SCHWARTZWALD JOHANN KARL, burmistrz Gdańska
| < Poprzednie | Następne > |
JOHANN KARL SCHWARTZWALD (11 IX 1689 Gdańsk – 20 VII 1748 Gdańsk), burmistrz Gdańska. Wywodził się z rodziny działającej w Gdańsku od początku XV wieku, obdarowanej szlachectwem (zob. Heinrich Schwartzwald), był synem
Johanna Karla Schwartzwalda (zm. 1710), który z powodu kalwińskiego wyznania nie pełnił urzędów w mieście, był jednak liczącym się posiadaczem ziemskim. Jego matką była Sybilla (zm. 1742, pochowana w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny (NMP)), córka Heinricha Köhne-Jaskiego. Był ich jedynym dzieckiem, które dożyło wieku dojrzałego.
W grudniu 1705 przyjęto go (z wpisem nobilis Borussiensis) do najwyższej klasy (primy) w gdańskim Gimnazjum Akademickim. W 1707 studiował na luterańskim uniwersytecie w Królewcu, w 1709 na kalwińskiej uczelni w Lejdzie. W 1720 uzyskał obywatelstwo miejskie i był od tego roku ławnikiem Głównego Miasta, od 1725 rajcą. Burmistrzem został u schyłku życia. Urząd pierwszego burmistrza pełnił w 1747, drugiego w 1746, czwartego w 1748.
Szanowany ze względu na tradycje rodu, majątek i koneksje szlacheckie, został wyznaczony przez Radę Miejską (z innym rajcą, Karlem Gottfriedem Schmiedenem) do reprezentowania Gdańska podczas wizyty generalicji rosyjskiej i saskiej po oblężeniu Gdańska i kapitulacji miasta w lipcu 1734. Witał 11 lipca u bram rosyjskiego feldmarszałka Burkharda Christopha Münnicha, a następnie podjął zwycięzców uroczystym obiadem w „Królewieckiej Gospodzie”. W trakcie tego spotkania negocjowano kwestię wziętych do niewoli przez Rosjan i Sasów pułków gwardii króla polskiego Stanisława Leszczyńskiego oraz zwrotu zajętych przez wojska rosyjskie Szańców Letniego i Zimowego. W sierpniu 1734 wraz z Karlem Gottfriedem Schmiedenem prowadzili negocjacje z przedstawicielem króla polskiego Augusta III, radcą von Bülow, odnośnie do warunków przyjęcia miasta do królewskiej łaski. Ostatecznie uzgodniono wysoką kwotę 800 tysięcy guldenów (florenów pruskich) odszkodowania, zapłaconą przez miasto w dwóch ratach do września 1736.
25 VI 1715 poślubił w kościele NMP Adelgundę, córkę ławnika (od 1706) i rajcy (od 1718) Reinholda Cölmera. Doczekał się córki Anne Elisabeth (9 IV 1724 – 22 IX 1786), od 1741 żony Eduarda Friedricha Conradiego, późniejszego burmistrza.
Należały do niego na Głównym Mieście dwie reprezentacyjne kamienice: tzw. Lwi Zamek przy Langgasse 35 (ul. Długa), własność rodowa Schwartzwaldów od 1615, oraz kamienica odziedziczona w 1727 po Cölmerach przy Langer Markt 8 (Długi Targ), której przedproże całkowicie przebudował (obecnie eksponowane przy kamienicy Długi Targ 9). Po ojcu dziedziczył wsie Rębowo, Otomin, Sulmin, Jankowo, Borkowo, Głębokie i na Żuławach Mokrego Dworu, Wiśliny i Dziewięciu Włók, po przodkach (Heinrichu Schwartzwaldzie) także między innymi bogatą kolekcję nimizmatów. Majątek wraz z ręką córki Anne Elisabeth przeszedł na rodzinę Conradi. Zmarł na skutek nieszczęśliwego wypadku, spadł ze schodów.
