana 6 X 1749 Gdańsk), była śpiewaczką. 9 IV 1750 w kościele NMP poślubił najstarszą córkę Johanna Balthasara Christiana Freislicha, Henriettę Louisę Sophię (ochrzczona 5 XI 1730 Sondershausen, Turyngia – po 1781). Miał córki Renatę Constantię (ochrzczona 20 VIII 1752 Gdańsk – pochowana 18 VII 1755 Gdańsk) i Christinę Paulinę (ochrzczona 25 V 1762 Gdańsk) oraz synów Traugotta Christiana, 20 XI 1770 zapisanego do klasy secundae Gimnazjum Akademickiego, i Gottlieba Petera Anthony’ego (ochrzczony 18 VI 1769 Gdańsk).
Pochowany 20 X 1780 w kościele NMP.
Bibliografia:
Archiwum Państwowe Gdańsk, księgi metrykalne kościołów ewangelickich sygn. 352/22 s. 110 (pogrzeb żony Barbary), 354/323 s. 208, /324 s. 158, /325 s. 54, /353 s. 203, 354/351 k. 136v (ślub z Henriettą); 300,R/Bb, 11c, k. 164v (zgon), 354/353 s. 206 i sygn. 354/363 s. 50
(pogrzeb); księgi Sądu Wetowego sygn. 300, 6/92 s. 254–255, 310; księgi rachunkowe Kamlarii sygn. 300, 12/190 s. 65.
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, opr. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa-Poznań 1974, s. 352.
Polska Akademia Nauk Biblioteka Gdańska, druki okolicznościowe sygn. Oe 60 8° adl. 11, Oe 10456 8°, Oe 11706 4° adl. 1.
Kociumbas Piotr, De tempore czy per occasionem? Kantata noworoczna Friedricha Christiana Mohrheima i jej typologiczna osobliwość, Aspekty Muzyczne, t. 3, 2013, s. 27–48.
Michalak Jerzy M., Afisze teatralne a życie muzyczne Gdańska w latach 1779-1801, w: Źródła muzyczne. Krytyka, analiza, interpretacja, red. Ludwig Bielawski i J. Katarzyna Dadak-Kozicka, Warszawa 1999, s. 62.
Neschke Karl, Der Bachschüler Friedrich Christian Samuel Mohrheim (1719–1780) als Danziger Kapellmeister und Konzertveranstalter, w: Vom rechten Thon der Orgeln und anderer Instrumenten. Festschrift Christian Ahrens zum 60. Geburtstag, hrsg. Birgit Abels, Bad Köstritz 2003, s. 210–221.
Rauschning Hermann, Geschichte der Musik und Musikpflege in Danzig. Von den Anfängen bis zur Auflösung der Kirchenkapellen, Danzig 1931.
