Długie Pobrzeże, przełom XIX i XX wieku
Polskie statki wiślane na Motławie przy Długim Pobrzeżu, J.F. Schuster, 1770
Motława i Długie Pobrzeże zimą, 1929
(Lange Brücke), ob. tzw. deptak, wcześniej nadwodna ulica wzdłuż lewego brzegu q Motławy, pocz. od q Bramy Zielonej do q Bramy Straganiarskiej. Powstała z przedłużania i łączenia ze sobą drewnianych pomostów na palach, zakładanych przed każdą bramą wodną (od których pomosty brały nazwy; q bramy), a służących do wyładunku towarów ze statków. W zależności od rodzaju obsługiwanych jednostek wodnych pomosty miały różną szerokość i wysokość. Stopniowo wydłużane, wyrównywane i łączone ze sobą, początkowo wzdłuż q murów obronnych, nast. kamienic frontem zwróconych do wnętrza miasta. Ok. 1400 istniało tzw. Małe Pobrzeże, od Bramy Zielonej do q Bramy Chlebnickiej, ok. 1611 pomosty dochodziły do q Żurawia. Następnie powstał odcinek między Żurawiem a q Bramą Świętojańską; całość zyskała w XVII w. jednolitą nazwę Lange Brücke – Długi (Po)most – z wyjątkiem odcinka od Żurawia do q Bramy św. Ducha, do 1809 nazywanego Weinbrücke (Pobrzeże Winne). Od lat 40. xix w. w przyziemiu kamienic pojawiły się sklepy otwarte na Motławę. W 1861 przedłużono ostatni odcinek, do q Targu Rybne- go (tzw. Rybackie Pobrzeże). Na pocz. XX w. w miejsce konstrukcji drewnianej wprowadzono żelbetową (wg tzw. systemu Josepha Moniera). Po 1840 przy Bramie Świętojańskiej powstała pierwsza przystań dla parowych statków pasażerskich udających się do q Nowego Portu oraz do przystani na Zatoce Gd.: Sopotu, Helu, Jastarni, Krynicy Morskiej. Do 1945 odpływały statki do przystani na q Stogach i do q Sobieszewa. W 1945 zabudowa praktycznie całkowicie zniszczona, od 1958 odbudowywana na płn. od Żurawia, gdzie zrezygnowano z rekonstrukcji budynków w stylu hist. W 1965–67 nabrzeże poniżej linii wody otrzymało nowe ścianki Larsena, ciąg pieszy wyłożono granitowymi płytami. W 1983–88 odbudowano odcinek od q Bramy Mariackiej do Żurawia (kawiarnie, restauracje, sklepy). W 1999 na płn. od Żurawia powstał hotel Hanza. Odcinka od Bramy Zielonej do q Bramy Krowiej nie odbudowano.
JBP
