HUSARZEWSKI ALEKSY ONUFRY, komisarz królewski
< Poprzednie | Następne > |
ALEKSY ONUFRY HUSARZEWSKI (1717? – 25 XII 1782 Gdańsk), szlachcic polski, królewski komisarz w Gdańsku. Od dzieciństwa przebywał na dworze Stanisława Poniatowskiego, ojca przyszłego króla polskiego, następnie był dworzaninem Adama Stanisława Grabowskiego, biskupa chełmińskiego, następnie warmińskiego, i wraz z jego poselstwem przebywał między innymi w Rzymie, Neapolu i Wenecji. Około 1742 roku przebywał w Niderlandach, w 1744 kapitan wojsk koronnych.
W roku 1749 był sekretarzem w komisji królewskiej rozpatrującej wewnętrzne spory Gdańska, w 1750 został szambelanem. W 1764 roku król polski Stanisław August Poniatowski mianował go królewskim komisarzem w Gdańsku, którego głównym zadaniem było pilnowanie poboru opłat należnych głowie państwa. W 1766 otrzymał indygenat pruski, co było wymagane do objęcia stanowisk na tym terenie. Po rozszerzeniu obowiązków został w 1770 roku królewskim komisarzem generalnym. Stanowisko to faktycznie było równorzędne rezydentom królewskim w Gdańsku, nieobecnym w mieście od 1753. W okresie I rozbioru Polski występował przeciwko szykanom gospodarczym i politycznym ze strony państwa pruskiego. Starał się dla sprawy gdańskiej nawiązać kontakty z Anglią i Rosją. W zagranicznej prasie publikował materiały dotyczące sytuacji Gdańska (głównie w „Gazette de Leyde”). Utrzymywał stały kontakt z dworem polskim, informował go o wydarzeniach mających miejsce w Gdańsku i w Prusach Królewskich (zachowała się bogata korespondencja). Współpracował z gdańską Radą Miejską; był zwolennikiem konfederacji barskiej.
Głównym źródłem jego utrzymania były zajmowane stanowiska, a także obrót pieniędzmi oraz starostwami. Władał kilkoma językami obcymi, przejawiał zainteresowania literaturą, historią i sztuką; w Gdańsku wydał wiersze Adama Stanisława Naruszewicza. Od 1776 roku jego sekretarzem był Friedrich Ernst Hennig-Henninski (1750–1810), po nagłej śmierci jego następca na urzędzie.