GOTTWALDT JOHANN CHRISTOPH, lekarz
JOHANN CHRISTOPH GOTTWALDT (24 VII 1670 Gdańsk – 1 VIII 1713 Gdańsk), lekarz. Ochrzczony 6 VIII w kościele Najświętszej Marii Panny (NMP). Syn lekarza Christophera Gottwaldta. W 1686 zapisany został do gdańskiego Gimnazjum Akademickiego, po jego ukończeniu od 1691 studiował w Kilonii, Lipsku i Rostocku. W 1695 w tym ostatnim ośrodku otrzymał tytuł doktora medycyny na podstawie pracy De viscido sanitatis offendiculo. Odbył następnie podróż edukacyjną po zachosniej Europie.
Po powrocie do Gdańska w 1697 pracował jako lekarz prywatny. W czerwcu 1709, podczas panującej w Gdańsku epidemii dżumy, skierowany został przez władze miejskie do pomocy przy chorych przebywających w Lazarecie przy Bramie Oliwskiej. Swoje przeżycie z okresu tej epidemii, wzbogacone własnymi obserwacjami o ogólnej naturze dżumy, opublikował drukiem w 1710 w języku niemieckim oraz w 1712 w języku angielsku w czasopiśmie „Philosophical Transactions”. Opracowanie to cieszyło się dużym zainteresowaniem w Europie.
12 I 1702 w kościele NMP poślubił Adelgundą (ur. ok. 1680), córką kaznodziei z Wocław pod Gdańskiem, Eberharda Hutfiltera. Ojciec chrzczonych w kościele NMP dzieci, zmarłych w większości (lub wszystkie) w dzieciństwie: Renaty Constantii (chrzest 11 II 1703 – pogrzeb 4 VII 1709, w czasie epidemii dżumy), Christopha Gottfrieda (chrzest 30 IX 1704 – pochowany 31 X 1706), Johanna Carla (chrzest 7 IV 1707 – pochowany 8 I 1708), Johanny Adelgundy (chrzest 15 III 1709 – pochowana 4 IV 1709) Nie są znane losy Johanny Luisy (chrzest 22 XII 1710).
Odziedziczył zbiory ojca (instrumenty naukowe i obiekty przyrodnicze) i sam je uzupełniał. Pochowany 4 VIII 1713 w kościele św. Trójcy. W 1716 wdowa sprzedała kolekcję carowi Rosji Piotrowi I za 20 000 talarów.
Bibliografia:
Jackowska Krystyna, Szarszewski Adam, Paluchowski Piotr, Portrety gdańskich lekarzy (XVI‒XVIII w.), Gdańsk 2017, s. 178–183.
Nowgorodowa Daria, Musaeum Gottwaldianum i jego losy w Rosji, „Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym”, t. 46, 2018, s. 109-137.
Pękacka-Falkowska Katarzyna, Wokół sprzedaży gdańskiego muzeum doktorów Gottwaldów. Johann Philipp Breyne i jego korespondenci, „Zapiski Historyczne”, t. 82, 2017, z. 3, s. 33–50.
Sławni gdańscy lekarze, red. Szarszewski Adamm i inni, Gdańsk 2016, s. 114–117.
Schwarz Friedrich, Gottwald Christoph, w: Altpreusische Biographie, Bd. 1, Königsberg 1941, s. 226.
Szarszewski Adam, Paluchowski Piotr, Memoriale Loimicum – gdański pamiętnik z czasów zarazy w 1709 roku autorstwa Johanna Christopha Gottwalda, „Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym”, 46, 2018, z. 3, s. 139–156.
