HENKENHAF JOHANN FRIEDRICH, architekt
| < Poprzednie | Następne > |
JOHANN FRIEDRICH HENKENHAF (2 IV 1848 Grünwettersbach koło Karlsruhe – 10 VII 1908 Gdańsk), architekt. Syn cegielnika Andreasa Karla i Dorothei Salome Claupin. W 1873 osiadł w Heidelbergu, gdzie założył firmę budowlaną, używał tytułu mistrza budowlanego i architekta. W latach 1875–1886 wspólnikiem firmy został Friedrich Ebert. W 1882 przeniósł się do Amsterdamu, gdzie założył drugie biuro firmy. Wraz ze wspólnikiem w 1881 wybudował w Bruchsal pod Karlsruhe synagogę (zniszczona przez hitlerowców), od 1885 prowadzili prace przy rozbudowie hotelu „Krasnapolsky” w Amsterdamie, w latach 1884–1885 stworzyli największe wspólne dzieło – Dom Kuracyjny w kąpielisku morskim Scheveningen (dziś część Hagi). W latach 1886–1887 kierował pracami przy odbudowie tego domu po pożarze. Po opuszczeniu firmy przez wspólnika prowadził ją dalej w Amsterdamie, gdzie w 1890 wybudował hotel Victoria (dziś Park Plaza Victoria). Był też jego pierwszym dyrektorem („jak Pan Bóg – uwielbianym, wszechmocnym i niewidzialnym”).
W 1892 przeniósł się do Berlina, w 1896 – do Gdańska. Mieszkał początkowo we Wrzeszczu, w kamienicy przy Mirchauer Weg 20 (ul. Partyzantów), której po trzech latach został właścicielem. Od 1899 mieszkał w wybudowanej dla siebie rezydencji przy Parkweg 2 (ul. Pawłowskiego). W latach 1902–1905 prowadził biuro budowlane w powstałej w latach 1902–1903 kamienicy przy Weidengasse 5 (ul. Łąkowa). Był również właścicielem kamienic przy Milchkannengasse 21/22 (ul. Stągiewna, na rogu ul. Motławskiej) i 25/26, zbudowanych w 1906 (pierwsza) i 1903, na miejscu spichlerzy „Patriarcha Jakub” i „Nosorożec” (obie zniszczone w 1945). Wybudował także kamienicę (również niezachowaną) przy Weidengasse 5 (ul. Łąkowa). Przypisywane mu autorstwo budynku elektrowni na Ołowiance z 1898 nie zostało potwierdzone.
W 1899 w ciągu ośmiu miesięcy wybudował Dom Kuracyjny (Kurhauz) na Helu utrzymany w romantycznym stylu, otwarty 20 maja, z 25 pokojami dla 70 gości, stylową salą klubową dla żeglarzy i wygodnym zejściem na plażę, gdzie powstało osobne molo. W latach międzywojennych dom ten znany był pod nazwą Dom Zdrojowy Hotel „Polonia” (stały pokój miał w nim Stefan Żeromski), częściowo zniszczony w 1939, nie został odbudowany.
25 X 1887 w Rafford Manse w Szkocji poślubił córkę tamtejszego pastora – Helen Innes Smith (1867 Rafford Manse – 1941 Gdańsk). Ojciec Helen Innes (ur. 1888), Johanna Friedricha (1890 – 1928?), Jakoba Roberta (1891–1912), Louisa (1892–1962) i Alexandra Wilhelma (ur. 1895). Po śmierci męża Helen Innes w 1909 mieszkała w willi przy Parkweg, następnie (będąc nadal właścicielką willi) w 1910 przy Hauptstrasse 3 (al. Grunwaldzka), od 1915 przy Baumbachallee 17 (ul. Konopnickiej), w 1917 wraz z synami – Louisem, kupcem, i Friedrichem, który w 1917 wrócił z wojny jako porucznik rezerwy (być może inwalida), w latach 1911–1928 określony jako budowniczy i architekt (w 1911–1914 z pracownią w ojcowskiej kamienicy) – przy Milchkannengasse 26 (ul. Stągiewna). W latach 1936–1937 Helen Innes mieszkała samotnie przy Johannistal 22 (ul. Matejki), w 1940–1941 – przy Mirchauer Weg 13 B.
Bibliografia:
Źródła:
Archiwum Państwowe w Gdańsku
Gdańskie Księgi Adresowe
Polska Akademia Nauk Biblioteka Gdańska
Adressbuch – Momente im Werder
Literatura:
Danzig und seine Bauten, Berlin 1908.
Hartmann D., Henkenhaf und Ebert Architekten der Stadthalle in Heidelberg und des Kurhauses in Scheveningen, rozprawa doktorska, Uniwersytet Karla Ruprechta w Heidelbergu 2001, archiv.ub.uni-heidelberg.de › Dissertation_Hartmann – dostęp 30.03.2021.
