HERMANNSHOF
| < Poprzednie | Następne > |
HERMANNSHOF (Hermanowo), prywatny majątek leżący między wsią Wrzeszcz a Świętą Studzienką, u stóp wzniesienia Johannisberg (Góra Jana; Park Jaśkowej Doliny), nieistniejący, obecnie rejon ulic Wassowskiego i Matejki we Wrzeszczu. Posiadłość powstała w 1673, biorąc nazwę od założyciela i pierwszego właściciela Hermanna Honricha, kapitana i komendanta twierdzy w Wisłoujściu. Ów odkupił teren od Constantina Giesego (1629–1691), właściciela Świętej Studzienki i postawił zajazd z karczmą oraz utworzył okazały ogród w stylu francuskim, dostępny dla publiczności. Przy majątku istniał także staw oraz park. Z głównego traktu biegnącego z Gdańska do Oliwy przez Wrzeszcz (dzisiejsza al. Grunwaldzka) do majątku prowadziła polna dróżka, która następnie wiodła skrajem posesji i odbijała w kierunku Jaśkowej Doliny. Po Hermannie Honrichu posiadłość należała do jego syna Gustava Hermana, który 28 I 1751 wystarał się o potwierdzenie kupieckiego obywatelstwa Gdańska jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli). Majątek podupadł w epoce napoleońskiej, latem 1813 w jego okolicach toczyły się krwawe walki.
W kolejnych dekadach odratowanym zajazdem zawiadywały trzy niezamężne siostry, od których nazwiska majątek nazwano Hoffmanns Garten (Ogród Hoffmannów). Ostatnia z nich sprzedała podupadający zajazd kupcowi zbożowemu i maklerowi Augustowi Katschowi, który w 1837 przywrócił nazwę Hermannshof, zabudowania doprowadził do dawnej świetności, zrewaloryzował i ponownie udostępnił ogród z fontannami oraz odbudował ujęcie wody, którą sprzedawał do Wrzeszcza, Nowego Portu i Gdańska. Latem ogród udostępniano publiczności, organizując imprezy rozrywkowe. W części leżącej u stop Góry Jana rósł starodrzew, istniał także punkt widokowy z ławkami. W 1850 August Katsch ogłaszał w prasie zamiar jak najszybszego sprzedania posiadłości. Od 1879 majątek był w posiadaniu Louise Riss z domu Schönnagel (zm. 1910) i jej małżonka Carla Ottona, ogrodnika z Heiligenbrunn ( Święta Studzienka), który zaraz po ślubie (w tymże 1879) urządził tu zakład ogrodniczy, wykorzystując zastaną florę (drzewa i krzewy iglaste oraz kwiaty; zdobywca srebrnego medalu targów gdańskich w 1883). Zakład działał do około 1897, następnie właścicieli przenieśli się do Oliwy, do Tannenheim ( Wilia Jodłowa). Do początku XX wieku majątek został wchłonięty przez rozrastający się Wrzeszcz; śladem po nim była nazwa Hermannshoferweg (w latach 1945–1947 ul. Piękna, obecnie ul. Wassowskiego), w miejscu dawnego dworku wybudowano kamienicę (ul. Wassowskiego 12/13).
Bibliografia:
Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814, wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. VII, s. 463.
„Danziger Intelligenzblatt”, nr 293 z 14 XII 1837, s. 2501; nr 139 z 18 VI 1842, s. 1234; nr 115 z 21 V 1845, s. 1130; nr 204 z 2 IX 1850, s. 2590.
