REDUTY
| < Poprzednie | Następne > |
REDUTY, maskarady. Zwyczaj organizacji redut wprowadził w Polsce król August II, za jego następcy Augusta III stały się niemal codzienną rozrywką (z wyjątkiem okresów adwentu i wielkiego postu). Najpierw pojawiły się w Warszawie, w Gdańsku pierwsza wiadomość o nich pochodzi z 1711 roku, kiedy Rada Miejska wydała edykt zakazujący maskarad, a także balów i tańców w maskach. Przyczyn niechęci władz Gdańska szukać należy w niedobrej sławie, jaką wówczas cieszyły się reduty. Były one nie tylko rozrzutnością (w Warszawie sam bilet wstępu kosztował 9 zł), ale i miejscem tajemnych schadzek i nieobyczajności. Dopiero po przyłączeniu Gdańska do Prus (1793) pojawiają się pierwsze udokumentowane wiadomości o nich. Najwcześniejsza pochodzi z roku 1795, był nią bal maskowy organizowany 17 lutego przez Gössische Ressource (q resursy). Podczas balu przeprowadzono zbiórkę pieniężną na pomoc dla ubogich gdańszczan. Cele charytatywne były wyróżnikiem gdańskich redut. Uczestnicy obowiązkowo nosili maski i poprzebierani byli w różne kostiumy, najczęściej w domino. W reducie mógł brać udział każdy mieszkaniec Gdańska, bez względu na status społeczny, pod warunkiem, że nie zdradził się ze swoim pochodzeniem. Były 3 główne formy zabawy: taniec, gra w karty i zgadywanie, kto kryje się pod maską. Zapytywany w odpowiedzi zmieniał głos i odpowiadał niewyraźnie. Niepisanym prawem było przyjmowanie w dobrej wierze wyjaśnień zamaskowanego uczestnika zabawy w sytuacji, gdy ktoś próbował zgadnąć, kogo skrywa maska. Urozmaiceniem gdańskich redut były występy sztukmistrzów i krótkie widowiska o charakterze jarmarcznym. Podczas reduty 9 II 1796 (zapewne też organizowanej przez Gössische Ressource), rozprowadzano wydrukowany specjalnie na tę imprezę wiersz Conrad und Gertrude w cenie 1 guldena. Atrakcją reduty Gössische Ressource w roku 1797 był wędrowny wróżbiarz. Dochód z niej przeznaczono na ubogie dzieci. Inne informacje o redutach pochodzą z lat 1802, 1817, 1818, 1820, 1822, 1829 i 1832. Wszystkie miały charakter charytatywny. Odbywały się w różnych miejscach: w roku 1820 Ressource zum freundlichen Verein zorganizowała ją w Sali Domu Rosyjskiego (Russisches Haus) przy Holzgasse (ul. Kładki), w latach 1822–1829 odbywały się w strzelnicy (q Ogród Strzelecki i Dom Strzelecki), a następnie w q Teatrze Miejskim. Formuła wyczerpała się w 1. połowie XIX wieku.
