IWO GALL (1 IV 1890 Kraków – 12 II 1959 Kraków), scenograf, reżyser, teoretyk, pierwszy dyr. q Teatru Wybrzeże (1946–49). Po ukończeniu ASP w Kr. studiował w Berlinie i Wiedniu. W 1923–29 współpracował z Redutą Juliusza Osterwy (pocz. w Warszawie, po 1925 w Wilnie). Projektował scenografię, plakaty, wnętrza teatru, krzesła na widownię, stroje robocze „do próbowania”. Oprawiał scenograficznie
Wielkanoc i
Księcia Niezłomnego. Jako samodzielny reżyser-inscenizator zadebiutował
Sędziami Stanisława Wyspiańskiego (1927). Współpracował m.in. z warsz. Ateneum i z wileńskim Studiem Hebrajskim. W 1932–35 dyr. Teatru Kameralnego w Częstochowie; nast. – rok po roku – warsz. Teatru Powszechnego i kaliskiego Teatru im. Bogusławskiego. Podczas II w. świat. założył w 1941 tajne studio dramatyczne w Warszawie, które po wybuchu powstania warszawskiego zostało przeniesione do Kr., gdzie wznowiło działalność w kwietniu 1945. Z adeptami tego studia przyjechał w październiku 1946 do Trójmiasta, rozpoczynając prapremierą
Homera i Orchidei Tadeusza Gajcego historię Teatru Wybrzeże. Za inscenizację i reżyserię
Jak wam się podoba Shakespeare’a (1947) otrzymał pierwszą nagrodę zespołową na ogólnopolskim Konkursie Szekspirowskim z finałem w Warszawie (na scenie Teatru Polskiego). Zaproponował na Wybrzeżu Redutę
redivivus, studyjny teatr młodych, skupiony i ambitny teatr formy, realizowany bez oglądania się na grymasy widowni. W 1949 G. przeniósł się do Łodzi, gdzie do 1952 kierował Teatrem im. Jaracza. Okres pracy w Teatrze Wybrzeże – z perspektywy całej biografii teatralnej G. – okazał się najświetniejszy. We foyer Teatru Wybrzeże znajduje się jego popiersie (biust), ze stosowną adnotacją.
JC
