TOŁKIN WIKTOR, architekt, artysta rzeźbiarz
| < Poprzednie | Następne > |
WIKTOR TOŁKIN (21 II 1922 Tołkacze koło Sokółki – 7 V 2013 Gdańsk), architekt, artysta rzeźbiarz. Wybuch II wojny światowej zastał go w Kowlu, skąd z rodziną przedostał się do Warszawy, zdał tam maturę na tajnych kompletach. Członek AK, aresztowany przez Gestapo: od 17 XI 1942 do lutego 1944 przebywał w obozie koncentracyjnym Auschwitz. Zwolniony dzięki staraniom rodziny, uczestniczył w powstaniu warszawskim (oddział AK „Lewar”, pseudonim „Ostoja”), następnie więzień obozu jenieckiego (Stalag X B) w Sandbostel koło Bremy. Jesienią 1945 roku rozpoczął studia architektoniczne w Brukseli, wrócił do Gdańska, gdzie osiedli jego rodzice. W latach 1946–1952 kontynuował studia architektoniczne na q Politechnice Gdańskiej, a w latach 1947–1954 w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Sopocie (q Akademia Sztuk Pięknych) na kierunku rzeźba. Był uczniem profesora q Mariana Wnuka i q Stanisława Horno-Popławskiego. Od 1952 roku architekt w biurach projektów, po 1963 poświęcił się działalności artystycznej, prowadząc w Gdańsku do końca lat 90. XX wieku pracownię rzeźbiarską przy ul. Mariackiej 3. Uważany za czołowego przedstawiciela polskiej monumentalnej rzeźby pomnikowej 2. połowy XX wieku, obok Xawerego Dunikowskiego (1875–1964) i q Franciszka Duszeńki. Autor głównie pomników związanych z okresem II wojny światowej: Zaślubin Polski z Morzem, Kołobrzeg 1963; Ludziom Morza, Gdynia 1965; q pomnika q Alfa Liczmańskiego w Gdańsku (1965) przy SP nr 65 jego imienia (ul. Śluza 6); Walki i Męczeństwa Stutthof, Sztutowo 1968; Bojowników Ruchu Oporu (Czynu Partyzanckiego), Złota Góra koło Brodnicy Górnej 1968; Walki i Męczeństwa wraz z Mauzoleum Panteonem w b. obozie na Majdanku, Lublin 1969; Czynu Oręża Polskiego, Płock 1978; pomnika Janka Krasickiego, gdańskie Osiedle Młodych, ul. Chełmońskiego, 1968. Autor pomników nagrobnych, m.in. q profesora Zdzisława Kieturakisa w Alei Zasłużonych cmentarza Srebrzysko (q cmentarze we Wrzeszczu. Srebrzysko), malarza i grafika q Antoniego Suchanka na cmentarzu w Witominie w Gdyni. Tworzył projekty medali, w tym wybitego w 1977 roku z okazji 650. rocznicy zbudowania q Ratusza Głównego Miasta. Uhonorowany za działalność artystyczną wieloma wysokiej rangi odznaczeniami. Pochowany 11 V 2013 roku w grobie rodzinnym na cmentarzu Srebrzysko.
