GÓRKI ZACHODNIE
< Poprzednie | Następne > |
GÓRKI ZACHODNIE (1438 Newefehre / Nowy Prom, 1590 Neufehr, od 1840 Westlich-Neufähr, obecna nazwa urzędowa od 1949), część administracyjna jednostki pomocniczej Gdańsk q Krakowiec – Górki Zachodnie (q administracyjny podział). Do 1840 roku jedna wieś z q Górkami Wschodnimi, z nieistniejącymi na północy wybudowaniami Neufährer Sandkathen. Centrum wsi (wówczas jednej jeszcze: Górki) przed rokiem 1840 znajdowało się przy skrzyżowaniu obecnej ul. Przełom i Łowickiej, u podnóża tzw. Quellberg (Góry Źródlanej, 22,5 m n.p.m.). W 1379 notowana „karczma Stanka” z przewozem przez q Wisłę do Płoni, w początku XV wieku karczma i przewóz nosiły nazwę Clunping (od nazwiska karczmarza Klumpinga), w 1438 karczmę nazywano Newefehre; mieszkańcy rozwijającej się przy niej osady zobowiązani byli do prac przy sianokosach na rzecz krzyżackiego koniuszego z zamku gdańskiego. Po q wojnie trzynastoletniej w granicach patrymonium miasta Gdańsk.
Obecnie w zasadzie niezamieszkane, większość obszaru na północy porastają lasy wydmowe (tzw. Las Miejski), znajduje się q Jezioro Bursztynowe i tzw. q Zielone Wyspy (powierzchnia 32,96 ha, największy w Gdańsku kompleks nadrzecznych szuwarów, od roku 2011 uchwałą Rady Miasta uznane za użytki ekologiczne; q ptaki), w zachodniej części nieużytki i działająca od 1975 roku baza paliwowa (manipulacyjna) Przedsiębiorstwa Eksploatacji Rurociągów Naftowych (PERN „Przyjaźń” SA) z Płocka (dwukierunkowy rurociąg naftowy Płock–Gdańsk, rozbudowany mimo protestów mieszkańców Górek Zachodnich i Krakowca, które w 1995 na krótko wstrzymały prace). Po stronie południowej (przy wschodnim odcinku ul. Kutnowskiej) istnieje port rybacki (w latach 2002–2004 zarejestrowanych było 8 kutrów rybackich, co stanowiło 2% polskiej floty kutrowej, oznaczenie jednostek rybackich: ZAG) i q stocznia Wisła, po stronie wschodniej, nad Wisłą Śmiałą, zlokalizowane są liczne ośrodki jachtowe (tworzące największy w Polsce zespół przystani jachtowych): q Jachtklub Morski Neptun (ul. Przełom 10), dalej ku północy q Jachtklub Stoczni Gdańskiej (ul. Przełom 9) i bezpośrednio z nim sąsiadujący q Jachtklub im. Conrada (ul. Przełom 26). Dalej ku północy, ul. Stogi 18, zlokalizowana jest przystań Akademickiego Klubu Morskiego (klub w tym miejscu od 1967 roku, przystań budowana od 1972, główna siedziba klubu od 1979; q Akademicki Związek Morski), sąsiadująca z przystanią AZS Galion – Centralny Ośrodek Sportu Akademickiego w Gdańsku, ul. Stogi 20 (z hotelem o tej nazwie). Prawie przy ujściu Wisły Śmiałej do Zatoki Gdańskiej, w powstałej w latach 1977–1978 przystani AWF (q AWFiS), ul. Stogi 20A, w roku 2006 otwarto q Narodowe Centrum Żeglarstwa AWFiS, służące szkoleniu studentów AWFiS i dziecięcych szkółek regatowych, z kilkupiętrowym budynkiem hotelowo-gastronomiczno-seminaryjnym. Przy samym ujściu Wisły Śmiałej do Zatoki Gdańskiej znajduje się placówka Morskiej Służby Poszukiwania i Ratownictwa: Morska Stacja Ratownicza (ul. Stogi 20), dysponująca morskim statkiem ratowniczym MS „Wiatr” (typu SAR-1500, z roku 2001), i przystań q Morskiego Oddziału Straży Granicznej (ul. Stogi 20) do obsługi morskiego przejścia granicznego (dla rybołówstwa i pływania sportowa, przejście ustalone w 1961). W 1991 roku odbyły się w Górkach Zachodnich ME juniorów w klasie „Finn”, w 1992 przy udziale Jachtklubu Stoczni Gdańskiej zorganizowano ME w tej samej klasie. W roku 1991 przy ul. Łowickiej 2 (w pomieszczeniach po Wojewódzkim Ośrodku Dokształcania Zawodowego) otwarty został Zespół Kształcenia i Wychowania nr 6, składający się z SP nr 34 i Przedszkola nr 25. Z powodu rozbudowy bazy paliwowej Zespół Kształcenia zamknięto w 1998.
W 2011 roku Rada Miasta za użytek ekologiczny (oprócz Zielonych Wysp) uznała tzw. Wydmę w Górkach Zachodnich, najwyższe wzniesienie o powierzchni 1,69 ha.
Kutnowska (Sandkrugweg) |
Łęczycka (Quellbergweg) |
Łowicka (Alter Forstweg) |
Przełom (Am Durchbruch) |
Stogi (Hangweg) |
Środkowa, skreślona z listy ulic Gdańska w 1999 (boczna od ul. Przełom, na południu mniej więcej równoległa do ul. Łowickiej) |
Żaków (Schulweg) |