CMENTARZE WE WRZESZCZU (Z ANIOŁKAMI). PRZY WIELKIEJ ALEI
| < Poprzednie | Następne > |
CMENTARZE WE WRZESZCZU (Z q ANIOŁKAMI). PRZY WIELKIEJ ALEI (Große Allee, Hindenburg Allee, al. Rokossowskiego, al. Zwycięstwa).Szpitala Wszystkich Bożych Aniołów (Aller Gottes Engel-Kirchhof), przy al. Zwycięstwa w rejonie ob. q pomnika-czołgu, katolicki, od XVI w. ewang. Założony wraz ze q szpitalemWszystkich Bożych Aniołów w XIV w. Przedstawiony m.in. na ryc. q Deischa z 1765 jako otaczający szpital od wsch. i płd. Zamknięty po 1807 wraz ze zniszczeniem kościoła i szpitala w czasie działań wojennych. W części płd. powstał cment. Ubogich, część środkową zajęła po 1865 kawiarnia i cukiernia Vier Jahreszeiten (Cztery Pory Roku), część płn. (sąsiadującą z placem ćwiczeń wojsk. (Der Kleine Exerzierplatz)) włączono do cment. NMP. Ubogich, powstał po 1814 (1818?), pocz. zajmował teren (0,7–1 ha) obok (na płd.) dawnego cment. Szpitala Wszystkich Bożych Aniołów. Powiększony (do ok. 2,5 ha; 250 × 100 m) 1877 po nabyciu przez władze Gd. od gminy Suchanino 3 mórg prus. (1,5 ha) między dotychczasowym cment. a Bramą Oliwską, do wysokości leżącej po drugiej stronie alei ob. ul. Śniadeckich. W 1896–98 przeniesiony na Zaspę, teren włączono do q Parku Steffensów. Zachowały się 2 równoległe do alei (w kierunku Wrzeszcza) alejki wysadzane kasztanami (przyległe do alei o dł. 250 m). Najświętszej Marii Panny (St. Marien-Kirchof), ewang., paraf. q kośc. NMP. Powstał na gruncie zakupionym 1867, otwarty 23 IV 1869. Położony po płn.-wsch. stronie Wielkiej Alei, graniczył od płd.-wsch. z cment. Ubogich, od płn.-wsch. z cment. zespolonym św. Jana, św. Bartłomieja oraz św. Piotra i Pawła. Zajmował działkę o planie nieregularnego czworoboku. W 1916 pochowano tu m.in. q Richarda Dammego. Zamknięty 24 XI 1946, 1966 urządzono tu park miejski. Św. Trójcy (Evangelischer Kirchhof St. Trinitatis). Założony 1867–69 dla parafii ewang. przy kośc. św. Trójcy, po płd.-zach. stronie Wielkiej Alei, między ul. Smoluchowskiego i Marii Skłodowskiej-Curie (Feldstraße i Dellbrückallee), na planie nieregularnego czworoboku o pow. 2,64 ha, podzielony na kwatery przez przecinające się prostopadle aleje: 2 podłużne w kierunku wsch.-zach. i 1 poprzeczną płn.-płd. Jego teren lekko wznosił się w stronę płd.-zach, od której graniczył z zabudową willową. Zamknięty 21 XI 1946, w 1968 usunięto nagrobki, tworząc park miejski. Św. Józefa i św. Brygidy (St. Joseph- und St. Brigitten-Kirchhof), katolicki. Powstał 1867–69 dla parafii przy kośc. św. Józefa i św. Brygidy, po płd.-zach. stronie Wielkiej Alei. Działka o pow. 1,31 ha i kształcie zbliżonym do prostokąta wydłużonego w kierunku płd.-wsch. – płn.-zach., z gł. aleją w osi podłużnej, sięgała do ul. Traugutta (St. Michaelsweg), od płn.-zach. graniczyła z ewang. cment. NMP. Zamknięty 8 XII 1956, ob. jest parkiem miejskim. W płn.-wsch. części działki postawiono w latach 70. XX w. budynek przychodni lekarskiej. Najświętszej Marii Panny (St. Marien-Kirch- hof III), paraf., nowy, ewang. Powstał 1867 (jako pierwszy q kośc. NMP przy Wielkiej Alei), po płd.-zach. stronie Wielkiej Alei. Od płn.-zach. graniczył z ewang. cment. św. Katarzyny, a od płd.