BOHL RUDOLF EDUARD, nauczyciel
| < Poprzednie | Następne > |
RUDOLPH EDUARD BOHL (7 XII 1841 Hanswalde Kreis Heiligenbeil (Jachowo, powiat braniewski) – 28 VII 1914 Gdańsk-Orunia), nauczyciel, dyrektor szkoły. Syn właściciela majątku ziemskiego Christopha Bohla i Wilhelminy Louisy z domu Hanke. Nauki pobierał w seminarium nauczycielskim w Waldau Landkreis Königsberg (Nisowje, obwód kaliningradzki). W latach 1866–1869 był nauczycielem we wsi Mały Kack (od 1935 w granicach miasta Gdyni).
1 IV 1869 objął stanowisko kierownika jednej z czterech jednoklasowych szkół ewangelickich w Oruni. Po ich połączeniu i utworzeniu szkoły siedmioletniej został jej dyrektorem (w roku szkolnym 1913/1914 uczęszczało do niej ponad 1100 uczniów uczących się w 21 klasach, grono pedagogiczne liczyło trzynastu nauczycieli i cztery nauczycielki). Należał do Der Lehrerverein zu Danzig (Gdański Związek Nauczycielski; założony 10 III 1834). W 1884 został wybrany na delegata Związku na III Deutscher Lehrertag (Zjazd Niemieckich Nauczycieli) w Görlitz (Zgorzelec). Na zebraniach wygłaszał referaty, między innymi o warunkach niezbędnych do realizacji wymagań stawianych nauczycielom szkół podstawowych przez teraźniejszość (1893), o metodach nauczania rachunków w szkole podstawowej zgodnie ze współczesnymi wymogami (1897). 1 VIII 1873 brał udział w zebraniu założycielskim Westpreußischer Provinzial-Lehrerverein (Zachodniopruski Związek Nauczycielski; Ernst Jasse), skupiającym Związki Nauczycielskie Prowincji Prusy Zachodnie; w zarządzie wybranym na trzyletnią kadencję powierzono mu funkcję sekretarza.
Należał do Nationalliberale Partei (Partia Narodowo-Liberalna). Od 1884 zasiadał w radzie parafialnej St. Georg Kirche ( kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa i św. Jana Bosko), był też delegatem do synodu ewangelickiego powiatu Gdańskie Wyżyny. Udzielał się społecznie, między innymi 17 XII 1881 w restauracji Zur Ostbahn współorganizował koncert na rzecz zakupu podarków świątecznych dla dzieci z ubogich rodzin. Przez kilka lat był rachmistrzem w lokalnej, oruńskiej Raiffeisengenossenschaft (Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa Raiffeisena).
Mieszkał przy Schulstraße 2 (ul. Gościnna). Zmarł po powrocie z wypoczynku w Bad Salzbrunn (Szczawno-Zdrój), został pochowany na cmentarzu św. Jerzego Oruni.
Był dwukrotnie żonaty. 26 II 1878 poślubił Marthę (16 V 1857 Orunia – 1 IX 1887 Orunia), córkę Andreasa Heinricha Weyera (1811 – po 1891), nauczyciela muzyki i organisty St. Georg Kirche. Mieli pięcioro dzieci, jednak okres niemowlęcy przeżył tylko syn Erich Eduard (ur. 16 IX 1884), którego losy nie są znane. 10 VIII 1888 zawarł związek małżeński z nauczycielką Anną Margarethą Frühling (26 X 1864 Gdańsk – 7 XII 1945 Berlin), córką Juliusa Wilhelma Frühlinga. Mieli córkę Charlottę Antonię Wilhelminę (ur. 30 X 1897) oraz synów: Johannesa Alberta Friedricha (23 III 1899 Orunia – kwiecień 1945 okolice Halbe, Brandenburgia) i Hermanna Waltera Eberharda (ur. 23 III 1901). Brak informacji o losach córki i młodszego syna, starszy syn poległ w tzw. bitwie pod Halbe (nieśmiertelnik identyfikujący jego szczątki odnaleziono w 2007), jego potomkowie żyją obecnie w Niemczech.
Bibliografia:
Archiwum Państwowe Gdańsk, Urząd Stanu Cywilnego Orunia, 1613/15 nr 8, /17 nr 256, /25 nr 130, /26 nr 50, /28 nr 29, /29 nr 18, /31 nr 13, /32 nr 214, /43 nr 62, /45 nr 28, /71 nr 323, /77 nr 225, /83 nr 165, /152 nr 193.
„Danziger Zeitung” 1873 nr 8034, 1879 nr 11797, 1881 nr 13153, 1906 nr 555, 1914 nr 348, 350, 353.
„Danziger Neueste Nachrichten“ nr 174, 1914.
„Danziger Schulalmanach von Westpreußen“ 1914, s. 41.
Westpreußischer Provinzial-Lehrerverein. Jahresbericht 1893/1894 s. 25.
Ernst Jasse, Der Lehrerverein zu Danzig. Bericht über die ersten 75 Jahre seines Lebens und Wirkens, Danzig 1909, s. 74, 104, 111.
Korespondencja z dr. med. Jürgenem Bohlem, wnukiem R.E. Bohla.
