CARTELLIERI CASIMIR ANTONIO, kompozytor, dyrygent
| < Poprzednie | Następne > |
CASIMIR ANTONIO CARTELLIERI (ochrzczony 27 IX 1772 Gdańsk – 2 IX 1807 Liebshausen (obecnie Libčeves, Czechy)), kompozytor, dyrygent. Syn śpiewaka Antonia Cartellieriego i śpiewaczki Elisabethy (brak informacji o nazwisku rodowym; 1756 Ryga – 8 XI 1810 Berlin). Urodził się w Gdańsku, gdzie w lecie 1772 roku jego rodzice dawali prywatne koncerty w salonach polskich arystokratów. 27 IX 1772 w Kaplicy Królewskiej jego chrzestnymi zostali: kasztelanowa połaniecka Marianna ze Świdzińskich Lanckorońska, strażnik wielki koronny Franciszek Czacki i jego żona Kunegunda z Sanguszków, wojewoda rawski Kazimierz Granowski i jego żona Bona ze Świdzińskich oraz starosta włodzimierski Franciszek Antoni Ledóchowski.
Po rozwodzie rodziców w 1785 zamieszkał z matką w Berlinie, gdzie uczył się muzyki. W 1791 został zaangażowany przez hrabiego Oborskiego (brak bliższych informacji). W 1792 w Berlinie wykonano jego kantatę Contimar und Zora i śpiewogrę Die Geisterbeschwörung. W 1793 hrabia udzielił mu stypendium na studia kompozytorskie w Wiedniu u Antonia Salieriego i Johanna Georga Albrechtsbergera. 29 III 1795 wykonano jego oratorium Gioas re di Giuda (na tymże koncercie Ludwig van Beethoven wystąpił po raz pierwszy w Wiedniu, grając własny Koncert fortepianowy B-dur op. 19). Od 1796 do śmierci był dyrygentem na dworze księcia Franza Josepha Maximiliana von Lobkowitza na zamku Eisenberg (obecnie Jezeří, Czechy). Komponował symfonie, oratoria, opery, koncerty instrumentalne, utwory kameralne.
Rodzinne miasto odwiedził dwukrotnie: 2 IX 1800 w drodze do mieszkającego w Królewcu ojca, z którym w styczniu 1801 wyruszył w podróż powrotną do Austrii. Obaj zatrzymali się wówczas w Gdańsku, gdzie 4 lutego wystąpili na koncercie w hotelu Im weißen Löwen ( Hotele. Tabela: Hotele do 1945).
9 V 1803 w kościele św. Augustyna w Wiedniu poślubił Franziskę Kraft (ur. 1784), córkę wiolonczelisty Antona Krafta. Z ich trzech synów znanych jest dwóch: Joseph Cartellieri (19 III 1804 Wiedeń – listopad 1820 Eisenberg (obecnie Jezeří, Czechy)), dyrygent na dworze Ferdinanda Josepha von Lobkowitza, oraz Paul Cartellieri (22 IV 1807 Wiedeń – 17 VII 1881 Franzensbad (obecnie Františkovy Lázně, Czechy), doktor medycyny, od 1848 lekarz w uzdrowisku Franzensbad, odkrywca źródeł leczniczych Zelezitý i Cartellieris.
Bibliografia:
Archiwum Archidiecezjalne w Gdańsku Oliwie, Gdańsk Kaplica Królewska, sygn. D 78, chrzty 1772-1799, s. 1772-1773 (akt chrztu).
„Wöchentliche Danziger Anzeigen und dienliche Nachrichten” 1788, nr 49, s. 567; 1789, nr 1, s. 2; 1791, nr 37, s. 409; 1792, nr 23, s. 444; 1793, nr 33, s. 439; 1794, nr 4, s. 44, nr 5, s. 60–61; 1800, nr 71, s. 769; 1801, nr 9, s. 58, 72–73.
„Danziger Nachrichten und Anzeigen“ 1800, nr 71, s. 769; 1801, nr 9, s. 58, nr 10, s. 72–73.
Antonicek Th., Cartellieri, (Casimir) Anton, (Casimiro) Antonio, w: Die Musik in Geschichte und Gegenwart, neu bearb. v. Ludwig Finscher, Personenteil Bd. 4, Kassel usw. 2000, szp. 289-290.
Cartellieri W., Der Sänger Antonio Cartellieri, Altpreußische Geschlechterkunde, Jg. 11, 1937, H. 1, s. 18–20.
Michalak Jerzy M., Gdańsk w biografii Józefa i Karoliny z Drozdowskich Elsner, „Rocznik Gdański”, t. 69/70, 2009‒2010, s. 60‒62.