-wsch. z katolickim cment. św. Józefa i Brygidy. Założony na pow. 2,04 ha, na planie zbliżonym do prostokąta wydłużonego równolegle do alei. Zachował się ślad alei podłużnej i prostopadłych alej poprzecznych (1 platanowa). Zamknięty 8 XII 1956, w latach 70. XX w. w jego miejscu urządzono park. Św. Katarzyny (St. Katharinen-Kirchhof),paraf., ewang. Powstał 1867–69 po płd.-zach. stronie Wielkiej Alei. Działka o pow. 3,6 ha sięgała do ul. Traugutta (St. Michaelsweg). Od płn.-zach. graniczył z katolickim cment. św. Mikołaja i Kaplicy Królewskiej, a od płd.-wsch. z ewang. cment. NMP. Założony na planie zbliżonym do prostokąta wydłużonego w kierunku płd.-wsch. – płn.-zach.; podzielony na prostokątne kwatery gł. aleją w osi podłużnej i przecinającymi ją prostopadle 2 alejami poprzecznymi. Przy płn.-wsch. granicy przy gł. alei zachował się ceglany dom grabarza. Zamknięty23 XII 1956. Pełni ob. funkcję parku miejskiego. W płd.-zach. części działki wybudowano w latach 70. XX w. gmach szpitala i przychodni lekarskiej. Św. Mikołaja i Kaplicy Królewskiej (St. Niko- lai, St. Marien-Kirchhof),katolicki. Założony na terenie nabytym w maju 1884 przez parafię św. Mikołaja, po płd.-zach. stronie Wielkiej Alei, wzdłuż ul. Narutowicza (Gossler Alee) prowadzącej do q THD, z którą graniczył od płd.-zach. Od płd.-wsch. graniczył z ewang. cment. św. Katarzyny. Założony na pow. 2,50 ha, na planie zbliżonym do prostokąta wydłużonego w kierunku płd.-wsch. – płn.-zach.; podzielony na prostokątne kwatery 2 alejami podłużnymi i przecinającą ją prostopadle aleją poprzeczną. Zamknięty 8 XII 1956, zlikwidowany 1969–70, nast. zamieniony w park. Obecnie Park Akademicki, w części płd.-wsch. parking q PG. W 2006 urządzono tu q Lapidarium Nekropolii Gdańskiej. Zjednoczone św. Bartłomieja, św. Jana, św. Piotra i Pawła (Vereinigte-Kirchhöfe von St. Bar- tholomäi, St. Johannes, St. Petri und Pauli), ewang. Powstały 1867–69 dla parafii tych kośc. Po płn.-wsch. stronie Wielkiej Alei, oddzielone od niej placem ćwiczeń (Kleiner Exerzierplatz). Od płn.-wsch. graniczyły z terenem kolei (część terenu odsprzedano kolei pod budowę torów z Sopotu do Gd.), a od płd.-zach. z ewang. cmentarzami Lazaretu i NMP. Położone na działce o pow. ok. 8,75 ha, na planie zbliżonym do prostokąta mocno wydłużonego w kierunku płd.-wsch. – płn.-zach. Kompozycja wnętrza oparta na gł. podłużnej alei, przerwanej w połowie długości rondem oraz 6 alejach poprzecznych, prostopadłych do podłużnej, symetrycznie położonych względem ronda będącego centralnym punktem kompozycji. Zamknięte 24 XI 1946; od 1966 park miejski. Luterański wrzeszczański (Kirchhof Langfuhr, Lutherischer Kirchhof, Evangelischer Kirchhof), al. Zwycięstwa, ul. Towarowa (Große Allee, Jachmannstraße). Założony 1896 dla gminy ewang. we Wrzeszczu (kośc. Lutra, q kośc. Garnizonowy św. Apostołów Piotra i Pawła). Położony po płn.-wsch. stronie Wielkiej Alei, oddzielony od niej pla- cem ćwiczeń (Kleiner Exerzierplatz), ob. ul. Towa- rową, biegnącą wzdłuż płd.-zach. krawędzi działki. Od płn.-wsch. graniczył z terenem kolei, od płd.-wsch. ze Zjednoczonymi Cmentarzami św. Bartłomieja, św. Jana, św. Piotra i Pawła. Położony na działce o pow. ok. 2,38 ha, na planie zbliżonym do prostokąta. Kompozycja wnętrza oparta była na 2 przecinających się pod kątem prostym alejach, dzielących założenie na 4 symetryczne kwatery. W pocz. XX w. obszar częściowo wchłonięty przez kolej, zamknięty 24 XI 1946, ob. prawie w całości zabudowany.
