BERTLING KARL THEODOR, księgarz, wydawca
| < Poprzednie | Następne > |
KARL THEODOR BERTLING (5 IX 1821 Królewiec (Königsberg) – 22 VI 1890 Gdańsk), księgarz, wydawca. Wnuk Carla Friedricha Theodora Bertlinga. Syn kupca Carla Jonathana Bertlinga (4 XI 1790 – 4 VII 1855 Gdańsk) i poślubionej w 1818 Aurory Kathariny Jung (25 XII 1794 Królewiec – 13 VII 1826 Gdańsk). Brat Agathe (1823 Królewiec – 1882 Gdańsk), guwernantki, po egzaminach w 1846 w Berlinie nauczycielki tamże, od 1847 prywatnej nauczycielki w rodzinie szlacheckiej w Lęborku (Lauenburg), następnie właścicielka szkoły w Sławnie (Schlawe), od 1864 do śmierci – podobnej placówki w Gdańsku.
W Gdańsku od 1845, założył księgarnię nakładową i antykwariat, w 1847 przy Heilige-Geist-Gasse 113 (ul. św. Ducha), od 1854 przy Große Gerbergasse 2 (ul. Garbary), wynajmując parter w kamienicy należącej do Alberta Wilhelma Kafemanna, w 1878 nabywając od niego tą nieruchomość wraz z domem tylnym i oficyną przy Kleine Gerbergasse 12 (ul. Podgarbary). W latach 1864–1867 na potrzeby księgarni wynajmował także parter w kamienicy przy Große Gerbergasse 3 (ul. Garbary).
W 1884 na parterze kamienicy przy Jopengasse 10 (ul. Piwna), należącej do Carla Heinricha Weykopfa, prowadził publiczną bibliotekę z czytelnią. Sprowadzał i sprzedawał wydawnictwa w wielu językach, w tym polonika. Jego katalogi księgarskie rozsyłane były po całej Europie. Wydawał głównie prace historyczne dotyczące dziejów Gdańska i Pomorza: Maxa Toeppena, Friedricha Duisburga, Carla Wilhelma Hoburga. Drukował „Zeitschrift des Westpreußischen Geschichtsvereins”. Był inicjatorem i wydawcą albumu Juliusa Gottharda Gretha Danzigs alterthümliche Gebäude (1858).
Po jego śmierci kierownictwo firmy przy Große Gerbergasse 2 (ul. Garbary) przejęła żona (ślub 24 XI 1850 w kościele Najświętszej Marii Panny) Albertina Barbara z domu Sack (zm. po 1897), następnie syn Anton (7 V 1861 Gdańsk – po 1942), w 1883 absolwent gdańskiego Gimnazjum Królewskiego, wydawca i dziennikarz, od 1903 także jego rodzeństwo Elma i Theodor (urzędnik bankowy).
Albisetti James C., Schooling German Girls and Women. Secondary and Higher Education in the Nineteenth Century, Princeton University Press, 2014, s. 77.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 2, 75.
