BIBLIA GDAŃSKA
| < Poprzednie | Następne > |
BIBLIA GDAŃSKA (Biblia Święta: to jest Księgi Starego y Nowego Przymierza z żydowskiego y greckiego języka na polski pilnie y wiernie przetłumaczone), wydrukowana w roku 1632 w drukarni Andreasa Hünefelda, w sprzedaży pojawiła się na początku 1633. Miała być kalwińską odpowiedzią na wydanie tłumaczenia katolickiej Biblii Jakuba Wujka z roku 1599. Poza Starym i Nowym Testamentem w jej skład weszły również apokryfy. Tekst, wydrukowany antykwą, rozmieszczony był w 2 kolumnach; każda liczyła najczęściej 55 wierszy, a całość miała 1414 stron. Użyto do druku różnego rodzaju papieru: lepszego i gorszego gatunku. Pod względem graficznym bardzo uboga, poza frontispisem, trzema winietami i przerywnikami typograficznymi nie miała żadnych ilustracji. Kwestią dyskusyjną jest, czy druk ten to rewizja Biblii brzeskiej (1563), czy też stanowi nowy przekład. Początki Biblii gdańskiej związane są z synodem w Lublinie w 1623, kiedy Daniel Mikołajewski, senior zborów kujawskich, powiadomił, że ukończył rewizję Biblii brzeskiej. Nadzorował on prace edytorskie i drukowanie, które rozpoczęło się w Gdańsku w czerwcu 1630. Prawdopodobnie wydrukowano nie więcej niż 1500 egzemplarzy (obecnie w Polsce udokumentowano istnienie około 30 woluminów). Gdy znalazła się w rękach protestantów, nie szczędzili oni krytyki pod adresem D. Mikołajewskiego, czego powodem było nietrzymanie się w wielu miejscach tekstu Biblii brzeskiej. Ówczesna słabość obozu protestanckiego spowodowała, że nie wznowiono prac nad kolejnym wydaniem Pisma Świętego i edycja gdańska stała się, obok Biblii brzeskiej, drugim najważniejszym przekładem reformacyjnym Pisma Świętego na język polski. Drugie wydanie Biblii gdańskiej ukazało się w Amsterdamie w roku 1660. W okresie późniejszym dokonano 2 rewizji Biblii gdańskiej, których efektem były wydania: w Królewcu w 1738 i Warszawie w 1881 (tylko rewizja Nowego Testamentu). Poza tym doczekała się około 20 wznowień. Przez ponad 300 lat pozostawała główną edycją Biblii dla polskojęzycznych protestantów, tak jak dla katolików Biblia Jakuba Wujka. W roku 1975 wydano Biblię warszawską, która częściowo zastąpiła Biblię gdańską.
