KRUMHAUSEN GABRIEL, burmistrz Gdańska
| < Poprzednie | Następne > |
KRUMHAUSEN GABRIEL (14 IX 1614 Gdańsk – 9 IV 1685 Gdańsk), burmistrz gd. Syn pochodzącego z Lubeki kupca Joachima. Od 1632 uczył się w q Gimnazjum Akademickim, studiował na uniw. w Lejdzie 1638 oraz 1640 w Strasburgu. W 1646, podczas uroczystego wjazdu królowej pol. Ludwiki Marii Gonzagi do Gd. był chorążym sformowanego ze straży obywatelskich białego regimentu Kwartału Wysokiego. W 1647–51 sekr. Rady Miejskiej Gd., 1652–54 ławnik, 1655–65 rajca, sędzia od 1661, burmistrz 1666–85, 1665, 1669, 1676 i 1682 burgrabia. W 1683–85 q protoscholarcha przy Gimnazjum Akademickim. W 1646 wysłany przez Radę Miejską z misją dyplomatyczną do Warszawy; został przyjęty na prywatnej audiencji przez króla pol. Władysława IV Wazę. W 1647–51 przebywał często jako sekr. Rady w Warszawie, gdzie pełnił funkcję rezydenta przy dworze królewskim. Posłował na sejmik prus. w styczniu 1674, podczas którego bronił niezależnego stanowiska Rady Miejskiej Gd. w kwestii sporów religijnych w mieście (w związku ze sprawą pastora q Aegidiusa Straucha), odmawiając tym samym kompetencji sejmikowi prus. w tym zakresie. W styczniu 1676 był wysłannikiem Gd. (wraz z rajcą q Danielem Proite) na koronację króla pol. Jana III Sobieskiego z instrukcją zabiegania o potwierdzenie przez władcę przywilejów miasta, zapobieżenie ewentualnym próbom ustanowienia nowego cła morskiego przez monarchę, obronę wolnego wyznawania luteranizmu w Gd., a także dla przeprowadzenia pertraktacji w kwestii statusu starostwa puckiego. Podczas pobytu Jana III Sobieskiego w Gd., wszedł 8 IX 1677 w skład deputacji Rady Miejskiej, mającej uniemożliwić królowi, wykorzystującego spór między władzami miejskimi a opozycją rzem., ingerencji w sprawy wewnętrzne miasta. W 13–19 XI 1677 oddelegowany przez władze miejskie (wraz z burmistrzami q Christia- nem Schröderem i q Danielem Proite) na tajne obrady toczone z królem i dygnitarzami koronnymi w związku z interwencją władcy w Gd. (w sprawie żądań króla dotyczących m.in. oddania monarsze starostwa puckiego, a także wobec zarzutów postawionych Radzie oskarżanej o działania dyplomatyczne zmierzające do wypowiedzenia posłuszeństwa władcy). Stał na stanowisku zapewnienia tolerancji wyznaniowej w Gd., zwł. wobec kalwinistów i katolików. Był autorem pamiętnika, Memoires, obejmującego lata 1646–50 oraz 1652–53 (okres, gdy był sekr. Rady i kiedy zaczynał karierę ławnika), w którym sumiennie pod względem faktograficznym opisywał (na podstawie oficjalnych dokumentów) bieżące wydarzenia polit. związane z Gd. Kontynuacją tego dzieła był prowadzony przezeń diariusz, z którego zachował się jedynie wyciąg: Excertpta ex diario Krumhausiano ab Ao. 1670 usque ad annum 1682 (z czasów pełnienia funkcji burmistrza i burgrabiego). Pisał również okolicznościowe panegiryki. Biegle posługiwał się łaciną i jęz. fr., znał także jęz. pol. Sprawował również mecenat nad gd. nauką; m.in. ofiarował Gimnazjum Akademickiemu przyrządy mat., a 1681 podarował portret Johanna Heveliusa. W 1667 lektor jęz. pol. przy Gimnazjum Akademickim q Jan Stephani Łaganowski napisał po polsku wiersz z okazji jego wyboru na urząd prezydującego burmistrza. Pochowany w q kośc. NMP.
