STRYJEC RYSZARD, grafik, rysownik, malarz
| < Poprzednie | Następne > |
RYSZARD STRYJEC (30 IV 1932, Lipniszki koło Lidy, obecna Białoruś – 5 VI 1997 Gdańsk) grafik, rysownik, malarz, ceramik. Po śmierci ojca (policjanta i legionisty) zabitego przez NKWD, deportowany z rodziną do Kazachstanu; w Polsce od 1946 roku, zamieszkał w w Świebodzinie. W latach 1950–1952 uczył się w Liceum Technik Plastycznych w Gdyni-Orłowie, następnie do roku 1958 studiował w gdańskiej PWSSP (q ASP) malarstwo u q Stanisława Teisseyre’a i q Krystyny Łada-Studnickiej oraz grafikę u Zygmunta Karolaka. W latach 50. XX wieku współpracował z grupą ceramiczną Kadyny, prowadzoną przez q Hannę Żuławską, w latach 60. XX wieku był redaktorem graficznym gdańskiego miesięcznika „Litery”, współpracował z czasopismem Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego „Pomerania” oraz Wydawnictwem Morskim. Głównie zajmował się rysunkiem i grafiką, malarstwo i ceramikę traktował suplementarnie. Wczesne malarskie pejzaże wywodzą się z tradycji koloryzmu zakorzenionej w gdańskiej PWSSP, późniejsze obrazy to głównie alegoryczne postaci kobiece z atrybutami, fragmentami pejzażu lub wnętrza, barwne transkrypcje figur graficznych. W grafice początkowo uprawiał głównie monotypię, linoryt i gipsoryt, z czasem jego twórczość zdominowały techniki metalowe: akwaforta, mezzotinta, suchoryt, metody łączone. Tworzył zarówno plansze autonomiczne, jak i cykle oraz serie, a także ilustracje, ekslibrisy, grafiki okolicznościowe. W pracach wypukłodrukowych typowa jest mozaikowa, płaska kompozycja, zdecydowana, twarda linia skontrastowana z czarnymi płaszczyznami; pojawiają się też charakterystyczne tematy – portrety, pejzaże – a przede wszystkim wątki liturgiczne, alegoryczne (Pejzaż gdański, Miasto fantastyczne, 1961, gipsoryty; Nabrzeże, Postać z instrumentem, lata 60, linoryty). Akwaforty, suchoryty i pokrewne cechuje zwykle rozbudowana konstrukcja i skomplikowana ikonografia, swoista kontaminacja tradycji i współczesności zarówno w sposobie obrazowania, jak i ewokowanego sensu. Przeważają kompozycje pionowe, symetryczne lub osiowe, z dominantą centr. lub kilku postaci o wydłużonych proporcjach – jeźdźca, amazonki, aktu – której podporządkowane są rozmieszczone wokół przedmioty, zwierzęta, fantastyczne hybrydy, elementy pejzażu i architektury. Dziełem malarstwa monumentalnego jest sgraffito na elewacjach dawnego Domu Rzemiosła we Wrzeszczu przy ul. Klonowej.
