MILWITZ BARTHOLOMÄUS, malarz
| < Poprzednie | Następne > |
BARTHOLOMÄUS MILWITZ (Miltwitz; ok. 1590– 1656), malarz epoki baroku. Przypuszczalnie pochodził z Pomorza Zach.; w Gd od 1615, 1621 mistrz cechu malarzy, 1637 zast. starszego cechu. W 1626–29 przebywał prawd. w Niderlandach, co wpłynęło na ukształtowanie stylu artysty. Ceniony za tech. biegłość i inwencję, malował obrazy sakralne, kompozycje hist. i portrety. Cechą charakterystyczną przypisywanych mu obrazów jest połączenie sceny figuralnej z tłem rozległego pejzażu z widokiem Gd., który służy nie tylko zaznaczeniu miejsca akcji, ale jest też wartością estetyczną. Na przykład Stracenie skazańca z epitafium Henningów w q kośc. św. Katarzyny (między 1629 a 1636, ob. w q Muzeum Narodowym) rozgrywa się na nabrzeżnych wzgórzach na tle morskiego pejzażu z żaglowcami, z lewej strony zamkniętego kulisowo fragmentem zabudowy miasta z charakterystycznym masywem kościoła. Na obrazie Wjazd Marii Ludwiki Gonzagi do Gdańska w 1646 r. (ob. Państwowe Zbiory Sztuki na Wawelu, Kr.) korowód drobnych postaci i jeźdźców z królewską karocą na pierwszym planie ciągnie się łukami od lewego naroża ku bramie w miejskich obwarowaniach, z widocznymi zza nich monumentalnymi masywami budowli, m.in. q kośc. NMP, q Ratusza Głównego Miasta czy q Wieży Więziennej. Pożar na Długim Targu (ok. 1650, ob. w gd. Muzeum Narodowym), niewielki obraz na desce, jest luministyczną wizją nocną z wewnętrznymi źródłami światła: wielką łuną nad płonącymi kamienicami w pobliżu q Dworu Artusa, jej odbiciami na elewacjach ratusza i przeciwległych domów, punktami latarni trzymanych przez krzątających się ludzi i księżyca przebłyskującego w górnym lewym narożu. Skomplikowaną treść ma pejzaż w tle obrazu Wjazd Chrystusa do Jerozolimy (datowany na 1654), z podniebia empory małych organów w kośc. św. Katarzyny. Zza fryzowo ustawionego na przednich planach tłumu, z dominantą postaci Chrystusa (i domniemanymi portretami współczesnych artyście gdańszczan), wyłania się widok portu i miasta, na które składają się nie tylko budowle Jerozolimy, ale – przypominające gd. bramy – obwarowania czy arsenał. Do innego gatunku dzieł należy Portret Władysława IV w stroju koronacyjnym (ok. 1635, ob. Muzeum Narodowe w Warszawie) z wpisaną w owal, siedzącą, ujętą do kolan i lekko zwróconą w bok postacią króla. Wiele obrazów autorstwa B.M. zaginęło, znane są tylko z przekazów pisemnych i ikonograficznych, m.in. sygnowana Bitwa pod Oliwą z Ratusza Głównego Miasta (1650; q Muzeum Krajowe Historii Gd.); autorstwo innych jest dyskusyjne z powodu braku sygnatur. Jego uczniem był q Adolf Boy.
