BREYN JACOB, kupiec, uczony
| < Poprzednie | Następne > |
JACOB BREYN (Brayne, Brein; 14 I 1637 Gdańsk – 25 I 1697 Gdańsk), kupiec, uczony. Pochodził z rodziny niderlandzkich kupców- kalwinistów, która w 1585 z obawy przed prześladowaniami przeniosła się do Niemiec. Syn przybyłego przed 1635 z Kolonii do Gdańska kupca Jakoba, od 1638 posiadającego obywatelstwo gdańskie, właściciela kamienic przy Langgasse (ul. Długa 30), Langer Markt (Długi Targ 9), Frauengasse (ul. Mariacka 15), Hundegasse (ul. Ogarna 110).
Uczeń szkoły św. Piotra i Pawła oraz Gimnazjum Akademickiego. W latach 1652–1655 praktykował w zawodzie kupieckim u rodziny w Lejdzie, jako wolny słuchacz uczęszczając na tamtejszy uniwersytet. W 1655 przejął firmę ojca w Gdańsku, 17 IV 1668 uzyskał obywatelstwo tego miasta.
W wolnych chwilach zajmował się naukami przyrodniczymi. W założonym przez siebie ogrodzie botanicznym prowadził eksperymenty związane z aklimatyzacją roślin egzotycznych, obserwację rozwoju roślin miejscowych, wpływu na ich rozwój gleby. Zgromadził poważną bibliotekę i zbiory, prezentowane w tzw. Breynanum, w kamienicy przy Langgasse (ul. Długa 30). Wyniki badań publikował z wykorzystaniem własnej drukarni ( drukarstwo i drukarnie), której techniczne kierownictwo powierzył Davidowi Friedrichowi Rhetemu: 1678: Exoticarum aliarumque minus cognitarum plantarum centuria prima, opisał 102 gatunki roślin, głównie występujących na Przylądku Dobrej Nadziei; 1680: Prodromus fasculi rariorum plantarum…, t. 1, 1689: t. 2, o osobliwościach flory Prus Królewskich. Ilustracje do jego książek przygotowywał Andreas Stech, rytowali Izaak Saal, Johann Bensheimer, Lambert de Visscher. Odrzucił propozycję objęcia stanowiska profesora botaniki na uniwersytecie w Lejdzie. Jego imię nosi krzew Breynia nivosa.
Żonaty był od 1665 z Sarah, córką gdańskiego medaliera i grawera Gerarda Rogge, ojciec sześciorga dzieci. Córki Anna Elisabeth (chrzest 6 VI 1666), Sara (chrzest 25 II 1670) i Susanna (chrzest 8 XI 1671) zmarły w dzieciństwie, w młodym wieku syn Gerhard (chrzest 19 XII 1675 – pochowany 14 I 1700), syn Jacob (chrzest 4 X 1667 – pochowany 14 VI 1718) przejął ojcowskie przedsiębiorstwo kupieckie, kolejny Johann Philipp Breyn, lekarz, przejął ojcowska kolekcję. Pochowany w kościele św. Piotra i Pawła, w którym także chrzcił i chował zmarłe przedwcześnie dzieci.
