BROSZKO MICHAŁ (29 II 1880 Przemyślany, dawne woj. lwowskie – 8 XI 1954 Gdańsk), hydromechanik, konstruktor, twórca teorii ruchu burzliwego cieczy rzeczywistych. Absolwent V Gimnazjum Państwowego we Lw. z 1899, t.r. rozpoczął studia na Oddziale Elektrotechnicznym Wydz. Mechanicznego Politechniki Lwowskiej, 1901 przeniósł się na Wydz. Mechaniczny Technische Universität do Monachium, tam od 1905 inż. elektryk. W 1905–07 asystent Politechniki Lwowskiej, następnie inż. projektant w firmie Sokolnicki i Wiśniewski we Lw., 1908–09 pracował jako konstruktor fabryki maszyn Briegleb-Hansen & Co. w Gotha (Turyngia), 1909–10 asystent w Technische Hochschule w Brunszwiku, 1910–11 pierwszy konstruktor w oddziale budowy turbin wodnych fabryki Construcciones Mecanicas y Electricas w Barcelonie, skąd przeniósł się do fabryki maszyn G. Luther AG w Brunszwiku. W 1912 powrócił do kraju i został dyr. Elektrowni Miejskiej w Przemyślu. W 1918–21 zajmował się projektowaniem turbin Francisa i Kaplana, po czym został nauczycielem w Państwowej Szkole Budowy Maszyn w Grudziądzu, w której 2 lata uczył mechaniki. W 1922 prof. tytularny i kierownik Katedry Części Maszyn na Wydz. Mechanicznym Politechniki Warszawskiej, od 1930 prof. zw. Od 1923 czł. korespondent Akademii Nauk Technicznych, od 1932 rzeczywisty, od 1930 czł. rzeczywisty PAU. W pracy nauk. koncentrował się na hydromechanice, budowie turbin wodnych, wytrzymałości materiałów na ściskanie i wyginanie. W 1913 opublikował pierwszą pracę nauk. poświęconą wyznaczaniu linii prądowych przy przepływie cieczy doskonałej przez kanały zakrzywione. Opracował m.in. teorię wyboczenia prętów ściskanych osiowo, która okazała się słuszna dla wszystkich materiałów konstrukcyjnych, niezależnie od stałej materiałowej. Po wybuchu II w. świat. nauczał konspiracyjnie, w powstaniu warsz. utracił rękopisy swoich prac. Po zakończeniu wojny objął stanowisko prof. zw. Politechniki Śląskiej z siedzibą w Kr. Od 1 X 1945, na prośbę rektora q PG prof. q Stanisława Łukasiewicza, zamieszkał w Gd., został kier. Katedry Hydromechaniki i Budowy Turbin Wodnych na Wydz. Mechanicznym oraz prof. zw. PG. Wykładał także na Wydz. Budowy Okrętów. Na uczelni zaprojektował turbinowe stanowisko badawcze, dzięki temu po uruchomieniu laboratorium hydromechaniki i turbin wodnych od 1950 rozpoczął się napływ zamówień przem. na badania – było to pierwsze w kraju tego typu laboratorium. Zaproponował zastosowanie jako czynnika roboczego powietrza, badał zjawiska kawitacji i erozji kawitacyjnej, w końcu 1952 rozpoczął prace nad metodą projektowania wirników turbin śmigłowych. Po utworzeniu w 1952 PAN powołano go na czł. tytularnego, t.r. odznaczony Krzyżem Oficerskim OOP. Pochowany na q cment. Srebrzysko.
JMY
