KONSULAT GENERALNY IMPERIUM ROSYJSKIEGO I PAŁAC ROSYJSKI
| < Poprzednie | Następne > |
KONSULAT GENERALNY IMPERIUM ROSYJSKIEGO I PAŁAC ROSYJSKI. Początki konsulatu sięgają wizyty cara Piotra I (1716–1717) i ustanowienia w Gdańsku rosyjskiego przedstawicielstwa. Pierwszym rezydentem został w 1717 Ludwik Kazimierz Łanczinskim (Łączyński), po przeniesieniu go do Wiednia od początku 1718 był nim urodzony w Leina (koło Gotha) Georg Erdmann (między innymi kolega szkolny Jana Sebastiana Bacha w Ohrdruf i Lüneburgu). W 1719 carski urzędnik Paweł Gotowcew na polecenie władz rosyjskich nabył od Georga Erdmanna – wbrew gdańskiemu prawu, które nie zezwalało na nabywanie nieruchomości przez obcokrajowców niebędących obywatelami miasta – jego posiadłość Zu den drei Bären (Pod Trzema Niedźwiedziami), po północnej stronie Langgarten 74 (ul. Długie Ogrody), w chwili zakupu leżącą w obrębie miejskich wałów, w pobliżu Brama Długich Ogrodów. Władze Gdańska odmawiały uznania transakcji, wykorzystując między innymi fakt utonięcia Pawła Gotowcewa (wraz z dokumentami) w drodze do Petersburga.
W 1734 władze Gdańska próbowały rozwiązać sprawę kompromisowo, składając carycy Annie (odrzuconą przez nią) propozycję odkupienia nieruchomości. Rezydencję nazywano w Gdańsku Piotrową Zagrodą lub Domem Imperatorskim. W 1768 rezydent Iwan von Rehbinder na koszt carycy Katarzyny II przebudował siedzibę wedle planów architekta Reböndera na rokokowy pałac, składający się z dwupiętrowego korpusu głównego i dwóch (usytuowanych pod kątem prostym) jednopiętrowych bocznych skrzydeł wysuniętych na zaplecze, w stronę reprezentacyjnego, wewnętrznego dziedzińca (przejazd w przyziemiu budynku głównego) i ogrodu. Pełnił on oficjalnie funkcję Konsulatu Generalnego Imperium Rosyjskiego, gdańszczanie nazwali go Pałacem Rosyjskim. Obok wybudowano cerkiew, zastępującą dotychczasową kaplicę. W 1865 pałac przebudowano, pozbawiając go rokokowej lekkości. We wrześniu 1881 był miejscem spotkania cesarza Wilhelma I i cara Aleksandra III.
Po wybuchu I wojny światowej konsul generalny Dymitr Nikołajewicz Ostrowski został internowany i zmuszony do opuszczenia Gdańska. Po rewolucji październikowej w 1918 konsulat skupiał emigrantów rosyjskich (między innymi przedstawicielstwo Wszechrosyjskiego Rządu admirała Kołczaka oraz Komitet Pomocy Uchodźcom Rosyjskim w Gdańsku, kierowany przez byłego konsula D.N. Ostrowskiego). W 1926 budynek został przejęty przez władzę radziecką, do czerwca 1941 pełnił funkcję konsulatu. Od 1942 mieściły się tu Landesamt für Vorgeschichte (Krajowy Urząd do spraw Prehistorii) oraz Okręgowe Muzeum Prehistoryczne ( Muzeum Prowincji Zachodniopruskiej). Zniszczony w 1945, nie został odbudowany.
| 1926–1933 | Ignatij Kalina |
| 1934–1936 | Iwan Filipowicz |
| 1938 | Iwan Wlassow |
| 1938–1939 | Michail Koptelow |
Siedzibę nowego konsulatu ZSRR otworzono we Wrzeszczu przy ul. Matki Polki 10. Obecnie Konsulat Generalny Federacji Rosyjskiej mieści się przy ul. Batorego 15. 20 II 1992 roku wystąpił z próbą (bezskuteczną) uzyskania potwierdzenia prawa własności Rosji do parceli nabytej w 1719 roku.
