DOLINA RADOŚCI (Freudental), w miejscu połączenia q Potoku Zajączkowskiego i q Potoku Oliwskiego. Obecnie nazwa rozciągana jest także na q Dolinę Schwabego (Schwabental) i q Dolinę Powagi (Ernsttal). Wzdłuż D.R., po płd. stronie Potoku Oliwskiego, przebiega trakt ul. Bytowskiej, po stronie płn. dukt Młyńskiej Drogi (Hammersteig). Od końca XII w. włas- ność q cystersów oliwskich, puszczana w dzierżawę. Co najmniej od końca XVI w. istniała tu kuźnica (Młyn XVIII; q młyny nad Potokiem Oliwskim i dopływami). W 1609 właścicielem był Johann Wolss, 1648 gdańszczanin Samuel Häwel (za którego czasów po raz pierwszy wymieniono nazwę Freudental), 1657 malarz gd. q Adolf Boy, nast. Andreas Krüger. W 1687 kolejny właściciel, sekr. królewski Georg Wachschläger, zbudował młyn zbożowy (Młyn XIX) i młyn do produkcji forniru (Młyn XX). W 1708 posiadłość przejął płk Ernest Wejher, w rękach tej rodziny do 1761. W 1865 posiadłość przejęło nadleśnictwo oliwskie. W 1873 stawy młyńskie zaadaptowano do hodowli ryb. W 1906 zbudowano istniejącą do dzisiaj willę (ul. Bytow- ska 5), w której nast. Otto Kamin (właściciel od ok. 1925) otworzył pensjonat Freudental; od 1928 przy pensjonacie funkcjonował zwierzyniec. W 1928 w rejonie Młyna XX utworzono fermę zwierząt futerkowych (działała do końca XX w.). Po II w. świat. willę oddano na siedzibę Nadleśnictwa Oliwa (w 1977 wcielone do Nadleśnictwa Gd.), ob. mieszkania pryw. W 1955 w dawnych stawach młyńskich Inst. Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie założył betonowe baseny do hodowli narybku; ob. część z nich po przebudowie wykorzystywana do hodowli ryb przez pryw. firmę (Ajtel sp. j.). W latach 70. XX w. na terenach D.R. powstały ogródki działkowe. Po płn. stronie doliny, na zboczu Wzgórza Ela (Ellahöhe), w 1923 Freiwilligen Arbeitsdienst (Ochotnicza Służba Pracy) wybudowała skocznię narciarską, funkcjonującą także po 1945 (po remoncie, w 1965 otwarta dla zawodów sport., odbywały się turnieje skoków i tzw. kombinacji norw.), ob. w ruinie. Po przeciwnej stronie D.R., podczas zalesiania płd. zbocza, między drzewami iglastymi zasadzono brzozy układające się w nazwisko leśnika Danz i datę 1896. Napis widoczny był przez kilkadziesiąt lat, a wzniesienie nazwano Danzhöhe (Wzgórze Danza). W Dolinie Zajączkowskiego Potoku wydzielono podmokły fragment dna doliny o nazwie Łąka w Dolinie Radości, gdzie projektowany jest rezerwat przyrody. W pobliżu znajdują się głazy narzutowe uznane za pomniki przyrody. Najbardziej znany jest Diabelski Kamień na zboczu Czarciego Wzgórza, na płn. od Drogi Węglowej (Kohlenweg). W Dolinie Radości i Dolinie Zajączkowskiego Potoku znajdują się głębinowe ujęcia wody pitnej.
AK