BRACTWA STRZELECKIE
Z Encyklopedia Gdańska
< Poprzednie | Następne > |
Bractwo św. Erazma (St. Erasmusbruderschaft), założone w roku 1354 z inicjatywy Krzyżaków. Członkowie rekrutowali się ze średnich warstw gdańskiego mieszczaństwa – kupców i rzemieślników. Siedziba bractwa (dom strzelecki wraz z placem ćwiczeń) mieściła się początkowo w okolicy Bramy Wyżynnej, następnie (prawdopodobnie jeszcze w XIV wieku) otrzymało nową, przy q Bramie Szerokiej (stąd wzięła się jego druga, potoczna nazwa: Schützenbruderschaft vor dem Breiten Tor). Strzelnica, miejsce corocznych konkursów strzeleckich o godność króla strzeleckiego (Schützenkönig), odbywających się w środę po Zielonych Świątkach, znajdowała się u podnóża q Grodziska. Korzystały z niej też inne organizacje strzeleckie. Do roku 1714 bractwo używało w konkursach strzeleckich jako broni wyłącznie kusz. Posiadało własną kaplicę w q kościele NMP. Istniało do roku 1793.
Towarzystwo Strzeleckie Strzelców z Broni Palnej (Gesellschaft der Büchsenschützen), założone w połowie XVI wieku w związku z upowszechnianiem się broni palnej. Należeli do niego także członkowie Bractwa św. Erazma. Przestało istnieć prawdopodobnie w 1. połowie XVIII wieku, gdy w Bractwie św. Erazma upowszechniła się broń palna.
Bractwo Strzeleckie Fryderyka Wilhelma (Friedrich-Wilhelm Schützenbruderschaft), kontynuacja Bractwa św. Erazma, zmiana nazwy w roku 1793 (po przejściu Gdańska pod panowanie Prus) związana była ze staraniami o patronat ze strony króla Prus Fryderyka Wilhelma II. W roku 1845 uzyskało prawa korporacji publicznej. Do 1851 jego oficjalną siedzibą była dawna siedziba Bractwa św. Erazma w Bramie Szerokiej. W 1848 zapadła decyzja o budowie Domu Strzeleckiego na terenie q Ogrodu Strzeleckiego; oddano go do użytku 28 VII 1851 w obecności króla Fryderyka Wilhelma IV w związku z obchodami 500-lecia istnienia gdańskich bractw strzeleckich.
Obywatelski Korpus Strzelców (Bürger-Schützen-Corps), stowarzyszenie strzeleckie powołane przez grupę gdańszczan wiosną roku 1848 w związku z tworzeniem straży obywatelskich. Po niepowodzeniu włączenia do Bractwa Strzeleckiego Fryderyka Wilhelma podjął samodzielną działalność. Początkowo korzystał z udostępnionej przez Bractwo Fryderyka Wilhelma części strzelnicy pod Grodziskiem, później prowadził działalność organizacyjną, strzelecką i towarzyską w wynajmowanych miejscach i obiektach. W roku 1849 uzyskał prawa korporacji publicznej. W 1863 zbudował stałą siedzibę – dom strzelecki i strzelnicę na placu nabytym przed q Bramą Oliwską, na terenie między obecnym Placem Zebrań Ludowych a ul. Kopernika (po 1945 użytkowaną przez Ligę Przyjaciół Żołnierza i Ligę Obrony Kraju). Kontynuował działalność w II WMG.
Schützenverein Danzig powstało w czerwcu roku 1905, rozwiązane decyzją członków 30 VIII 1920.
Bürgerschützenverein Oliva e.V., założone w lipcu 1923, zarejestrowane sądownie 21 VII 1925, istniało do roku 1942. Miało od 1929 siedzibę w q Dworze I. W latach 30. XX wieku urządziło i użytkowało strzelnicę na gruncie dzierżawionym w Strauchmühle (q Leśny Młyn, obecnie na terenie q Miejskiego Ogrodu Zoologicznego Wybrzeża).