MATARNIA
| < Poprzednie | Następne > |
MATARNIA (1283 Wielkie Chojno, XVI w. Mattern), ob. jedna z jednostek pomocniczych Gd., os. (q administracyjny podział). Granica zach. M. stanowi granicę adm. miasta Gd. Należą do niej jednostki terytorialne: q Firoga, q Klukowo, q Rębiechowo, q Trzy Norty, q Zajączkowo, q Zło- ta Karczma. W 1283, jako wieś Wielkie Chojno, nadana przez księcia q Mściwoja II q opactwu cystersów w Oliwie, od 1398 istniał w niej koś- ciół. Wieś zniszczona 1433 podczas najazdu husytów, odbudowana przed 1472 w sąsiedztwie, z nowym, murowanym q kośc. Bożego Ciała; istniał cment. W 1583 liczyła 20 mieszkańców. Zniszczona 1577, w czasie wojny Gd. z królem pol. Stefanem Batorym, odbudowana; nowy kośc. pw. św. Materny (pierwszego bp. Kolonii, zm. ok. 328, apostoła Alzacji, orędownika w chorobach zakaźnych). Za sprawą proboszcza, cystersa Bernarda Mateblowskiego (Matemblewskiego; 1720 Olsztyn – 23 VIII 1794 Oliwa), nastąpiło skojarzenie maternus = macierzyń- stwo, i po objawieniu w ok. 1763–69, w ob. q Ma- temblewie (części Matarni) rozwinął się kult Matki Boskiej (q Sanktuarium Matki Bożej Brzemiennej). Kościół w Mat. przyjął wówczas uzupełniające kult wezwanie św. Walentego (męczennika, zm. ok. 269, lekarza, patrona miłości i związków małżeńskich). W 1772, po sekularyzacji dóbr opactwa cystersów oliwskich, własność państw. Po 1945 PGR (w płd.-wsch. części), w granicach adm. Gd. od 1 i 1973. W 1986 w części płn.-zach. (za obwodnicą) wzniesiono os. 40-lecia PRL (nazwa nieodwołana: ul. Kadetów, Elewów i Podchorążych). Na terenie os. znajduje się Port Lotniczy im. Lecha Wałęsy (q Firoga, q lotniska), gł. drogami są: ul. Słowackiego i q obwodowa Trójmiasta (al. Kazimierza Jagiellończyka), przy ich węźle (zw. Matarnia) znajduje się centrum handl. (Park Handlowy Matarnia), położone na obszarze Złotej Karczmy. z Matarnia. Ulice
