SZOS, podatek
| < Poprzednie | Następne > |
SZOS, zwyczajny i nadzwyczajny gł. podatek płacony przez mieszczan gd. na rzecz skarbu, kolejno: książęcego, zak. krzyż. i Korony. W XIII–XIV w. był proporcjonalny do majątku nieruchomego, od XIV w. – również do ruchomego, zazwyczaj w wys. 2 groszy od grzywny majątku; od XVI w. zryczałtowany, dzielony między podatników przez Radę Miejską. Do poł. XV w. jego nałożenie wymagało zgody władz miasta, później nakładany na mocy uchwały sejmu lub sejmików. Od XVI w. wysokości ustalano przeważnie po uchwaleniu nowego podatku gruntowego (pobór) dla miast prus. Szos nadzwyczajny pobierano w sytuacjach krytycznych, m.in. na cele wojenne, spłatę kar pieniężnych nakładanych na miasto (np. q bunt 1416), odbudowę ważnych obiektów po katastrofach (np. na odbudowę spalonego q żurawia 1443–44). Zgodę na pobór szosu Gd. wykorzystywał niekiedy do uzyskania dalszych przywilejów (np. 1552 za cenę zatwierdzenia przywilejów miasta i zwolnienie od innych obciążeń). W różnej formie, wysokości i nazwie szos przetrwał do XIX w.
